Evropska unija je ponudila jasniju perspektivu članstva zemljama Zapadnog Balkana i početkom naredne godine predstaviće novu strategiju za region, [to je bila tema na 'Zašto?'.
Predsjednik Evropske komisije Jean-Claude Juncker je prošlog mjeseca izjavio da bi Srbija i Crna Gora mogle postati članice i prije 2025. godine a šefica evropske diplomatije Federica Mogherini u ponedjeljak je u Briselu na sastanku sa premijerima šest zemalja Zapadnog Balkana rekla da 2018. pruža jedinstvenu priliku za regiju da napravi nepovratne korake naprijed u svojoj integraciji u EU.
Ovo je pregled stanja evropskih integracija u pet zemalja: Srbiji, Crnoj Gori, Makedoniji, Bosni i Hercegovini i Kosovu. Albanija također želi postati članica EU i još nije počela pregovore iako joj je odobren status kandidata u junu 2014. godine.
- Crna Gora
Do sada je ukupno otvoreno 30 od 35 pregovaračkih poglavlja, od čega su tri uslovno zatvorena. Crna Gora je 11. decembra otvorila dva poglavlja -- o slobodi kretanja radnika i o pravu na osnivanje preduzeća i slobodu pružanja usluga.
Nakon potpisivanja Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju (SAA) u oktobru 2007. godine, Crna Gora je podnijela zahtjev za članstvo u decembru 2008. a tačno dvije godine kasnije joj je odobren kandidatski status. Pregovori su počeli u junu 2012. a prvo poglavlje otvoreno šest mjeseci kasnije.
Početkom decembra, Evropska komisija je oštro kritikovala vladu u Podgorici i u zaključcima Nacrta izvještaja o trenutnom stanju u pregovaračkim poglavljima 23 i 24, koja se tiču vladavine prava i borbe protiv organizovanog kriminala i korupcije, rekla da su u Crnoj Gori ostvareni samo početni rezultati u suzbijanju korupcije na visokom nivou i nekih oblika organizovanog kriminala, dok se reforme dobro sprovode u oblasti migracija i azila.
- Srbija
Srbija je do sada otvorila 12 od 35 poglavlja, od čega su dva zatvorena, a 11. decembra je otvorila pregovore o poglavljima o pravu privrednih društava i o ekonomskim odnosima sa inostranstvom.
Pregovori o Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju su počeli u novembru 2005. a potpisan je u aprilu 2008. Srbije u decembru 2009. podnijela zahtjev za prijem u članstvo u Evropskoj uniji koji joj je dodijeljen u martu 2012. godine, dok su pregovori počeli u januaru 2014.
Evropski zvaničnici naglašavaju da je normalizacija odnosa sa Kosovom jedno od najvažnijih pitanja za Srbiju ali i da će bescarinski trgovinski odnosi sa Rusijom, Kinom i Turskom također doći na redu u okviru poglavlja 30.
- Makedonija
Skoplje je u aprilu 2011. kao prva zemlja iz regiona potpisalo Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju koji je stupio na snagu u aprilu 2004. Makedonija dobija status kandidata za članstvo u EU u oktobru 2009. a Komisija preporučuje otvaranje pristupnih pregovora u decembru 2009. U oktobru 2012. preporučeno otvaranje pregovore koji nikada nisu pokrenuti zbog dugogodišnjeg spora sa Grčkom oko imena
Evropski zvaničnici posljednih mjeseci hvale napredak koji je Makedonija napravila pod novim premijerom Zoranom Zaevom, koji je početkom mjeseca nakon sastanka sa Mogherini u Briselu izjavio da očekuje od EU da će ‘pokazati viziju’ i obezbijediti odluku za početak pristupnih pregovora u prvoj polovini 2018.
- BiH
BiH je u junu 2008. potpisala Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju i on eje u junu 2015. stupio na snagu. U februaru 2016. godine BiH predaje zahtjev za članstvo a u decembru iste godine dobija upitnik o zahtjevu za članstvo koji još nije popunila zbog problema sa kapacitetima.
Evropski zvaničnici uppzoravaju BiH da, pored predaje upitnika, BiH mora pojačati mehanizam koordinacije između različitih nivoa vlasti i primjenu reformske agende.
- Kosovo
Nakon što su Kosovo i Srbija u aprilu 2013. postigli dogovor o normalizaciji odnosa u oktobru 2013. počinju pregovori o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju a sporazum je potpisan u oktobru 2015. i ratifikovan u januaru 2016.
Evropski zvaničnici od Kosova traže da, pored normalizovanja odnosa sa Srbijom, poboljšaju vladavinu prava, kroz borbu protiv korupcije i organizovanog kriminala, i da pojačaju ekonomske reforme radi smanjenja siromaštva.
