Lider PES Spajić: Formiraćemo evropsku Vladu
Nosilac liste Pokreta Evropa sad (PES) Milojko Spajić je u prvom postizbornom govoru saopštio da je to velika pobjeda njegove stranke, koja je od statusa vanparlamentarne partije za manje od godinu postala najveća stranka u Crnoj Gori.
On je naglasio da u buduću koaliciju neće sa Demokratskom partijom socijalista i Građanskim pokretom Ura Dritana Abazovića.
"Očekujemo da se Vlada što prije formira, razgovaraćemo sa svim koji dijele naše vrijednosti. Formiraćemo novu proevropsku Vladu. Naročito smo pobijedili one koji su zloupotrebljavali institucije, Demokratsku partiju socijalista od ranije, a Ura sada", rekao je Spajić.
Lider Pokreta Evropa sad Milojko Spajić je, nekoliko dana prije izbora, bio na udaru premijera u tehničkom mandatu i lidera URA Dritana Abazovića koji ga je optužio da je bio u kontaktu Hoyeng Do Kwonom koga potražuje više zemalja sumnje za prevaru vrijednu 40 milijardi dolara preko kriptovaluta.
Spajić je potom optužio Abazovića za zloupotrebu institucija u cilju njegove kompromitacije pred izbore. Milojko Spajić je bio ministar finansija u Vladi Zdravka Krivokapićaa koja je oborena u februaru 2022. godine. Potom je Formirao politički pokret koji je na ovim izborima obećao povećanje plata i penzija i skraćenje radnog vremena.
Za formiranje Vlade Crne Gore biće neophodne koalicije
Pokret Evropa sada (PES) Milojka Spajića i predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića osvojio je 25,5 odsto glasova na vanrednim izborima, saopštio je Centar za monitoring i istraživanje (CEMI) na osnovu uzorka obrađenog biračkog tijela.
Demokratska partija socijalista (DPS), koja je vladala Crnom Gorom tri decenije, do avgusta 2020. godine, druga je sa 23,8 odsto podrške. Ovo su prvi izbori otkad na čelu partije nije Milo Đukanović, koji je u aprilu izgubio predsjedničke izbore i podnio ostavku na čelno mjesto u partiji.
Savez nedavno rasformiranog prosrpskog i proruskog Demokratskog fronta, Milana Kneževića i Andrije Mandića osvojio je 14,7 odsto. Pokret za promjene koji je do skoro bio u tom savezu nije prešao cenzus.
Demokrate i pokret URA dosadašnjeg premijera Dritana Abazovića zauzela je četvrto mjesto sa 12,3%.
Stranke manjinskih naroda osvojile su 10 poslaničkih mandata od koih najviše Bošnjačka 6.
Kako niko nije osvojio većinu moraće se formirati koalicije. Stranke učesnice su u finišu inače mirne kampanje razmijenile oštre optužbe.
Državna izborna komisija narednih dana objaviće konačne rezultate.
Petnaest partija i saveza borilo se za 81 poslaničko mesto u Skupštini Crne Gore.
Prema CEMI-ju, izlaznost birača je bila niska sa 56,4 odsto. Zabilježeno je malo nepravilnosti.
Izbori bi trebalo da okončaju političku krizu tokom koje su, od promjene vlasti avgusta 2020, pale dvije vlade. Tada su na vlast došle snage predvođene prosrpskim i proruskim Demokratskim frontom koje je podržala uticajna Srpska pravoslavna crkva
Crna Gora je od 2017. članica NATO-a, a od kraja 2012. kandidat za članstvo u EU. Otvorila je sva 33 pregovaračka poglavlja, posljednje juna 2020., a zatvorila tri.
Stranke za čijeg je mandata ovo ostvareno smijenjene su sa vlasti na izborima avgusta 2020., nakon tri decenije vladavine.
I nakon promjene vlasti Crna Gora je nastavila da prati agendu EU u spoljnoj politici. Nakon ruske invazije na Ukrajinu prošle godine, pridružila se sankcijama koje je EU uvela Moskvi, koja je Crnu Goru stavila na listu neprijateljskih država.
Ko nije prešao cenzus za Skupštinu Crne Gore?
Za dvije partije, koje su na ivici cenzusa na osnovu 95 posto obrađenog uzorka CEMI-ja, nije sigurno da li će ući u parlament.
Jedna od njih je proevropska Socijaldemokratska partija, dugogodišnji koalicioni partner Demokratske partije socijalista, koja je samostalno izašla na izbore a druga je lista Vladimira Leposavića nekadašnjeg ministra pravde u Vladi Zdravka Krivokapića, koji je smijenjen zbog negiranja genocida u crnogorskom parlamentu
Kako je kazala Ana Nenzić iz CEMI-ja do potpunog prebrojavanja glasova neizvjesno je da li će te partije imati parlamentarni status.
Bez parlamentarnog statusa ostao je i Pokret za promjene Nebojše Medojevića, koji je donedavno bio konstituent rasformiranog prosrpskog Demokratskog fronta.
Cenzus nije prošla ni lista koju su predvodili Dejan Vukšić prvi čovjek Agencije za nacionalnu bezbjednost u vrijeme vlade Zdravka Krivokapića i Marko Milačić poslanik u prošlom skupštinskom sazivu i anti NATO aktivista.
I nova politička partija Preokret Srđana Perića nekadašnjeg poslanika nije osvojila dovoljan broj glasova za ulazak u Parlament.