Nemačka organizacija Friedrich-Ebert-Stiftung potvrdila je za Radio Slobodna Evropa (RSE) da je izradila nacrt statuta Zajednice opština sa srpskom većinom, čije je formiranje dogovoreno u okviru dijaloga Kosova i Srbije.
Rene Schlee iz ove organizacije veruje da je ovaj nacrt "dobra osnova koja – nakon objavljivanja – zaslužuje da o njoj raspravljaju vladini i nevladini akteri".
"Blagovremeno ćemo organizovati javnu prezentaciju nacrta", naveo je Schlee za RSE, ali nije precizirao kada.
Vlasti na Kosovu za sada nisu komentarisali ovu vest, dok je predsednik Srbije Aleksandar Vučić izjavio da je izrada Statuta posao Upravljačkog tima a ne nevladine organizacije.
Vučić je gostujući na TV Hepi 16. januara upitao kako nemačka nevladina organizacija može da govori o kompetencijama Zajednice opština sa srpskom većinom.
"Ko ste vi da se time bavite? To je stvar Srba i Albanca ako je nečije, šta vi imate da se mešate šta će Srbi raditi u svojim opštinama", poručio je Vučić.
I direktor Kancelarije za Kosovo u Vladi Srbije Petar Petković ocenio ove nedelje da nacrt Statuta Zajednice opština sa srpskom većinom treba da izradi Upravljački tim na osnovu Briselskog sporazuma a ne nevladina organizacija.
"Pokušaj da bilo koja nevladina organizacija na sebe preuzme nadležnost izrade nacrta Statuta Zajednice opština sa srpskom većinom predstavlja direktno obesmišljavanje dijaloga i kršenje sporazuma koji su definisali ovo pitanje", naveo je Petković.
Početkom leta je vlastima Srbije i Kosova predat upravo plan Nemačke i Francuske, koji je zapravo plan EU za unapređenje i postizanje potpune normalizacije odnosa dve države.
U tekstu plana, u koji je RSE imao uvid, navodi se da su strane svesne da su nepovredivost granica, teritorijalni integritet i suverenitet i zaštita nacionalnih manjina, osnovni uslovi za mir. Takođe, plan predviđa priznanje državnih simbola i poseban aranžman za srpsku zajednicu na Kosovu.
Novi plan o normalizaciji odnosa je na Kosovu prihvatio premijer Aljbin (Albin) Kurti kao "dobru osnovu za dalje razgovore", dok su zvaničnici u Srbiji u nekoliko navrata izražavali rezerve.
U petak, 20. decembra će Beograd i Prištinu posetiti specijalni predstavnik Evropske unije (EU) za dijalog Mirolsav Lajčak, te američki izaslanik za Zapadni Balkan Gabriel Escobar (Eskobar), savetnici nemačkog kancelara i francuskog predsednika, te jedan savetnik italijanske premijerke.
Sporazum o Zajednici
Kosovo i Srbija su 2015. godine potpisali sporazum o Zajednici opština sa srpskom većinom, koji je usaglasio opšte principe i ključne elemente.
Na osnovu prvog Briselskog sporazuma, Zajednica opština sa srpskom većinom bi trebala da bude uspostavlјena na osnovu Statuta, a do njenog raspuštanja bi moglo da dođe samo na osnovu odluke opština učesnica.
Predviđeno je i da opštine učesnice imaju pravo da sarađuju u kolektivnom sprovođenju ovlašćenja kroz Zajednicu, te da će ona imati pun nadzor nad oblastima ekonomskog razvoja, obrazovanja, zdravstva, urbanizma i ruralnog razvoja.
Sporazum iz 2015. se sastoji od 22 tačke, kojima se preciziraju zakonski okvir, ciljevi, organizaciona struktura, odnos sa centralnim vlastima, budžet i podrška.
Kao neki od ciljeva navode se: jačanja lokalne demokratije; vršenja punog nadzora radi razvoja lokalne ekonomije; obrazovanja; zdravstvene i socijalne zaštite; urbanog i ruralnog planiranja; te pružanja usluga njenim članicama u skladu sa zakonima Kosova.
Ta zajednica bi trebalo da ima Skupštinu, predsednika koji predstavlja Zajednicu pred centralnim vlastima i van Kosova, potpredsednika, Savet, Odbor, administraciju, Kancelariju za žalbe, dok bi sedište trebalo da bude određeno Statutom.
Jednu verziju statuta je 2018. izradio Upravljački tim uz odobrenje EU na osnovu sporazuma iz 2015. ali on nikada nije predstavljen javnosti.
Pored ostalog, u sporazumu iz 2015. se navodi da će Zajednica promovisati interese srpske manjine u odnosu sa centralnim vlastima te da ima pravo da predlaže, u skladu sa zakonima Kosova, izmene zakona i drugih propisa koji su od važnosti za ostvarivanje njenih ciljeva.
