Svjetski mediji bavili su se, uz jedan od najvažnijih samita Evropske unije koji je održan u Briselu, izazovima koji se nalaze pred blokom u narednim godinama, što je bila tema na "Zašto?".
Velika Britanija ovog mjeseca Evropskoj uniji predaje formalnu obavijest za istupanje iz članstva. Zvanični Brisel nerado gubi zapadni dio EU-a, a ostatak zajednice je sve više razjedinjen, smatra Alastair Macdonald u analizi Reutersa.
“Brexit nije kreirao tu neslogu, ali ju je pogoršao. A evropske vođe se bore da uguše nezadovoljstvo građana Evropskom unijom koje uopšte nije ograničeno samo na Veliku Britaniju. Zapadnjaci zagovaraju bržu integraciju, čak i ako to podrazumijeva ostaviti nacionalističke narode na istoku Evrope u tzv. 'Evropi sa više brzina'.“
Brexit državama sa istoka Evrope koji, umjesto iz Moskve, naredbe nerado dobijaju iz Brisela i Berlina, onemogućuje savezništvo protiv centralizacije EU i dominacije Eurozone, kađe on:
“Brexit također ostavlja veliku rupu u proračunu EU-a za plaćanje subvencija koje financiraju veliki dio javne potrošnje na istoku – što je novac koji je dobio glasače za članstvo u EU, a za koje Brisel strahuje da će ih London iskoristiti da dobije podršku na istoku i podijeliti EU kako bi dobio bolje uslove za Brexit.“
Desetak evropskih zemalja, uključujući Njemačku, će na izborima ove godine moći birati i populističko-nacionalističke kandidate, od kojih su mnogi ohrabreni Trumpovom pobjedom i koji dobro kotiraju u ispitivanjima javnog mnijenja.
U nekim zemljama, poput Francuske i Holandije, populisti bi mogli odnijeti pobjedu, a to bi moglo još više razjediniti EU, koja je već oslabljena krizom koju je uzrokovao Brexita, piše Nic Robertson u analizi CNN-a.
“Evropa je sada jako krhka, a ta situacija je pogoršana prividnom podvojenosti Donalda Trumpa u vezi s njenom budućnosti i olakoj spremnosti da se kritikuju vođe poput Merkel.“
Ali Robertson smatra da se, bez obzira na ishod izbora, status quo u Evropi ne može nastaviti:
“Ono čega smo svjedoci na obje strane Atlantika je stalna težnja ka podjelama i promjeni radi promjene. Ali bez obzira na sve priče oko Trumpovog predsjedovanja, najveće i najznačajnije političke promjene u ovom desetljeću bi se mogle dogoditi u Evropi.“
“Kako slaviti u vrijeme velike tjeskobe, kako se veseliti usred porodičnog razvoda i kako obilježiti godišnjicu kada ti prijatelji najavljuju smrt“, pita se Gavin Hewitt u tekstu objavljenom 7. marta na web stranici BBC-a.
Šezdeseta godišnjica potpisivanja Rimskog ugovora, kojim je osnovana Evropska ekonomska zajednica, biće obilježena 25. marta u Rimu. Ovim sporazumom 1957. godine postavljeni su temelji zajedničkog evropskog tržišta za slobodno kretanje ljudi, roba, usluga i kapitala. Očekuje se da se na predstojećem samitu rodi novi „evropski projekat“ kao novi početak EU.
Hewitt navodi da većina evropskih čelnika zagovara postepene promjene, koji vjeruju u širenje jedinstvenog tržišta gdje god je moguće. Oni naginju uspostave europske riznice sa zajedničkom oporezivanju.
“Ali postoje granice“, napominje Hewitt. „Njemačka bi se suprotstavila svakom pomaku prema zajedničkom dugu“.
Za Angelu Merkel, prioritet je osiguravnje vanjskih granica i dokazivanje da se Evropa može sama braniti. Ne samo njemački političari, nego i sama Evropska komisija, pozivaju na pojačane deportacije ilegalnih imigranata.
“Evropa je već 'Evropa sa više brzina', ali zemlje u istočnoj i srednjoj Evropi su oprezne da ne postanu drugorazredni Evropljani“, zaključuje Hewitt.
