Vlast u Beranama dobijena na pitanju krize ili nacije?

Pobjeda opozicione koalicije Demokratskog fronta i Socijalističke narodne partije na lokalnim izborima u Beranama okončana je proslavom na kojoj su dominirali srpski etnički simboli, od zastava pa do skandiranja Srbiji. Stoga se postavlja pitanje karaktera pobjede opzicije – da li je ključni motiv za glasanje bio nacionalna pripadnost ili građansko nezadovoljstvo rezultatima dosadašnje vlasti, koja je osim ekonomskog propadanja Berana predstavljala simbol nepotizma lokalne zajednice.

Opoziciona koalicija SNP-a i Demokratskog fronta je ostvarila ubjedljivu pobjedu na lokalnim izborima u Beranama, obećavajući prekid socijalne, ekonomske, ekološke i političke agonije i zaustavljanje korupcije i nepotizma koji su produkovani tokom prethodnog perioda.

Zbog toga je za dio javnosti predstavljalo iznenađenje kada su nakon proglašene pobjede proslavom na ulici dominirale srpska nacionalna obilježja i ikonografija vezana za većinsku nacionalnu populaciju u tom gradu.

Da li se mogao steći utisak da je pobjeda opozicije bila nacionalna pobjeda ili pobjeda građana koji su dovedeni u teško socijalno i ekonomsko stanje, pitali smo Radojicu Živkovića, koji kaže da proslava ne simbolizuje karakter izborne pobjede kao nacionalnu, već pobjedu obespravljenih građana:

“Treba ipak znati da je sada u Beranama većinsko stanovništvo srpsko. Bilo je u nedjelju veče i crnogorskih zastava ali su uglavnom preovladavale trobojke koje su dio tradicije u Beranama. No, to ne znači da je ovo nacionalna pobjeda i da je bilo bilo kakvih etničkih sukoba ili bilo kakve mržnje te vrste. Ovo je bunt protiv siromaštva, protiv obespravljenosti, bunt naroda protiv podmićivanja. Ovo je bio jedan ustanak protiv sile i nepravde koja je vladala u Beranama. Svi oni koji su bili u nedjelju veče na slavlju poštuju Crnu Goru i ta nacionalna pitanja su završena. Narod je svjestan da mi živimo u nezavisnoj Crnoj Gori I tu nema više nikakve rasprave, niko to više ne pominje. Ikonografija je bila takva jer je ovdje ipak većinsko srpsko stanovništvo", konstatuje Živković.

Bez odricanja identitetskih pitanja

Komentarišući proslavu izborne pobjede opozicije tokom koje je dominirala jednonacionalna ikonografija, politički analitičar Zlatko Vujović podsjeća su opozicione stranke u posljednjih par godina pokrenule unutrašnju transformaciju ka političkom centru, ali se nisu odrekle identitetskih pitanja što se odražava na terenu:

“U diskursu koji koriste predstavnici ovih političkih partija unijeti su elementi koji su vezani za ekonomiju, korupciju, socijalne probleme. Međutim, onoga čega se oni nijesu odrekli su nacionalna pitanja zato što upravo nacionalna i identitetska pitanja u Crnoj Gori omogućavaju tim političkim partijama da homogenizuju svoje biračko tijelo. Posljednja dešavanja u Beranama nakon što su saopšteni rezultati pokazuju i govore u prilog tome da je to u takvim sredinama koje su prilično nacionalno homogene kao što je Berane jedan od glavnih motiva za podršku tim političkim partijama”, smatra Vujović.

Vujović potvrđuje da za opozicione stranke kao što su SNP i Demokratski front može predstavljati problem isticanje jednonacionalnih simbola, jer time idu na ruku tvrdnjama vlasti da je riječ o nacionalnim a ne građanskim partijama, što može uticati na rast opozicije:

“To ih dovodi u situaciju da je njihov potencijalni rast limitiran na one koji pripadaju jednoj identitetskoj ili nacionalnoj grupi a to nije ono što se poklapa sa ambicijama Demokratskog fronta i SNP-a. Međutim, ono što je na neki način olakšavajuća okolnost za ove političke partije, a sa druge strane otežavajuća za DPS kada govorimo uslovno rečeno o kapitalizaciji jednog takvog događaja kakvo je bilo beransko slavlje sa srpskim identitetskim predznakom, jeste da je i sam DPS sa ovim zadnjim eksperimentom sa arodnom strankom krenuo zajedno sa Srpskom pravoslavnom crkvom da pokuša da uđe u srpsko biračko tijelo. Oni su sada u problemu da ponove onu retoriku i optužbe koje često ponavljaju na račun SNP-a i Demokratskog fronta kada je riječ o onim snagama koje su protiv nezavisnosti”, napominje Vujović.

Na pitanje da li isticanje jednonacionalnih simbola može predstavljati problem za opoziciju ususret narednim lokalnim izborima u sredinama koje nisu nacionalno homogene, odgovara Radojica Živković iz Demokratskog fronta:

“Vi znate da je na mitinzima Demokratskog fronta, čak i na onom oko priznavanja Kosova, bilo crnogorskih zastava i drugih. Mislim da se to neće odraziti na buduće izbore jer je ova pobjeda odjeknula u čitavoj Crnoj Gori veoma pozitivno i mislim da je ovo blagotvorno i mislim da će se to odraziti na izbore u Podgorici i u drugim opštinama."