Nova vlada Njemačke pozvala je u ponedjeljak Evropsku uniju da uvede sankcije Miloradu Dodiku članu Predsjedništva Bosne i Hercegovine koji ima za cilj povlačenje Republike Srpske, jednog od entiteta, iz oružanih snaga, pravosuđa i poreskog sistema BiH, prenosi Reuters.
“Napori za otcjepljenjem su neprihvatljivi, a to također znači - i lobirala sam za to ovdje - da se postojeći režim sankcija treba koristiti protiv gospodina Dodika odmah”, rekla je njemačka ministrica vanjskih poslova Annalena Baerbock novinarima nakon sastanka EU kolega u Briselu.
Ona je ponovila komentare svog prethodnika Heika Maasa, dan prije no što bi ministri za evropska pitanja Unije trebali razgovarati o situaciji u Bosni.
Njemačka je i formalno ranije 17. novembra, zatražila od Evropske službe za vanjske poslove (EEAS) da izradi dokument s prijedlozima o sankcijama protiv zvaničnika RS-a.
“Dodikov projekt sada prijeti da uništi arhitekturu Dejtonskog mirovnog sporazuma”, izjavio je 15. novembra tadašnji vršitelj dužnosti njemačkog ministra vanjskih poslova Heiko Maas Maas, imenovavši izravno Milorada Dodika, srpskog člana Predsjedništva BiH.
Njemački potez je prvi službeni korak preduzet unutar evropske administracije, kako bi se u finalu procesa bili sancionisani oni koji šire retoriku razgradnje države BiH.
Narodna skupština Republike Srpske usvojila je u petak 10. decembra informacije o „prijenosu nadležnosti sa BiH na nivo Republike Srpske“, u oblasti indirektnog oporezivanja, pravosuđa, odbrane i sigurnosti.
Usvojena je i Deklaracija o ustavnim principima RS, koja zadužuje institucije RS da sastave ustav po kojem bi Banja Luka bila glavni grad entiteta, a Pale, nedaleko od Sarajeva, prestonica.
U Deklaraciji se precizira da su „svi zakoni koje je nametao visoki predstavnik neustavni“.
Prethodno, isto tijelo donijela je 20. oktobra zakon o lijekovima i medicinskim sredstvima koji predviđa osnivanje entitetske agencije za lijekove, koja od 2009. godine djeluje na državnom nivou.
Nadležnosti koje po Ustavu BiH nisu izričito dodijeljene institucijama BiH pripadaju entitetima, ali u članu III je navedeno da BiH može preuzeti nadležnosti s entiteta ukoliko bude saglasnosti.
Prema Ustavu BiH, entiteti ne mogu samostalno vraćati nadležnosti koje su u proteklom periodu prenesene na državu.
Najave otcjepljenja i prijenosa nadležnosti sa BiH na RS su počele kada je bivši visoki predstavnik, Valentin Incko, u julu zabranio negiranje genocida, nakon čega su političari iz RS počeli sa blokadom rada državnih institucija.
Dodik se od januara 2017. nalazi na listi sankcija Sjedinjenih Država "zbog nepoštivanja odluke Ustavnog suda Bosne i Hercegovine o zabrani organiziranja referenduma” o Danu RS-a koji je održan 25. septembra 2016. godine.
