Koliki je integritet medija u regionu, odnosno da li mediji i novinari služe interesu javnosti ili pojedinačnim, političkim, poslovnim interesima? To je pitanje na koje su odgovor pokušali da daju novinari crnogorskih i regionalnih medija tokom debate u organizaciji projekta Opservatorija medija u Jugoistočnoj Evropi. Svi se slažu, da se medijski sektor nalazi u najlošijoj situaciji do sada, što potvrđuju i istraživanja.
Gotovo ista je medijska slika u svim državama Jugoistočne Evrope – mnogi mediji jedva opstaju, većina je gotovo pred gašenjem, novinari rade u uslovima nesigurnosti, primanja su niska i ispod prosjeka na nivou države u Crnoj Gori. Preciznije, novinarska profesija je društveno degradirana, a novinarstvo otrgnuto od suštinske misije, novinarska zajednica je bez solidarnosti čak i oko etičkih standarda i osnovnih principa. To je između ostalog zaključak istraživanja koje je u regionu sprovela Opservatorija medija u Jugoistočnoj Evropi. Baveći se vlasništvom i finansiranjem medija, koordinatorka regionalnog projekta Brankica Petković je konstatovala da je ta oblast u državama regiona uglavnom netransparentna:
„Medijsko vlasništvo se u ovoj regiji postiže i održava ne zbog strateških poslovnih interesa da bi se sa njima pravio posao na medijskom tržištu, nego zbog politikih interesa sa željom da se kontroliše i koriste mediji za promociju nekih vlastitih interesa i diskvalifikaciju i blaćenje onih suprotnih opozicionih političkih agendi. I motivisano je nekim partikularnim poslovnim grupama koje koriste medije za svoje klijentelističke odnose sa tim istim političkim grupama. Mi uopšte nemamo medijsko tržište, to je naša tvrdnja, ovdje ne postoji medijsko tržište. Naši mediji su snažno zavisni od finansijskih tokova koji uključuju državu.“
Najveći problem za demokratiju su korumpirani mediji, konstatovala je Brankica Petković, s obzirom da demokratija počiva na slobodi izražavanja govora i medija:
„Korumpirani mediji znače smrt demokratije. Oni su duboko nedemokratske institucije koje državu pretvaraju u privatno preduzeće. I borba protiv korupcije u medijima uključuje razotkrivanje netransparentnih vlasničkih odnosa i načine finansiranja, te kritiku propasti novinarstva kao prakse koja znači javnu kontrolu nad radom državnih institucija i sve to istovremeno znači borbu za demokratiju.“
Šef delegacije Evropske Unije u Crnoj Gori Mitja Drobnič je ukazao da bi novinari trebalo da se vode najvišim standardima, pri čemu je najvažnija izgradnja integriteta:
„Bez integriteta novinarstvo nije pouzdano. Kada nema integriteta javljaju se sumnje o tačnosti informacija. S druge strane integritet daje novinaru neophodni autoritet da istražuje priče od javnog interesa.“
O tome koliko je teško opstati u okolnostima kada najveći dio novca država izdvaja za takozvane prijateljske medije, govorio je Vladan Mićunović glavni urednik Televizije Vijesti:
„Slažem se da situacija u crnogorskim medijima vrlo slična situaciji u regionu i posljedica je u najvećoj mjeri neodgovornih politika koja medije grubo gura u nedozvoljene odnose sa centrima moći. Ako želite da se bavite suštinom novinarstva, dakle da primjenjujete etičke i profesionalne standarde i da služite interesima građana, nisam siguran da vam to obezbjeđuje da radite u najboljem značenju tih riječi, nisam siguran da vam to obezbjeđuje bilo kakvu sigurnost na ovom prostoru, prije svega materijalnu, za svakog od nas i za medijsku zajednicu kojoj pripadamo.“
Glavni urednik radija Antena M Darko Šuković smatra da većina medija i novinara ne radi u javnom interesu već u interesu prisutnih politika:
„Ja bh rekao da većina novinara, većina medija, ne služi javnosti. Većina njih služi partijama, jedni opozicionim drugi partijama na vlasti. Neki, to bi mogao biti crnogorski specifikum, suptilno služe i vlasti i opoziciji. Svaka od tih varijanti, mediji su manje ili više otvoreno transparentno oglasna tabla propagande političkih partija.“
Jedan od najvećih problema je nekontrolisano finansiranje javnih servisa od strane države, rekla je profesorica Sandra Bašić Hrvatin:
„Finansiranje Javnog servisa iz budžeta je isto tako državna pomoć. I ta državna pomoć mora imati veoma jasno definisane kriterijume zaštite javnog interesa. Međutim mi u našim društvima nemamo nikakvog konsenzusa o tome šta je javni interes i šta ćemo u tom interesu finansirati. Mi nemamo tržište, mi nikad nismo imali tržište u tom smislu da imamo tržišta koja bi se moglo samo regulisati. Imamo državu koja interveniše na tom tržištu po veoma političkim kriterijumima.“
