Situacija u Bosni i Hercegovini (BiH) je zabrinjavajuća, a ukoliko se stvari ne pomaknu s mjesta, međunarodna zajednica i visoki predstavnik nastaviće djelovati, navodi se u zajedničkoj izjavi visokog predstavnika u BiH, Kristijana Šmita (Christian Schmidt) i predsjedavajućeg Odbora za pitanja EU Bundestaga (parlamenta SR Njemačke), Antona Hofrajtera (Hofreiter).
Iz Kancelarije visokog predstavnika (OHR) u BiH saopšteno je da je Šmit 26. januara izvjestio članove ovog odbora o trenutnoj situaciji u Bosni i Hercegovini.
“Situacija u BiH je zabrinjavajuća, jer blokada institucija i politička nespremnost na konstruktivnu saradnju drastično pogoršavaju život ljudi u BiH i ugrožavaju perspektivu te zemlje”, navodi se u zajedničkoj izjavi.
Šmit i Hofrajter su se složili da “uslovljavanje finansijskih sredstava u budućnosti mora postati pravilo”.
“Neće uspjeti taktika nekih političara u zemlji da samo šute u nadi da ćemo izgubiti zanimanje. I dalje ćemo pažljivo pratiti situaciju i, uz konsultacije sa međunarodnom zajednicom, razmotriti da li je potrebno poduzeti korake i koji su to koraci”, ističe se u zajedničkoj izjavi.
Dva političara su istakla da se o tome se slažu sve poslaničke grupe u Bundestagu.
Nakon što je bivši visoki predstavnik (OHR) za BiH Valentin Inzko najavio 27. maja 2021. godine da odstupa s pozicije 1. avgusta, Savjet za provođenje mira (PIC) je saopštio da je imenovao Kristijana Šmita za novog visokog predstavnika u BiH.
Rusija, članica Upravnog odbora PIC-a, usprotivila se imenovanju ustvrdivši da nema konsenzusa među članicama PIC-a i da Srbi u BiH nisu konsultovani po tom pitanju. Osim toga, Rusija je tvrdila da tu odluku nije odobrio Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija (SB UN).
SB UN je 22. jula glasao o nacrtu rezolucije koji su podnijele Kina i Rusija u kojoj je izražena podrška Savjeta za “imenovanje visokog predstavnika do 31. jula 2022. kad bi se zatvorio OHR”.
Nacrt rezolucije nije usvojen, a za njega su glasale Kina i Rusija s rekordnih 13 suzdržanih. Nakon glasanja, Kina i Rusija ustvrdile su da je ishod potvrdio da SB UN nije podržao Schmidta kao visokog predstavnika i smatraju da je to mjesto, kao takvo, ostalo upražnjeno.
Produbljivanje političke krize intenzivirano je u BiH, nakon što je u julu prošle godine bivši visoki predstavnik Valentin Inzko nametnuo dopunu Krivičnog zakona BiH kojom se zabranjuje negiranje genocida počinjenog u Srebrenici 1995. godine.
Stranke iz entiteta Republika Srpska, predvođene vladajućim Savezom nezavisnih socijaldemokrata, od tada bojkotuju rad institucija BiH. Istovremeno, vladajuće političke partije iz Republike Srpske započele su proces prenosa nadležnosti s nivoa države BiH na entitet.
Narodna skupština RS-a u oktobru je donijela zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima koji predviđa osnivanje entitetske agencije za lijekove, koja od 2009. godine djeluje na državnom nivou.
Parlament RS je 10. decembra 2021. godine na posebnoj sjednici, usvojio Deklaraciju o ustavnim principima i četiri informacije sa zaključcima o „vraćanju“ nadležnosti sa nivoa države na entitet.
Tiču se Oružanih snaga BiH, Državne agencije za istrage i zaštitu, Obavještajno-sigurnosne agencije i Uprave za indirektno oporezivanje BiH.
