Čečeni na obje strane u sirijskom sukobu

Sirijsko ratište, 2013.

Aslan Dukajev, urednik RSE za Čečeniju, kaže da su prvi izvještaji o učešću Čečena u ratu u Siriji počeli da stižu nakon pogibije sina jednog prominentnog vojnog zvaničnika te zemlje. Nedavno su se organizovali oni koji se bore na strani Asadovog režima, a dobrovoljci za pobunjenike uglavnom odlaze samoincijativno.

Dukajev: Mi smo počeli dobijati izveštaje o Čečenima koji su poginuli u Siriji kada su počela pristizati tijela poginulih iz te regije i porodice ih počele sahranjivati. Tačan broj se još uvjek ne zna ali je riječ o jednocifrenom broju, no još uvjek se ne zna kompletna slika. Sve je počelo kada je sin bivšeg viskopozicioniranog vojnog zvaničnika Ruslan Gilayev ubijen. To je bila prva informacija koja je pokrenula tu priču, a onda su i slični izvještaji počeli da stižu iz različitih dijelova Čečenije, no i pored toga još uvjek nemamo jasnu sliku, naprosto zato što ih porodice pokušavaju sahraniti u tajnosti, bez publiciteta. I ovakvi izvještaji stižu iz različitih regiona Sjevernog Kavkaza, ali najviše iz Čečenije.

RSE: Odlaze li organizovano, uz pomoć države ili neke organizacije?

Dukajev: Kada tijela stignu iz Sirije porodice preuzmu sve obaveze oko sahrane, sve protekne vrlo tiho pokušavaju da ne privuku pažnju. Jednostavno zato što se vrlo često radi ili o volonterima ili o bivšim studentima koji su studirali u Siriji ili ljudi koji su u Siriju otišli iz evropskih država, izbjeglice ili emigranti, tako da su različiti ljudi iz Čečenije završili u Siriji.

RSE: Rekli ste da je sin jednog prominetnog vojnog zvaničnika ubijen, je li moguće da imaju neku podršku i, naravno, važno je pitanje na čijoj se strani bore Čečeni?

Dukajev: Moram reći da kada je riječ o sirijskoj populaciji, tamo ima ljudi iz regiona koji žive u toj zemlji više od 100 godina, oni uglavnom podržavaju sirijsku Vladu, ali takođe ima i novih generacija, to su bivši studenti ili ljudi koji su se preselili tamo jer su se oženili lokalnim djevojkama, tako da tamo ima dvije strane. Znam da jedan dio populacije sa Kavakaza tamo tradicionalno podržava vladu. Ali kada je riječ o novim ljudima i novim generacijama, oni su obično na strani opozicije. Tako da je to vrlo komplikovana slika. Moram reći da mnogi mladi Čečeni koji se bore za opoziciju u Siriji su tamo stigli ne iz Rusije već vjerovatno iz nekih drugih zemlja. Moglo bi biti iz Turske, iz Gruzije ili Evrope. Ne znam ni imena niti likove koji se nalaze ispod te velike krovne organizacije koja se zove “Džejiš Muhadžirin Valansar“. To je organizacija koja okuplja sve volontere a neko ih možda zove i plaćeničke grupe, a formirana je tek nedavno u martu, vodi je Čečen koji sebe zove Abu Omar. Ta organizacija postala je glavna grupa za sve koji odlaze da se bore na stranu režima Bašara al Asada. I to nisu samo Čečeni, niti samo Rusi ili samo stanovnici Kavakaza, nego tamo ima čak i Amerikanaca ima i jedan bataljon Tataraca, a siguran sam da ima i mnoštvo ljudi iz regiona Balkana kao i drugih krajeva. Naprosto zato što je to jedino mjesto gdje ih dočekuju, treniraju i naoružavaju.

RSE: Čuli ste da tamo ima i ljudi sa Balkana?

Dukajev: Nijesam čuo ništa preciznije o ljudima sa Balkana, ali znam da je to organizacija u kojoj će dobiti obuku, gdje će ih organizovati, imati nekakvo vođstvo i pružiti im neku logističku podršku. Tako da je to logično mjesto za njih ako žele ići u Siriju.

RSE: Da li to znači da u slučaju Čečenije se ne može govoriti da tamo idu samo ekstremisti. Među njima ima različitih grupacija, onih koji podržavaju Asadov režim, ali i mladih ljudi, studenata, koji žele pomoći opoziciji?

Dudajev: Ljudi imaju različite motive. Mladi ljudi koji su privučeni sloganima o džihadu su vjerovatno podržali opoziciju, a oni kojima je bliskija agenda Rusije oni su mnogo vjerovatnije na strani Bašara al Asada.

****

U specijalnoj temi RSE istražuje o pruisustvu boraca sa Balkana na sirijskom ratištu.