Nedovoljno korištenje predpristupnih fondova EU u BiH rezultat je uglavnom neznanja u oblasti pripreme projekata, ali i toga s kog nivoa aplicirati. Da su lokalne zajednice i njihovi projekti jedan od prioriteta EU, spoznale su opštine Doboj i Prijedor, te se danas mogu pohvaliti uspješnim apliciranjem.
Opštine u BiH slabo koriste sredstva iz predpristupnih fondova Evropske unije. Neki od razloga su manjak obrazovanih i sposobnih ljudi da rade na zahtjevnim aplikacijama, nepoznavanje pravila za dobijanje sredstava, dominantno mišljenje da su evropske integracije isključivo u nadležnosti entitetskih i državnog nivoa vlasti, govori pomoćnik direktora Direkcije za evropske integracije BiH Nedeljko Masleša:
„Za period od 2007. do 2012. godine EU je kroz IPA programe obezbijedila, odnosno rezervisala nekih 550 miliona eura za BiH. Naravno, do naših opština, do naše osposobljenosti je da apliciramo za odgovarajuće projekte i programe kako bismo mogli i povlačiti ta sredstva.“
Hvale vrijedne rezultate u ovoj oblasti ima Razvojna agencija opštine Prijedor. Direktor Agencije, Mišo Reljić:
„Ovim poslom mi se bavimo relativno dugo, jedna smo od najstarijih agencija na ovim prostorima. Intenzivnije se počinjemo baviti ovim poslom od 2006. godine. Naravno da smo imali dosta padova u cijeloj ovoj priči. Problematika upravljanja po jednom ciklusu po metodologiji EU je vrlo, vrlo složena i vrlo kompleksna problematika. Valjalo je obučiti ljude za taj posao, valjalo je spremiti se na sve moguće načine. Mi smo sticajem okolnosti i zahvaljujući izuzetnom zalaganju zaposlenih u Agenciji uopšte, uspjeli da se osposobimo za taj posao.“
Za realizaciju samo jednog projekta, u Prijedor je stiglo oko 300.000 eura iz evropskog budžeta namijenjenog zemljama poput Bosne i Hercegovine. Mišo Reljić:
„Projekat, koji su radili iz CARDS-a, čija je vrijednost bila 280.000 eura, koristili su za rekonstrukciju objekata bivše vojne kasarne – pretvorili su taj prostor u preduzetnički inkubator. Danas tamo radi nekih sedam kompanija sa oko pedesetak zaposlenih ljudi. Ovo je bio prvi projekat koji smo radili u okviru FP7, koji nosi radni naziv Mapper. Njegova namjena je da istraži koliko su prisutne inovacije u malim i srednjim preduzećima u BiH i saradnja naučno-istraživačkih institucija i malih i srednjih preduzeća. AMI4 je projekt čija je vrijednost 240.000 eura, koji smo radili sa Medicinskim fakultetom u Banjaluci, sa Opštom bolnicom u Prijedoru. Namjena ovog projekta je da omogući ljekarima u Republici Srpskoj pristup najsavremenijim saznanjima i opremi u oblasti dijagnosticiranja bolesti. Projekat koji radimo sa SIMOR-om, u prekograničnoj saradnji, namijenjen je povezivanju privrednika iz Sisačko-moslovačke županije i ekonomskog područja Prijedora.“
Zadatak lokalne samouprave
Opština Doboj je jedna od lokalnih zajednica koja je uključena u projekat lokalizacije Evropske unije. Projekat se realizuje uz podršku holandske razvojne agencije SNV. Predstavnik Opštine Doboj, Rade Đurđević:
„Krajnji cilj je da se obučimo za izradu projekata za predpristupne fondove. Međutim, svemu tome predstoji jedan dugačak proces obuke – od toga kakva je struktura EU, kakvo je njeno zakonodavstvo, koji su standardi koji se primjenjuju, i tako dalje.“
Predstavnica holandske razvojne agencije u BiH, Šemsa Alić:
„Iz iskustava drugih zemalja koje su danas članice, bilo je evidentno da je uloga opština u civilnom društvu velika, recimo u implementaciji zakona. Evropsko zakonodavstvo se nekih čak 60-80 posto implementira na lokalnom nivou.“
Direktor Agencije za evropske integracije BiH, Nedeljko Masleša:
„Lokalna samouprava apsolutno ima svoj zadatak. Iskustvo zemalja u regionu, pa i zemalja koje su prošle ovaj put koji mi prolazimo, govori o tome da što je veća bila uključenost lokalne samouprave i uprave, dakle Opština, da je time taj proces bio uspješniji.“
*****
Ostali prilozi iz ovosedmičnog programa Na vratima Evrope:
Ukidanje viza otvorilo bi vrata i bh. sportašima
BiH korak bliže ka bijelom šengenu
BiH kasni u reformi obrazovanja
******
Program Na vratima Evrope - svake nedjelje od 15 časova samo u našem radijskom programu i na internet stranici. (Autor programa: Gordana Sandić-Hadžihasanović)
