Grad Novi Sad i Predstavništvo Republike Srpske (RS) u Srbiji ne organizuju skup najavljen kao obeležavanje godišnjice "oslobođenja Srebrenice", navodi se u odgovorima koje su Grad Novi Sad i Predstavništvo RS uputili Radio Slobodna Evropa (RSE).
Taj skup u Novom Sadu, 80 kilometara severno od Beograda, najavila je malo poznata organizacija "Srpski soko", a na plakatima su istaknuti grb Novog Sada i amblem bosanskohercegovačkog entiteta RS.
"U skladu sa članom 39. stav 1. tačka 80. Statuta Grada Novog Sada, nije data saglasnost za upotrebu grba Grada Novog Sada, a u vezi sa Odlukom o upotrebi naziva i amblema Grada Novog Sada, niti je Grad finansijski podržao održavanje ove manifestacije", navodi se u odgovoru Grada Novog Sada.
Prema gradskom Statutu Novog Sada, Skupština grada daje saglasnost na upotrebu imena, grba i drugih obeležja Grada.
I u Predstavništvu RS u Srbiji negiraju da učestvuju u organizaciji skupa.
"Mi nemamo nikakve veze sa organizacijom događaja u Novom Sadu koji ste naveli u mailu. Informaciju smo prvi put dobili od Vas i istu smo proslijedili nadležnim organima", navodi se u odgovoru.
U Novom Sadu su prethodnih dana oblepljeni plakati kojima se poziva na obeležavanje "godišnjice oslobođenja grada Srebrenice" u četvrtak, 11. jula, na centralnom gradskom Trgu slobode.
Na plakatu je prikazan spomenik srpskom političaru iz druge polovine 19. veka Svetozaru Miletiću koji se nalazi na Trgu slobode, kao i grbovi udruženja "Srpski soko", Republike Srpske (RS) - entiteta u Bosni i Hercegovini, te Grada Novog Sada, piše Beta.
Šta je 'Srpski soko'?
Desničarska grupa "Srpski soko" nije zvanično registrovana. Na društvenim mrežama Instagramu i Telegramu aktivna je od 11. novembra 2023. godine. Iz objava se može videti da deluju na teritoriji Novog Sada i da im je predvodnik Aleksandar Malešević.
Malešević je do pre nekoliko godina bio na čelu minorne neregistrovane ultradesničarske grupe "Eko četnici". Do maja 2024. bio je poverenik omladine Pokreta obnove Kraljevine Srbije (POKS) za Novi Sad. Sa tog mesta je otišao nakon što je ta stranka ušla u široku koaliciju protiv Srpske napredne stranke (SNS) uoči lokalnih izbora u Novom Sadu.
Prvu uličnu akciju grupa "Srpski soko" je imala nedelju dana nakon što je otvorila naloge na društvenim mrežama – 18. novembra, kada su objavili snimak na kojem se vidi nekoliko maskiranih muškaraca sa upaljenim bakljama i transparentom na kojem piše "Srpski Vukovar".
Naime, tog dana se u Hrvatskoj obeležava godišnjica od pada ovog hrvatskog grada u ruke Jugoslovenske narodne armije i srpskih paravojnih snaga 1991. godine. Srpski nacionalisti isti dan obeležavaju kao "oslobođenje Vukovara". Ovaj grad na istoku Hrvatske je vraćen pod rukovodstvo hrvartske države 1998. godine.
Ideološki "Srpski soko" pripada organizacijama sa krajnje desnog spektra. U objavama veliča fašistički pokret Zbor iz perioda Kraljevine Jugoslavije, kao i osnivača klerofašističke grupe Obraz Nebojšu Krstića.
Sudske presude za genocid u Srebrenici
Generalna skupština Ujedinjenih nacija usvojila je u maju Rezoluciju kojom je 11. jul proglašen Međunarodnim danom promišljanja i sećanja na genocid u Srebrenici.
Za usvajanje te rezolucije, kojom se osuđuju negiranje genocida i veličanje ratnih zločinaca, glasale su 84 od 193 članice UN, protiv je bilo 19, a uzdržanih 68.
Međunarodni sud pravde u Hagu doneo je 2007. godine presudu u kojoj se konstatuje da je jula 1995. godine u Srebrenici, koja je tada bila zaštićena zona UN, Vojska Republike Srpske (VRS) počinila genocid, odnosno ubila više od 8.000 Bošnjaka.
Isti sud je Srbiju proglasio krivom za nesprečavanje genocida i da je prekršila obavezu kažnjavanja počinilaca genocida. Pred različitim sudovima, do sada je za genocid i ratne zločine u Srebrenici osuđeno više od 50 osoba, na ukupno 700 godina zatvora.
Među njima su i bivši predsednik RS Radovan Karadžić i komandant bivše VRS Ratko Mladić, koji su u Hagu pravosnažno osuđeni na kaznu doživotnog zatvora.
