Specijalno državno tužilaštvo Crne Gore otvorilo je nekoliko istraga povodom međusobnih optužbi između članova aktuelne i prethodne Vlade, poslanika, visokih policijskih službenika.
Akterima, koji su se preko medija i javno na skupštinskom Odboru optuživali za korupciju i povezanost sa organizovanim kriminalnim grupama zajedničko je da su, po funkcijama ili preko parlamentarnih tijela, uključeni u pitanja bezbjednosti Crne Gore.
"Očito je da je konekcija sa organizovanim kriminalom u maloj Crnoj Gori itekako velika", ocjenjuje za Radio Slobodna Evropa stručnjak za bezbjednost Ivan Pekić i kaže da je neophodno pročistiti službe bezbjednosti:
"Samo odstranjivanjem onih koji imaju konekcije sa kriminalnim grupama ili su povezani sa korumpiranim funkcionerima, možemo se efikasno boriti protiv organizovanog kriminala i visoke korupcije ."
Optužbe o korupciji crnogorskih zvaničnika tiču se i više stranih državljana koji su u Crnoj Gori.
Ko su glavni akteri sukoba?
Sa jedne strane je ministar pravde Andrej Milović iz vladajućeg pokreta Evropa sad na čijem čelu je premijer Milojko Spajić.
Sa druge su čelnici odnedavno opozicionog pokreta URA, bivši premijer Dritan Abazović i ministar policije iz njegove vlade Filip Adžić. I njima blizak šef policijskog tima pri Specijalnom tužilaštvu Predrag Šuković.
Milovića i Šukovića za sada podržavaju njihovi šefovi - Spaijć ministra Milovića a specijalni tužilac Vladimir Novović policajca Predraga Šukovića.
Upravo je Novovićeva podrška Šukoviću bila presudna da na tu stranu stanu i Demokrate koje formalno u Vladi pokrivaju sektor bezbjednosti.
Proruske partije bivšeg Demokratskog fronta podržavaju Abazovića ali bez otvorenih napada na Milovića. Te partije su trenutno u procesu dogovaranja sa premijerom Spajićem oko ulaska u Vladu.
Kada su počeli sukobi?
Počelo je uoči parlamentarnih izbora juna 2023. godine
Tadašnji premijer i čelnik pokreta URA Dritan Abazović optužio je političkog konkurenta iz Pokreta Evropa sad (PES) Milojka Spajića da je imao finansijsku saradnju sa južnokoreancem Do Kvonom koji u Crnoj Gori čeka ekstradiciju, po potjernicama SAD i južne Koreje, zbog optužbi za prevare kriptovalutama.
Na optužbe je reagovao funkcioner PES Andrej Milović podnošenjem krivične prijave protiv Abazovića i Adžića, i još nekoliko lica za kreiranje afere koja je, kako su naveli, trebalo da kompromituje Spajića.
Izborni rezultat obezbijedio je Spajiću premijersku funkciju a Miloviću mjesto ministra pravde. Dotadašnji premijer Abazović i njegov pokret URA, nakon izbora ostali su u opoziciji.
Istraga afere Do Kvon – Milović protiv Abazovića, Adžića i Šukovića
Povodom te krivične prijave Milović je tek 2. februara dao izjavu u Specijalnom tužilaštvu. Abazović i Adžić još nijesu saslušani povodom optužbi.
Prethodno je šefa specijalnog policijskog tima Šukovića označio kao osobu preko koje su čelnici URA pokušali da "namontiraju" Spajiću saradnju sa Do Kvonom.
Na Odboru za bezbjednost, 9. februara Abazović i Adžić su više puta pozvali Milovića da iznese saznanja o njihovoj ulozi u kreiranju afere.
On nije otkrio ništa pojasnivši, četiri dana kasnije, da ne želi da naruši tajnost istrage koja još traje pred Specijalnim tužilaštvom.
Istraga stanovi - Milović protiv Šukovića
Osim za učešće u aferi Do Kvon, ministar pravde je Šukovića optužio za saradnju sa organizovanom kriminalnom grupom Budva.
