Vujanović i Lekić: Predizborni otklon od stranačkog članstva

U Crnoj Gori su iskristalisana dva modela nastupa za predsjedničku kandidaturu. Jedan model donosi vlast čiji je dosadašnji kandidat Filip Vujanović odmrzavao stranačku funkciju u DPS-u tokom kampanje, a zamrzavao je nakon obijenih izbora.

Istovremeno, mogući predsjednički kandidat opozicije Miodrag Lekić, dojučerašnji lider koalicije Demokratski front, je najavio nastup u svojstvu nezavisnog kandidata.

Iako oba potencijalna kandidata na predstojećim predsjedničkim izborima podržavaju političke partije koje predvode, na različite načine predsjednički kandidati prave otklon od svojih stranaka.

Za funkcionera DPS-a Zorana Vukčevića nije sporno zamrzavanje stranačke funkcije nakon izbora, ali vidi problem da stranački lider opozicije sebe predstavi nezavisnim kandidatom.

"Zamrzavanjem članstva u toj partiji zapravo pokušavaju se obezbijediti uslovi da predsjednik države bude predsjednik svih građana, i onih koji su ga podržali i onih koji to nijesu, onih koji pripadaju njegovoj političkoj partiji i onih koji ne pripadaju njegovoj političkoj partiji. To je naravno po uzoru na neke druge razvijenije demokratije nego što je Crna Gora. U drugom slučaju, kada se radi otklon kandidata jedne političke grupacije mislim da su razlozi drugačije prirode jer se vidjelo da jedna takva grupacija Demokratski front, koja je kako se vidjelo prilično heterogena, apsolutno nema nema mogućnost ili nema realnih političkih šansi da bilo što uradi na političkoj sceni i možda u toj varijanti kandidat te grupacije i njen lider je želio da napravi otklon tako što će se pojaviti kao nezavisni kandidat. To je legitimno ali isto tako veoma teško objašnjivo budući da su ga te partije do juče dovele da ih on predstavlja na minulim parlamentarnim izborima", smatra Vukčević.

Iz Demokratskog fronta nismo uspjeli dobiti stav o svojevrsnom otklonu predsjedničkih kandidata od stranaka koje ih podržavaju, a u različitim oblicima i strategijama.

Komentarišući modele predstavljanja na predsjedničkim izborima, metodolog i analitičar Miloš Bešić smatra racionalnim najavu Miodraga Lekića da se predstavi kao nezavisni kandidat jer mora da uzme veći broj glasova nego što je to uzeo savez stranaka na čijem je čelu bio.

"Poptuno je politički korisno i preporučljivo da izađe kao nezavisni kandidat i to nije neuobičajeno, da se razumemo. To nije nikakva nestandardizovana praksa. Pitanje je koliko gospodin Lekić kao pojedinac ima kapaciteta da izađe iz tog biračkog tela i eventualno napravi prodor u biračko telo koje čine tradicionalno glasači DPS ili glasači drugih partija, kao recimo Pozitivne Crne Gore, što je negde 9 procenata. Kada imate jedan bazičan društveni sukob opozicije i vlasti na način koji imate ovde, vi uvek ulazite u zonu jednog rizika da kada uđete u biračko telo druge strane, vi rizikujete da izgubite vlastito biračko telo. Prema tome, ako bi gospodin Lekić dovoljno smekšao stavove kako bi dobio glasače DPS-a on rizikuje da izgubi glasače NOVE. To je jedan balans koji će on u kampanji morati vrlo pažljivo da odmerava", ocenjuje Bešić.

Na drugugoj strani, kada je u pitanju zamrzavanje i odmrzavanje stranačke funkcije potencijalnog kandidata DPS-a i sadašnjeg predsjednika države Filipa Vujanovića profesor Bešić ne smatra potrebnim da se Vujanović reaktivira kao kadar DPS-a jer postoji nedvosmislena veza između partije i Vujanovića.

"Ako ljudi u DPS-u smatraju da će to povećati autoritet Filipa Vujanovića, ja u to ne verujem. Pre će biti, a i meni se to čini, da oni na ovaj način oni obavezuju gospodina Vujanovića. Dakle, ovde nema nikakvih problema da gospodin Vujanović isto izađe kao nezavisni kandidat i da ga podrži DPS. Ovde će se ići na odmrzavanje funkcije pa će se ići kao kadar DPS-a, što zapravo kreira obavezu gospodina Vujanovića prema DPS-u i to ide u prilog daljoj tezi o partizaciji a ne departizaciji ključnih državnih funkcija", zaključuje Bešić.