Dostupni linkovi

Kratka istorija ratova Izraela i Hezbolaha


Arhivska fotografja iz 15. septembra 1982. pripadnici ljevičarske libanske milicije na ulici nakon vijesti da su se izraelske snage ponovo vratile u srce Zapadnog Bejruta, u Libanu.
Arhivska fotografja iz 15. septembra 1982. pripadnici ljevičarske libanske milicije na ulici nakon vijesti da su se izraelske snage ponovo vratile u srce Zapadnog Bejruta, u Libanu.

Od početka rata u Gazi, nakon 7. oktobra 2023. i napada Hamasa, kojeg su SAD i EU označile za terorističku grupu, produbljivao se konflikt između Izraela i Hezbolaha.

Hezbolah je libanska šiitska politička partija i paravojna grupa osnovana 1982. kako bi se borila protiv invazije Izraela na Liban. Grupu su formirali muslimanski vjerski zvaničnici uz podršku Irana.

Hezbolah je postao glavna vojna grupacija koja se suprotstavlja Izraelu u tampon zoni koja je uspostavljena u južnom Libanu 1985. godine. Hezbolah su Sjedinjene Američke Države proglasile za terorističku organizaciju dok je Evropska unija terorističkim proglasila samo njegovo vojno krilo.

Neprijateljstva Izraela i Hezbolaha su ozbiljnije eskalirala od 17. septembra i eksplozije pejdžera kada je u Libanu povrijeđeno oko 2.800 ljudi. Najmanje devetoro je poginulo od kojih je troje djece.

A nakon ubistva lidera Hezbolaha Hasana Nasralaha, ključnog saveznika Teherana, u vazdušnim napadima na Liban 27. septembra, eskalacija je prerasla u rat.

Izrael je pokrenuo kopnenu invaziju, "ograničenu i ciljanu" protiv Hezbolaha u južnom Libanu. Tako su izraelske snage 1. oktobra prvi put prešle granicu sa Libanom od rata između Izraela i Hezbolaha 2006. godine koji je trajao 34 dana.

Istorija ratova Izraela i Hezbolaha traje gotovo pola vijeka:

1982. Invazija do Bejruta

Izrael je u junu 1982. godine pokrenuo invaziju Libana i došao sve do glavnog grada Bejruta. Povod su bili napadi Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO) koji su pokretani sa južne teritorije Libana. Izrael je tada pokušavao da uništi otpor Palestinaca na okupaciju Zapadne obale, Pojasa Gaze i Istočni Jerusalim koji je djelovao još od 1967. i izraelsko-arapskog rata.

Hezbolah, što na arapskom znači "Božija stranka", nastao je za vrijeme Libanskog građanskog rata (1975-1990.).

Izraelska vojska puca iz Haubice M110 na sirijske položaje duž puta Bejrut-Damask 23. juna 1982.
Izraelska vojska puca iz Haubice M110 na sirijske položaje duž puta Bejrut-Damask 23. juna 1982.

1985. Libanski građanski rat i jačanje Hezbolaha

U jeku Libanskog građanskog rata, 1985. godine, Hezbolah je razvio borbenu moć u tolikoj mjeri da je zajedno sa saveznicima bio sposoban da prisili Izraelsku vojsku na povlačenje do rijeke Litani na jugu Libana.

Izrael je tada napravio bezbjednosnu zonu sjeverno od svoje granice, ali se suočio sa jakim otporom Hezbolaha. Kako su izraelske žrtve rasle, tadašnji premijer Ehud Barak se jednostrano povukao 2000. godine.

Povlačenje je pojačalo popularnost Hezbolaha i ojačalo njegovu politički i paravojnu snagu.

Generalni sekretar Hezbolaha Hasan Nasralah obraća se gerilcima Hezbolaha 11. marta 1999. u Bejrutu tokom ceremonije na kojoj su gerilci koji su ubili visokog izraelskog generala u bombaškom napadu u južnom Libanu bili odlikovani.
Generalni sekretar Hezbolaha Hasan Nasralah obraća se gerilcima Hezbolaha 11. marta 1999. u Bejrutu tokom ceremonije na kojoj su gerilci koji su ubili visokog izraelskog generala u bombaškom napadu u južnom Libanu bili odlikovani.

Hezbolah se smatra najjačim posredikom Irana u "osovini otpota", labavoj mreži posredinka i saveznika Irana, militantnih grupa koje podržava Teheran u borbi protiv Izraela i Sjedinjenih Država.

Hezbolah je u manifestu iz 1985. artikulisao svoju ideologiju u kojem su navedeni ključni ciljevi grupe: protjerivanje zapadnih uticaja, uništenje Izraela, odanost iranskom vrhovnom vođi, ajatolahu i uspostavljanje islamističke vlade pod uticajem Irana.

2006. Neuspjeli pokušaj uništenja Hezbolaha

Izrael je napao Liban 2006. godine u pokušaju da uništi Hezbolah nakon što je 12. jula . Hezbolah je lansirao raketni napad na sjeverni Izrael, skrećući pažnju Izraelskih odbrambenih snaga (IDF) dok su se njihovi militanti infiltrirali na granicu.

Izraelski vojnici stražare tokom memorijalne ceremonije na mestu prekograničnog napada Hezbolahovih gerilaca iz 2006. u blizini Zarita na granici Izraela i Libana, 2. jula 2007.
Izraelski vojnici stražare tokom memorijalne ceremonije na mestu prekograničnog napada Hezbolahovih gerilaca iz 2006. u blizini Zarita na granici Izraela i Libana, 2. jula 2007.

Osam izraelskih vojnika je ubijeno, a dva su kidnapovana tokom kampanje. Hasan Nasralah, nedavno ubijeni vođa Hezbolaha, tada se nadao da će otmica otvoriti pregovore za još jednu razmjenu zarobljenika, ali je potcijenio riješenost Izraela da razbije militantnu grupu koja bi tako ostala nekažnjena zbog napada na vojnike.

Izrael nije uspio da postigne ovaj cilj. Poslije 34 dana ogorčenih borbi i znatnih troškova na obje strane, prihvaćena je rezolucija 1701 Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija o prekidu vatre. Rezolucija je tražila povlačenje snaga sjeverno od rijele Litani i stvaranje tampon zona u južnom Libanu.

Pripadnik Posmatračkih snaga Ujedinjenih nacija (UNDOF) u januaru 2015. gleda kroz dvogled planinu Bental na Golanskoj visoravni koju je Izrael okupirao u čestodnevnom ratu sa Sirijom 1967. a zatim aneksirao 1981.
Pripadnik Posmatračkih snaga Ujedinjenih nacija (UNDOF) u januaru 2015. gleda kroz dvogled planinu Bental na Golanskoj visoravni koju je Izrael okupirao u čestodnevnom ratu sa Sirijom 1967. a zatim aneksirao 1981.

Facebook Forum

XS
SM
MD
LG