Internet pretraživač Google odao je na dan rođenja Ive Andrića, dobtinik Nobelove nagrade za književnost, počast ovom velikom piscu postavivši na srpskom, hrvatskom i bosanskom domenu stilizovanu sliku višegradskog mosta, koji je jedan od ključnih simbola njegovog dela.
Ovim je za razliku od ovdašnjih elita, ova svetska kompanija pokazala da vidi Andrića onakvim kakav je suštinski bio: kao nadnacionalnog pisca koji je kao takav ostavio dubok trag i snažan pečat u književnosti XX veka.
Andrić je rođen pre 120 godina u Dolcu kod Travnika a detinjstvo je proveo u Višegradu, gde je završio osnovnu školu i došao u prvi kontakt sa ćuprijom na Drini koja će nekoliko decenija kasnije postati motiv njegovog najpoznatijeg romana.
Godine 1903. upisao je Veliku gimnaziju u Sarajevu, gde počinje da piše i poeziju, a svoju prvu pesmu “U sumrak" objavljuje 1911. godine u časopisu “Bosanska vila”. Slavistiku i istoriju studirao je na filozofskim fakultetima u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu.
Kao gimnazijalac, Andrić je vatreni pobornik integralnog jugoslavenstva, pripadnik je pokreta “Mlada Bosna” i strastveni je borac za oslobođenje južnoslovenskih naroda od austrougarske monarhije.
Na vest o sarajevskom atentatu i ubistvu nadvojvode Franca Ferdinanda, Andrić iz Krakova odlazi u Split, gde ga hapsi austrougarska policija i odvodi prvo u šibensku, a potom u mariborsku tamnicu u kojoj će, kao politički zatvorenik, ostati do marta 1915. godine.
U četiri tamnička zida ispisaće pesme u prozi koje će naknadno biti objavljene u zbirci “Ex ponto” 1918. godine.
Po izlasku iz zatvora, Andrića dočekuje slom austrougarske monarhije i stvaranje Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, a od 1920. započinje svoju diplomatsku karijeru. Za roman “Na Drini ćuprija” biće nagrađen
Nobelovom nagradom za književnost 1961. godine, čime će postati jedini pisac iz bivše Jugoslavije koji je dobio ovo priznanje. Umro je u Beogradu 13. marta 1975. godine.
Andrić je svoj književni put prošao kroz tri faze: u prvoj, koju su obeležile lirika i pesme u prozi, Andrićev je iskaz o svetu obojen ličnim egzistencijalno-spiritualnim traganjem, podstaknutom i lektirom.
U druga faza, koja traje do Drugog svetskog rata, pisac se okreće pripovedačkoj prozi, a na jezičkom planu prelazi na ekavicu, a treću etapu čine opsežnija dela, poput romana “Na Drini Ćuprija”, “Travnička hronika”, “Gospođica” i nedovršena knjiga “Omerpaša Latas”, kao i najznačajnije ostvarenje tog razdoblja, pripovetka “Prokleta avlija”.
Uporedo sa krvavim raspadom Jugoslavije i stvaranjem novih država, nacionalističke kulturne elite u Srbiji, Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini započele su sistematski rad na prisvajanju Andrićevog lika i dela, predstavljajući ga isključivo kao svog pisca, bez obzira što se ovaj književnih snažnim porukama svog proznog dela i onim za šta se zalagao čitavog života tome snažno opirao.
Ovim je za razliku od ovdašnjih elita, ova svetska kompanija pokazala da vidi Andrića onakvim kakav je suštinski bio: kao nadnacionalnog pisca koji je kao takav ostavio dubok trag i snažan pečat u književnosti XX veka.
Andrić je rođen pre 120 godina u Dolcu kod Travnika a detinjstvo je proveo u Višegradu, gde je završio osnovnu školu i došao u prvi kontakt sa ćuprijom na Drini koja će nekoliko decenija kasnije postati motiv njegovog najpoznatijeg romana.
Godine 1903. upisao je Veliku gimnaziju u Sarajevu, gde počinje da piše i poeziju, a svoju prvu pesmu “U sumrak" objavljuje 1911. godine u časopisu “Bosanska vila”. Slavistiku i istoriju studirao je na filozofskim fakultetima u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu.
Kao gimnazijalac, Andrić je vatreni pobornik integralnog jugoslavenstva, pripadnik je pokreta “Mlada Bosna” i strastveni je borac za oslobođenje južnoslovenskih naroda od austrougarske monarhije.
Na vest o sarajevskom atentatu i ubistvu nadvojvode Franca Ferdinanda, Andrić iz Krakova odlazi u Split, gde ga hapsi austrougarska policija i odvodi prvo u šibensku, a potom u mariborsku tamnicu u kojoj će, kao politički zatvorenik, ostati do marta 1915. godine.
U četiri tamnička zida ispisaće pesme u prozi koje će naknadno biti objavljene u zbirci “Ex ponto” 1918. godine.
Po izlasku iz zatvora, Andrića dočekuje slom austrougarske monarhije i stvaranje Kraljevine Srba Hrvata i Slovenaca, a od 1920. započinje svoju diplomatsku karijeru. Za roman “Na Drini ćuprija” biće nagrađen
Nobelovom nagradom za književnost 1961. godine, čime će postati jedini pisac iz bivše Jugoslavije koji je dobio ovo priznanje. Umro je u Beogradu 13. marta 1975. godine.
Andrić je svoj književni put prošao kroz tri faze: u prvoj, koju su obeležile lirika i pesme u prozi, Andrićev je iskaz o svetu obojen ličnim egzistencijalno-spiritualnim traganjem, podstaknutom i lektirom.
U druga faza, koja traje do Drugog svetskog rata, pisac se okreće pripovedačkoj prozi, a na jezičkom planu prelazi na ekavicu, a treću etapu čine opsežnija dela, poput romana “Na Drini Ćuprija”, “Travnička hronika”, “Gospođica” i nedovršena knjiga “Omerpaša Latas”, kao i najznačajnije ostvarenje tog razdoblja, pripovetka “Prokleta avlija”.
Uporedo sa krvavim raspadom Jugoslavije i stvaranjem novih država, nacionalističke kulturne elite u Srbiji, Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini započele su sistematski rad na prisvajanju Andrićevog lika i dela, predstavljajući ga isključivo kao svog pisca, bez obzira što se ovaj književnih snažnim porukama svog proznog dela i onim za šta se zalagao čitavog života tome snažno opirao.
