Kurt Volker, bivši američki ambasador pri NATO, izjavio je da su novi izbori bolje rješenje od eventualnog ulaska Demokratskog fronta (DF) u Vladu Crne Gore.
"Mislim da ima gorih stvari od novih izbora. Oni ne bi trebalo da budu cilj i trebalo bi da ima dovoljno proevropskih snaga u Crnoj Gori koje mogu da sarađuju. Međutim, bilo bi bolje imati nove izbore nego ponovo uvesti te ekstremističke snage u vladu", rekao je Volker u intervjuu za Glas Amerike.
Mandatar Milojko Spajić dobio je mandat da sastavi Vladu 10. avgusta, ali je u međuvremenu potvrdio da ima problem da ubijedi i dio poslanika sa svoje izborne liste da glasaju za njegovu viziju.
Predsjednik Pokreta Evropa sad ima rezerve prema DF-u i Građanskom pokretu URA Dritana Abazovića, dok se za njihov ulazak u Vladu zalaže Jakov Milatović, potpredsjednik PES-a i predsjednik Crne Gore.
Srpske vlasti vrše pritisak da DF uđe u Vladu Crne Gore, dok se tome protiv SAD i evropski zvaničnici.
Spajić je ostalo još mjesec da sastavi Vladu. Ukoliko ne uspije, biće održani novi izbori.
Volker je ocijenio da su snage bivšeg DF-a protiv crnogorske nezavisnosti.
"Ekstremističke su možda prejaka riječ, ali one zastupaju stav o demokratiji i nacionalizmu i nacionalnom identitetu koji je u suprotnosti sa onim koji građani zastupaju. I u suprotnosti je sa napretkom na Zapadnom Balkanu generalno".
Proruski DF se, između ostalog, protivi članstvu Crne Gore u NATO, zalaže se za povlačenje priznanja nezavisnosti Kosova i ukidanja sankcija Rusiji.
Milatović dobio istu poruku od američkih zvaničnika
Da DF ne bi trebalo da budu dio vlade crnogorskom predsjedniku Jakovu Milatoviću predočio je prošlog mjesecau Njujorku, zamjenik pomoćnika američkog državnog sekretara Gabrijel Eskobar.
Milatović je po povratku u Crnu Goru kazao je i da je u Njujorku imao susrete i sa američkim zvaničnicima koji su hijerarhijski na višim pozicijama od Eskobara.
Na pitanje da li je Milatović u Njujorku mogao dobiti različite poruke od zvaničnika SAD Volker je kazao da ne bi:
"Američka vlada koordiniše svoje stavove. Zvaničnici sarađuju, komuniciraju jedni s drugima dok pokušavaju da utvrde jedinstvenu poruku".
Bivši ambasador je dodao da bi posljedice ulaska DF-a u Vladu, u kontekstu odnosa sa SAD i članstva u NATO, zavisile od politike koju bi te snage sprovodile u Vladi.
"Sve što bi predstavljalo izgradnju bližih odnosa sa Rusijom, kompromitovanje odbrambenih snaga ili obavještajnih službi, ili protivljenje EU procesu ili razvoju ka integraciji u Evropu, sve bi to bio povod za veoma ozbiljnu zabrinutost".
Govoeći o spoljnim pritiscima na formiranje Vlade, američki diplomata je kazao da se Crna Gora, kao mala država, uvijek suočava s pritiskom spolja.
Međutim, navodi da svi nemaju na umu ono što je u interesu samih crnogorskih građana:
"Zato što će SAD ili Evropska unija sugerisati ono što je zaista u najboljem interesu Crne Gore i njenih građana, dok Srbija, Rusija ili druge nacionalističke snage teže onom što je u njihovom interesu, a ne interesu Crnogoraca".
Odložiti popis
U Crnoj Gori bi u novembru trebalo da se održi popis, prvi od 2011. godine.
Bivši američki ambasador smatra da se popis "radi sa političkom namjerom da se preoblikuje politički teren u zemlji" i da ga stoga treba odložiti.
"Postoji ozbiljna opasnost da je cilj popisa da se promijeni politička ravnoteža u zemlji u korist anti-crnogorskih politika i percepcija, davanjem prava biračima koji ne žive u zemlji, nisu bili dio crnogorske nezavisnosti, ekonomskog razvoja, a ipak bi imali moć da utiču na ono što se događa u zemlji".
Popis je za dio javnosti u Crnoj Gori političko, a ne statističko pitanje.
Popis obuhvata podatke o državljanstvu, nacionalnoj, odnosno etničkoj pripadnosti, vjeri, m i jeziku kojim lice govori.
U DF-a smatraju da će popis pokazati da je u Crnoj Gori najviše građana koji se izjašnjavaju kao Srbi i da će se time država "vratiti svom srpskom identitetu".
Najjača opoziciona Demokratska partija socijalista traži odgađanje popisa zbog “urušenog institucionalnog sistema, visokih političkih tenzija, naglašene polarizacije društva".
Vlada Crne Gore duže od godinu funkcioniše u tehničkom mandatu. Neizvjesno je kada i da li će nova vlada biti formirana.
Skupština ne radi od jula, jer nije izabran novi šef parlamenta nakon junskih izbora.