Studenti su u Beogradu 25. septembra počeli sa obnovom murala posvećenog Zoranu Đinđiću, prvom demokratskom premijeru Srbije koji je izabran nakon petooktobarskih promena 2000. godine.
Na ovu akciju pozvala je neformalna grupa "Studenti protiv nasilja" putem svog Instagram profila.
Milica Kostin, članica grupe "Studenti protiv nasilja" i studentkinja Fakulteta političkih nauka, za Radio Slobodna Evropa (RSE) objašnjava da je do akcije došlo u ovom trenutku zbog početka nove akademske godine.
"Želeli smo da studenti u novoj akademskoj godini dočekaju ovaj plato u mnogo svetlijem izdanju, da se ovaj mural bivšeg premijera vrati u svoje primarno izdanje", kaže ona.
Murali sa likom Đinđića uništavani su više puta poslednjih godina. Kostin naglašava da se nada da nakon ove obnove mural neće biti uništen.
"Ukoliko se borimo za ovakvu Srbiju, čistu, bez mrlja i bez svega, na nama je da se svaki put vratimo i ponovo ga ispravimo ukoliko ga neko ukalja, ali ja se stvarno nadam da se to neće desiti", ističe Kostin.
Akciji se pridružio i Đorđe Gajić, takođe student Fakulteta političkih nauka. On nije član grupe "Studenti protiv nasilja", ali naglašava da se priključuje aktivnostima kad god može.
Ovu akciju naziva "simboličnom".
"Svi znamo da su sa premijerom Đinđićem započele sve bitne demokratske promene u Srbiji. Ja mislim da smo u međuvremenu nekako zaspali što se tiče samih demokratskih procesa, ličnih i političkih sloboda", ocenjuje Gajić.
Prethodni murali sa likom Zorana Đinđića
Isti mural na platou ispred Filozofskog fakulteta u Beogradu oskrnavljen je oktobra 2021, samo nekoliko dana nakon što je oslikan, kada je preko njega bačena crvena farba.
Par meseci ranije, u martu 2021, drugi mural uništavan je više puta.
Ovaj mural se takođe nalazio na platou Filozofskog fakulteta. Nastao je 21. februara 2018, kada ga je naslikao nepoznati Beograđanin. Ovo mesto je izabrano jer su odatle kretale građanske demonstracije devedesetih godina.
Samo dan nakon oslikavanja, prvi put je uništen belom, a nekoliko meseci kasnije i crvenom farbom.
Ubistvo Đinđića
Đinđić je ubijen u dvorištu zgrade Vlade 12. marta 2003. godine u Beogradu, a za atentat su osuđeni pripadnici Jedinice za specijalne operacije.
Vlada je nekoliko sati posle ubistva proglasila vanredno stanje u Srbiji koje je trajalo do 22. aprila 2003. godine. Policija je u akciji "Sablja" uhapsila više od 11.000 osoba, među kojima i političare, visoke vojne oficire i nosioce pravosudnih funkcija.
U avgustu 2003. godine podignuta je optužnica protiv 44 osobe za učešće u organizovanju ubistva, a suđenje je počelo 22. decembra iste godine u Okružnom sudu u Beogradu.
Dve decenije od atentata na premijera Srbije
Sud je 23. maja 2007. godine proglasio krivim optužene koji su osuđeni na ukupno 378 godina zatvora.
Na po 40 godina zatvora osuđeni su bivši komandant JSO Milorad Ulemek Legija i njegov zamenik Zvezdan Jovanović, kao neposredni izvršilac ubistva.
Nalogodavci do danas nisu pronađeni.
O Zoranu Đinđiću
Zoran Đinđić je diplomirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu 1974. godine.
Jedan je od osnivača Demokratske stranke u kojoj je u septembru 1990. godine izabran za predsednika Izvršnog odbora, a u januaru 1994. za predsednika stranke.
Na tu funkciju biran je i jula 1998. i februara 2000. godine.
Od februara do septembra 1997. godine bio je na poziciji gradonačelnika Beograda, kao kandidat koalicije Zajedno.
Posle pobede Demokratske opozicije Srbije na parlamentarnim izborima decembra 2000. godine, izabran je za predsednika Vlade januara 2001. godine.
