Parlamentarna većina u Crnoj Gori pokušaće da odloži održavanje lokalnih izbora na Cetinju, Petnjici i Mojkovcu koje je raspisao predsjednik Crne Gore Milo Đukanović za 5. decembar.
Pravni stručnjaci dovode u pitanje legitimnost odluke parlamentarne većine o poništavanju već donesene odluke o održavanju izbora u tri opštine a opozicija poručuje da je sprema da u ova tri grada trijumfuje nad partijama aktuelne vlasti na državnom nivou.
Đukanović, koji je lider opozicione Demokratske partije socijalista (DPS), nije se oglasio povodom zahtjeva vladajućih koalicija predvođenih prosrpskim Demokratskim frontom (DF), Demokratama i Građanskim pokretom URA.
Poslanici parlamentarne većine dostavili su 5. novembra, Skupštini Crne Gore dopune Zakona o lokalnoj samoupravi kojima je predviđeno da se iduće godine istog dana održe izbori u 16 opština i Golubovcima (opštini u okviru Glavnog grada Podgorice).
Osim Ulcinja, Berana, Podgorice, Bara, Bijelog Polja, Danilovgrada, Kolašina, Plava, Plužina, Pljevalja, Rožaja, Žabljaka i Šavnika po tom prijedlogu izbori bi bili održani i u Mojkovcu, Petnjici i Cetinju iako su oni još u septembru raspisani za 5. decembar.
Nalog Đukanoviću da opozove svoju odluku
Kako piše u obrazloženju, poslanici vlasti očekuju od crnogorskog predsjednika Mila Đukanovića da promijeni prethodnu odluku o već raspisanim izborima u tri grada i to nakon što izmjene Zakona o lokalnoj samoupravi stupe na snagu.
To praktično znači da Đukanović povuče svoju prethodnu odluku od 14. septembra, kada je raspisao izbore u Cetinju, Petnjici i Mojkovcu za 5. decembar i da se lokalnim skupštinama u ovim gradovima produži mandat do maja 2022. godine.
"Društvena energija se nepotrebno rasipa na učestale izborne procese.- navela je parlamentarna većina
"Društvena energija se nepotrebno rasipa na učestale izborne procese. Takav način održavanja lokalnih izbora je je krajnje neracionalan, neekonomičan i društveno u mnogo čemu neprihvatljiv", navodi se u obrazloženju parlamentarne većine u kome se zahtijeva da se lokalni izbori održe u jednom danu.
Pravni eksperti: Upitan legitimitet odlaganja izbora
U ovom zahtjevu, profesor Đorđije Blažić vidi više pravno spornih aspekata a ključni je da parlamentarna većina pokušava zakonom da ospori ili poništi odluku predsjednika Crne Gore o raspisivanju lokalnih izbora.
"To bi bio presedan u pravu, da se Zakonom stavljaju van snage ili poništavaju pojedinačni pravni akti. Ne samo pojedinačni akt predsjednika države, nego bilo koji da se ukida zakonom. To bi za mene kao pravnika bilo apsolutno neprihvatljivo. Zna se kako se odlučuje o zakonitosti ili nezakonitosti nekog akta", kaže profesor Blažić koji smatra da je logično pretpostaviti da bi u takvoj situaciji bila zatražena zaštita Ustavnog suda.
I kooordinator pravnog programa u Građanskoj alijansi Zoran Vujičić konstatuje da se u Crnoj Gori dešava atipična pravna situacija u kojoj parlamentarna većina pokušava da poništi već donesenu odluku predsjednika države o održavanju redovnih lokalnih izbora u tri opštine.
Vujičić ocjenjuje da bi jedno predsjednik države eventualno mogao da stopira već započete izborne radnje, ali opet uz ispunjavanje određenih uslova.
"Ustav i zakoni su precizni, mandat poslanika i odbornika traje četiri godine. Izmjenama i dopunama zakona ovakve stvari ne mogu da se rješavaju, odnosno bilo bi potrebno da se usvoji neki lex specialis, odnosno jedino predsjednik može u određenim okolnostima da stopira izborne radnje", navodi Vujičić.
Vujičić smatra da u ovom slučaju nema uslova za zaustavljanje izbornog procesa u Cetinju, Petnjici i Mojkovcu nema.
"Trenutno zamišljena situacija, po meni, nije pravno utemeljena", dodaje Vujičić.
