Izvještaj Evropske komisije za Crnu Goru sadrži mnogo negativnih konotacija i ne predstavlja dobru sliku dinamike procesa pregovora sa Evropskom unijom, ocjenjuje nekadašnja ministarka za evropske integracije u Vladi Crne Gore Gordana Đurović.
„Sažetak poruka za Crnu Goru tradicionalno se odnosi na političke kriterijume ali ne samo na vladavinu prava i poglavlje 23 već i na odnos između tri grane vlasti i stepen političkih tenzija koje su sve više izražene, kao i podijeljenost društva“, ukazuje Đurović za Radio Slobodna Evropa i dodaje da to nije dobra slika Crne Gore.
Zahvalivši na izvještaju, koji je uglavnom negativan po Crnu Goru, iz Vlade su poručili da će „bez čekanja i zadrške, krenuti u implementaciju preporuka u cilju da Crna Gora postane prva sljedeća članica Evropske unije“.
Glavna pregovaračica Crne Gore sa Evropskom unijom Zorka Kordić konstatovala je da je izvještaj motivirajući i izbalansiran, i da nije iznenađenje.
Brisel u izvještaju upozorava da je pregovaračka struktura značajno oslabljena ostavkom ili smjenom 110 njenih članova, uključujući 16 pregovarača za poglavlja i 24 šefa radnih grupa.
Naime, između dva izvještaja o napretku, na prošlogodišnjim avgustovskim izborima, u Crnoj Gori je smijenjena trodecenijska vlast Demokratske partije socijalista, a Vladu je izglasala parlamentarna većina od 41 poslanika, na čelu sa prosrpskim Demokratskim frontom, Demokratama i građanskim pokretom URA.
Sa novom vlašću uslijedilo je i imenovanje nove glavne pregovaračice sa Evropskpm unijom Zorke Kordić.
Nekadašnja ministarka Gordana Đurović navode o oslabljenoj pregovaračkoj strukturi vidi kao najoštriju ocjenu po pitanju crnogorskih integracija što, kako dodaje, govori o ozbiljnom narušavanju ekipe za pregovore.
Naglašava da je negativno i to što se u okviru poglavlja o osnovnim pravima navodi da incidenti u Crnoj Gori na etničkoj i religijskoj osnovi, kao i govor mržnje kontinuirano rastu što, smatra Đurović, treba da zabrine.
„Prvi put u Izvještaju se pominje zemlja susjed u negativnom kontekstu u dijelu gdje se ističe regionalna saradnja. Kažu i da su bilateralni odnosi između Srbije i Crne Gore narušeni zbog pojačanih tenzija i nacionalističke retorike koja je podstaknuta od stranih medija iz regiona koji su bili posebno aktivni za vrijeme izbornog perioda Crne Gore. To je jaka poruka i negativnija strana Izvještaja“, smatra Đurović.
Đurović konstatuje da je dio o ekonomiji jednako ocjenjen iako se, naglašava, ne navodi nijedan podatak javnog duga i „uprkos tome što je Crna Gora u dubokoj ekonomskoj krizi, a broj nezaposlenih je evidentno porastao“.
„Dobili smo dva, tri plusa i tridesetak minusa u sažetku od četiri strane. To treba da bude nešto što treba da probudi institucije i da podstakne dijalog“, zaključila je Đurović
Glavna pregovaračica Zorka Kordić je kazala da reforma vladavine prava „ostaje u srcu ovog procesa“
„Ono čemu Crna Gora teži jeste da se broj preostalih zadataka i kriterijuma drastično smanji. Izvještaj odražava partnerski odnos Crne Gore i Evropske unije, kao i sve ono što je vizija Vlade kad je u pitanju odnos prema ispunjavanju obaveza iz vladavine prava“, zaključila je Ko.
Kako je kazala, u ključnim nalazima Evropske komisije dobili su potvrdu da su na dobrom putu u smislu planiranja i implementacije obaveza koja je Vlada preuzela.
Reakcije opozicije i NVO sektora
Izvještaj Evropske komisije nedvosmisleno konstatuje da je sa aktuelnom vlašću Crna Gora sve dalja od Evropske unije, ocijenili su iz opozicionih Socijaldemokrata. Dodali su da je taj dokument „poslednja poruka određenim političkim subjektima da iskoče iz voza koji je krenuo u suprotnom pravcu u odnosu na Brisel”.
Evropska komisija je u svom izvještaju potvrdila da su korjenite reforme, koje su neophodne, žrtva političkih trvenja, smatraju u nevladinom sektoru. Kako navode u nevladinoj organizaciji Institut "Alternativa", izvještaj je pokazao i da Crna Gora tapka u pregovorima.
Izvještaj ove godine prvi put odražava novu metodologiju proširenja usvojenu prošle godine. To znači da uključuje pregled stanja u pristupnim pregovorima i stepen u kom se sprovode temeljne reforme. Izvještaj sada prati strukturu tematskih klastera u koje su grupisane javne politike.
Crna Gora je otvorila sva poglavalja u pregovorima sa Evropskom unijom. Do sada su privremeno zatvorena tri poglavlja: 25 - Nauka i istraživanje, 26 - Obrazovanje i kultura i 30 - Međunarodni odnosi.