Pekić: Novović na potezu
Pekić smatra da glavni specijalni tužilac Novović trebalo da utvrdi istinitost optužbi funkcionera, koji su ključne karike u borbi protiv kriminala i korupcije:
"Kada ministar pravde optužuje prvog saradnika Specijalnog tužioca da je povezan sa nekoliko kriminalnih grupa i da je imovinu stekao na sumnjiv način, Novović mora da pokrene istragu."
Pekić podsjeća da je Novović rekao da Šuković 'za sada' ima njegovu podršku.
Uz to je Specijalnom tužilaštvu predao dokumente o navodnim malverzacijama prilikom više kupoprodaja stanova Šukovića u kojima su učestvovali pojedinci iz budvanskih kriminalnih krugova i ruski državljanin. Taj slučaj je u fazi istrage.
Šuković je rekao da su stanovi nasleđe njegove supruge.
Šukovićevo ime našlo se u aferi "Plava sveska", koja navodno pokazuje da je bio neformalni konsultant poslanika proruskog Demokratskog fronta Mila Božovića koji je od aprila prošle godine u zatvoru zbog optužbi za pripadnost narko kriminalnom klanu.
Ta afera nije pravosudno procesuirana.
Optužbe protiv Milovića
Bivši ministar policije Adžić i premijer Abazović su optužili Milovića zbog odbijanja da izruči Binali Čamgoza Turskoj, uprkos dvjema sudskim odlukama da su se stekli uslovi za njegovo izručenje.
Oni su naveli da to govori o potencijalnoj visokoj korupciji. Adžić je Milovića optužio da je zaštitnik mafije.
Šuković optužio Milovića da je prije nego je postao ministar, tražio da se ženska osoba sa kojom je u emotivnoj vezi, M.M. skine sa liste bezbjednosno interesantnih lica.
Optužio ga je i za kontakte sa organizovanim kriminalnim grupama, sa kojima se srijeće po hotelima na sjeveru Crne Gore.
Iznio je i podatak da je Milovićevo auto sa većom količinom droge bilo zaplijenjeno prošlog ljeta u Bosni i Hercegovini. Milović je objasnio da je auto ranije prodao i da je od tada promijenilo tri vlasnika, o čemu postoji njegova izjava pred pravosudnim organima.
Istraga Telman – protiv Abazovića ?
Specijalno tužilaštvo formiralo je predmet o davanju azila stranom državljaninu, ne precizirajući o kome se radi, kako bi utvrdilo da li je tom prilikom učinjeno krivično djelo i ko su eventualni učinioci, saopšteno je 12. februara iz Tužilaštva.
Istog dana ministar Milović je kazao da SDT ispituje davanja azila Telmanu Ismailovu, te da je Abazović "prvoosumnjičeni ".
On je na Odboru 9. februara naveo da se Ismailov druži sa Abazovićem, da je bio na svadbi njegovog savjetnika. Sedam dana ranije rekao da je neko iz Abazovićeve Vlade "direktno uzeo novac" da bi ruski državljanin dobio politički azil.
Milović je pokazao i Abazovićevu fotografiju sa rođakom Telmana, na odboru u prisustvu bivšeg premijera koji je nije demantovao.
Pekić: Poltika stavila šapu na sistem bezbjednosti
U aktuelni sukob unutar bezbjednosnih službi, Pekić vidi uplitanje političkih interesa kojih je bilo i u prošloj Vladi ali i prethodnom režimu:
"Političari su, kao marionetama, upravljali sa ljudima koji su se nalazili na čelnim pozicijama. A aktuelna Vlada je trebalo da krene putem depolitizacije sistema bezbjednosti, ali je politika opet stavila šapu nad tim sistemom".
Pekić, koji je i predsjednik Internacionalne policijske organizacije, smatra da bez vetinga, otvaranja tajnih dosijea i lustracije u službi bezbjednosti, tužilaštvu i sudstvu, ne može biti efikasne borbe protiv kriminala i visoke korupcije.
Strahuje da Crna Gora neće moći da ispuni očekivanja Evropske unije (EU) u domenu vladavine prava.
A iz Brisela je krajem januara, sa međuvladine konferencije između EU i Crne Gore, vlastima poručeno da prioritet u radu treba da bude na poglavljima 23 i 24, koja se odnose na vladavinu prava.
Crna Gora je u pregovorima sa EU, otvorila sva poglavalja i privremeno zatvorila tri.
U procesu pristupanja je 12 godina.