Evropska komisija za racionalizaciju lokalnih izbora
Razlog zbog kojeg stranke koje čine vlast na državnom nivou, žele da odlože održavanje lokalnih izbora u decembru je, kako su saopštili, racionalne prirode, s obzirom da se zbog čestih lokalnih izbora održava permanentno stanje podignutih tenzija u Crnoj Gori.
O tome govorio predsjednik Skupštine Crne Gore Aleksa Bečić, pozivajući se i na preporuke Evropske komisije da se lokalni izbori održe u jednom danu.
"Mislim da je jedan značajan razlog zbog kojeg nema mogućnosti da se vodi valjan politički dijalog i što se ne dolazi do produktivnih rješenja, je to što imamo kontinuirane izborne procese na lokalnom nivou", navodi Bečić.
Evropski parlamentarac Vladimir Bilčik je ocijenio da Evropska unija podržava konsolidaciju izbornog procesa u Crnoj Gori.
"Nije najbolja vijest za stabilnost i rad državnih institucija ako je zemlja u stalnoj političkoj kampanji, jer imate lokalne izbore koji se održavaju u različitim vremenskim periodima", ističe Bilčik.
Evropska komisija je u posljednjem izvještaju za Crnu Goru konstatovala da uprkos međustranačkom dogovoru da se svi lokalni izbori održe istog dana, pravni okvir i dalje predviđa njihovo sprovođenje po potrebi, što dovodi do konstantne predizborne kampanje na nacionalnom i lokalnom nivou.
Evropska komisija nije davala sugestije o odlaganju prethodno raspisanih lokalnih izbora.
Za opoziciju odlaganje izbora neprihvatljivo
Osim pravne održavanje lokalnih izbora u decembru u ova tri grada ima i političku dimenziju.
Opozicione stranke koje se uveliko spremaju za izbore na Cetinju, Petnjici i Mojkovcu ocjenjuju da je na djelu politički manevar vladajuće većine, koju čine DF, Demokrate i Građanski pokret URA, da se odlože izbori kako bi izbjegli, kako navode siguran izborni poraz.
Tako se u saopštenju opozicionog DPS-a navodi da Demokrate Alekse Bečića u strahu od izbornog poraza na lokalnom nivou u tri opštine pokušavaju da izbore odlože za proljeće.
"Cetinje, Mojkovac i Petnjica daće vam odgovor 5. decembra i nakon tog dana u Crnoj Gori više ništa neće biti isto. Srećan početak političkog kraja", poručuju iz DPS-a Demokratama koji su jedna od tri vladajuće grupacije u crnogorskom parlamentu.
Iz opozicione Socijaldemokratske partije (SDP) su takođe poručili da generalno podržavaju objedinjavanje lokalnih izbora u jednom danu ali ne usvajanjem izmjena Zakona prostom većinom, već isključivo političkim dogovorom.
"Parlamentarna većina sada želi da na nezakonit i politički nekorektan način, iz uskih stranačkih razloga odloži 'bitku' za ova tri grada svjesni da su je već izgubili, pa da smanje štetu pred naredne izbore", saopštio je visoki funkcioner SDP-a Borislav Banović.
Cetinje i Petnjica su praktično ključna uporišta sadašnjih opozicionih stranaka na državnom nivou, odnosno DPS-a, SDP-a, Socijaldemokrata i Bošnjačke stranke.
Oni u tim gradovima očekuju izbornu pobjedu, dok su izbori u Mojkovcu neizvjesniji.
O odlaganju izbora zakazana rasprava u Skupštini
Zoran Vujičić iz Građanske alijanse ocjenjuje da je jedino rješenje za ovakve dileme dijalog između partija vlasti i opozicije.
"Fokus parlamentarne većine bi trebalo da bude, da konačno pokrene dijalog između vlasti i opozicije da bi se određene stvari rješavale pa i Zakon o izboru odbornika i poslanika koji se može izmijeniti samo dvotrećinskom većinom", riječi su Vujičića.
Politički subjekti nisu najavili bilo kakve razgovore o eventualnom odlaganju izbora, već je iz Skupštine Crne Gore saopšteno da će se sjednica, na kojoj je prva tačka dnevnog reda izmjene Zakona o lojalnoj samoupravi, održati 12. novembra.
Facebook Forum