Načelnik Opštine Lopare Rado Savić predao je u četvrtak, 22. februara u Banjaluci, u Skupštini Republike Srpske (RS), peticiju kojom je više od 3.700 stanovnika tog gradića na istoku Bosne i Hercegovine (BiH) navelo da se protivi otvaranju rudnika litijuma na planini Majevica u njihovoj opštini.
Uz peticiju, čije potpisivanje je trajalo sedam dana, entitetskim poslanicima upućen je i tekst deklaracije o protivljenju.
Načelnik Lopara novinarima u Banjaluci je rekao kako od Skupštine RS očekuje da podrži peticiju, te da usvoji i deklaraciju o protivljenju otvaranju rudnika litijuma. Ukoliko se entitetski parlament ogluši o zahtjeve građana, Rado Savić je najavio stvaranje šire koalicije opština, te proteste.
"Na teritoriji naše opštine ovo je treće iskopavanje, ali nismo pridavali pažnju toliko. Nadležno odjeljenje dalo je ekološku dozvolu, ali tek kada smo vidjeli šta se dešava u Srbiji, te negodovanje građana, morali smo reagovati. Ovo nije opravdano", rekao je Savić.
Prethodno je u Loparama, u kojima živi oko 16.000 stanovnika, 15. februara održan i skup mještana koji su zahtijevali da se obustavi projekat koji se odnosi na otvaranje rudnika litijuma.
Istraživanja litijuma na području ove opštine vršila je švicarska kompanija "Arcore AG", iz koje su za Radio Slobodna Evropa (RSE) tada istakli da pripremaju dokumentaciju potrebnu za dodjelu koncesije za eksploataciju mineralnih sirovina.
Ova kompanija je dobila odobrenje Vlade RS za geološka istraživanja na području ove opštine.
Tome se protive mještani i ekološka udruženja, koji podsjećaju da je planina Majevica prema prostornom planu Republike Srspke (RS) od 2015. do 2025. godine predviđena da bude zaštićena kao "Park prirode", o čemu još nema zvanične odluke.
Na internet stranici Evropskog instituta za litijum, čiji je član i kompanija "Arcore AG", se navodi da je preliminarna procjena resursa u Loparama približno 2,4 miliona tona litijum karbonata i približno 33,1 milion tona borne kiseline.
Ministar industrije, energetike i rudarstva RS-a Petar Đokić 15. februara je izjavio za Radio Slobodna Evropa da kompanija "Arcore AG" nije podnijela zahtjev za dodjelu koncesije u cilju eksploatacije, te da u ovom trenutku "ne postoje ni formalni uslovi da se vodi koncesoni postupak".
Inače, ministarstvo energetike rudarstva i industrije RS-a nadležno je za izdavanje dozvola za istraživanja i koncesija.
Kompanija "Arcore AG" je u Bosni i Hercegovini prisutna od 2018. godine, kada je od Ministarstva energetike i rudarstva RS dobila dozvolu za istraživanje litijuma na području Lopara i Zvornika.
Osnivački kapital kompanije, koja je za potrebe poslovanja otvorena u Laktašima kod Banjaluke, iznosio je 11,8 miliona maraka (oko 5,9 miliona evra).
Tokom godina mijenjala se vlasnička struktura i udio osnivačkog kapitala, a u međuvremenu su otvorene još četiri kćerke kompanije koje su vršile istraživanje litijuma na području Lopara i Zvornika.
