U Loparama, na istoku Bosne i Hercegovine, održan je skup mještana koji se protive otvaranju rudnika litijuma na planini Majevica, koja prema prostornom planu Republike Srspke (RS) od 2015. do 2025. godine je predviđeno da bude zaštićena kao 'Park prirode', o čemu još nema zvanične odluke.
Istraživanja litijuma na području ove opštine vršila je švicarska kompanija "Arcore AG", iz koje su za Radio Slobodna Evropa (RSE) istakli da pripremaju dokumentaciju potrebnu za dodjelu koncesije za eksploataciju mineralnih sirovina. Ova kompanija je dobila odobrenje Vlade RS za geološka istraživanja na području ove opštine.
Tome se protive mještani i ekološka udruženja koji su na skupu 15. februara tražili da se obustavi projekat koji se odnosi na otvaranje rudnika litijuma.
Mještani su počeli i sa potpisivanjem peticije protiv otvaranja rudnika, koja će trajati sedam dana.
"Ne prihvatamo da se lokalnoj zajednici oduzima pravo na rudarenje i ukida procjena uticaja na životnu sredinu", poručili su iz inicijative "Zaštitimo Majevicu", uz tvrdnju da to predviđa novi nacrt Zakona o geološkim istraživanjima kojeg je Skupština RS usvojila krajem prošle godine.
Ministar industrije, energetike i rudarstva RS-a Petar Đokić 15. februara je izjavio za Radio Slobodna Evropa da kompanija "Arcore AG" nije podnijela zahtjev za dodjelu koncesije u cilju eksploatacije, te da u ovom trenutku "ne postoje ni formalni uslovi da se vodi koncesoni postupak".
Inače, ministarstvo energetike rudarstva i industrije RS-a nadležno je za izdavanje dozvola za istraživanja i koncesija.
Na internet stranici Evropskog instituta za litijum, čiji je član i kompanija "Arcore AG" se navodi da je preliminarna procjena resursa u Loparama približno 2,4 miliona tona litijum karbonata i približno 33,1 milion tona borne kiseline.
Arcore AG je kompanija koja je u Bosni i Hercegovini prisutna od 2018. godine, kada je od Ministarstva energetike i rudarstva RS dobila dozvolu za istraživanje litijuma na području Lopara i Zvornika.
Osnivački kapital kompanije, koja je za potrebe poslovanja otvorena u Laktašima kod Banjaluke, iznosio je 11,8 miliona maraka (oko 5,9 miliona evra).
Tokom godina mijenjala se vlasnička struktura i udio osnivačkog kapitala, a u međuvremenu su otvorene još četiri kćerke kompanije koje su vršile istraživanje litijuma na području Lopara i Zvornika.
