Republika Srpska konkretizovala je svoju namjeru o gradnji hidrelektrana na rijeci Drini, time što je u srijedu sa njemačkom kompanijom “RWE Innogy” potpisala ugovor o strateškom partnerstvu koji predviđa korišćenje hidropotencijala na Drini.
Država Crna Gora o ovom projektu, koji bi višetruko mogao utuicati na njenu životnu sredinu i ekonomiju, nije zvanično obaviještena iako zapadnog susjeda na to obavezuju međunarodne konvencije.
Crnogorsko ministarstvo za životnu sredinu je posredstvom medija i nevladinog sektora obaviješteno o namjeri Republike Srpske da gradi hidrocentrale na Drini, zbog čega je reagovalo diplomatskim putem, jer procjenjuje da bi realizacija ovog projekta mogla negativno uticati na vodni potencijal Crne Gore, imajući u vidu da su Piva i Tara u slivu Drine, kazala je za naš program pomoćnica ministra Ivana Vojinović.
"Nijesmo zvanično obaviješteni ali mi se maksimalno odgovorno pokušavamo odnijeti prema tome i saopštiti neki naš stav i da uopšte procijenimo u analizi dokumenta kakav to može da ima uticaj na Crnu Goru. Evo, da ne prejudiciram sa zaključcima koja vrsta i koliko uticaja će da bude. Sve pratimo budno i ova naša diplomatska reakcija i pismo koje smo uputili BiH da će naići na neku njihovu reakciju i da će morati naše mišljenje i mišljenje ostalih susjednih država da maksimalno uvaže", kaže Ivana Vojinović.
Vojinović ocjenjuje da je BiH prekršila međunarodnu konvenciju o prekograničnom uticaju na životnu sredinu (ESPOO), a koja njene potpisnice obavezuje da susjedne države obavještavaju o projektima koji se mogu odraziti na ekologiju susjedne države.
Pomoćnica ministra je uvjerena da će se tim povodom oglasiti i sekretarijat ESPOO konvencije.
"Jer, posebno kada je riječ o konvencijama iz oblasti životne sredine nijedna država nema pravo da gleda usko u političkim granicama i političkim javno administrativnim okvirima jer je to naš zajednički resurs. Naše Piva i Tara čine Drinu i to je sve zajednički vodni potencijal i u tom smislu ni jedna država, ni Bosna, ni Srbija, ni Crna Gora, nema pravo samo da to gleda u okvirima administrativnih i političkih granica. I upravo zbog toga postoje te konvencije o prekograničnom uticaju", naglašava Ivana Vojinović.
Studije netransparentne
Nadležni u Republici Srpskoj su desetak dana uoči potpisivanja ugvora sa Nijemcima našem radiju saopštili da gradnja hidrocentrale Buk-Bijela na Drini ne utiče na ekologiju Crne Gore.
Direktor Elektroprivrede Republkike Srpske za insvesticije Željko Ratković tada nam je saopštio da je studija uticaja bila dostupna, te da zvanična Podgorica tokom javne rasrpave nije reagovala.
"Što se tiče uticaja na životnu sredinu i Studije uticaja na životnu sredinu ona je bila dostupna i odgovarajuće primedbe na tu studiju nijesu upućene od strane Crne Gore, a što je mogla da uradi. U suštini, na javnim raspravama koje su bile organizovane u Foči, niko se od organa ili institucija nije pojavio ko bi tvrdio da gradnja hidroelektrane utiče na životnu sredinu na teritoriji Crne Gore", rekao nam je Ratković.
Na pitanje da li je Vlada Crne Gore imala bilo kakvu informaciju da je javna rasprava na ovu temu u toku, Ratković je odgovorio:
"Informacije o javnoj raspravi se objavljuju u medijima i te informacije su svima dostupne."
U nevladinom “Grin houmu” (Green Home) tvrde da studije uticaja na životnu sredinu nijesu predstavljne transparentno. Ukazuju da je javna rapsrava na ovu temu organizovana tokom avgusta, zaključena u nedjelju 23. septembra, a ugovor sa njemačkom kompanijom o korišćenju hidropotencijala Drine potpisan tri dana po okončanju javne rasprave.
Zabrinutost izaziva to što Republika Srpska, sudeći po nacrtima studija, ne odustaje od gradnje hidroelektrane Buk-Bijela, čime se ne uvažava odluka crnogorske Skupštine iz 2005. godine, kojom je stopirano potapanje kanjona Tare, UNSCO-ovog zaštićenog područja.
Gradnja centrala, ukazuju u Grin houmu, višestruko utiče ne samo na ekologiju, nego i na lokalnu ekonomiju.
Koordinatorka za životnu sredinu podgoričke nevladine organizacije Nataša Kovačević ukazuje da ni slova o tome nema u studijama rađenim u Republici Srpskoj.
"Ovdje ne treba zaboraviti da se planirane hidroelektrane nalaze na pet odnosno 13 kilometra od administrativne granice sa Crnom Gorom, tako da postoji mogućnost uticaja na raznovrsne aspekte, od kojih se čak u samim studijama prepoznaje uticaj koji se vezuje za mikro klimu nakon izgradnje hidroelektrane, poremećaj brzine toka uzvodnog dijela, trajni gubitak kopna gdje se ne daju nikakve procjene i grafički prikazi ali se ne daju ni mjere za sprječavanje ovakvih uticaja. U daljem, ne identifikuje se uticaj na lokalno stanovništvo, privredu, bio diverzitet, zaštićena područja i drugi parametri, koji su su zaista neophodni za ovako značajne projekte", naglašava Nataša Kovačević.
Pred Crnom Gorom je nekoliko mogućih scenarija kako bi spriječila eventualne negativne posledice, ukazuje Kovačević i poziva se na odredbe prekršene međunarodne ESPOO konvencije:
"Našoj zemlji mora biti data mogućnost da se reaguje u nekim drugim rokovima, naravno van zakonskih rokova koji važe za javne rasprave, a mišljenja smo da bi povodom ovoga trebalo da se oformi jedna ekspertsko-konsultantska grupa koja bi na prekograničnom niovu sarađivala i dala jednu jasnu analizu tih prekograničnih uticaja. Tek kada ovo riješimo možemo da govorimo o nekim mogućim uticajima koji su to uticaji i da onda razgovaramo da li je ovakav projekat prihvatljiv."
Država Crna Gora o ovom projektu, koji bi višetruko mogao utuicati na njenu životnu sredinu i ekonomiju, nije zvanično obaviještena iako zapadnog susjeda na to obavezuju međunarodne konvencije.
Crnogorsko ministarstvo za životnu sredinu je posredstvom medija i nevladinog sektora obaviješteno o namjeri Republike Srpske da gradi hidrocentrale na Drini, zbog čega je reagovalo diplomatskim putem, jer procjenjuje da bi realizacija ovog projekta mogla negativno uticati na vodni potencijal Crne Gore, imajući u vidu da su Piva i Tara u slivu Drine, kazala je za naš program pomoćnica ministra Ivana Vojinović.
"Nijesmo zvanično obaviješteni ali mi se maksimalno odgovorno pokušavamo odnijeti prema tome i saopštiti neki naš stav i da uopšte procijenimo u analizi dokumenta kakav to može da ima uticaj na Crnu Goru. Evo, da ne prejudiciram sa zaključcima koja vrsta i koliko uticaja će da bude. Sve pratimo budno i ova naša diplomatska reakcija i pismo koje smo uputili BiH da će naići na neku njihovu reakciju i da će morati naše mišljenje i mišljenje ostalih susjednih država da maksimalno uvaže", kaže Ivana Vojinović.
Vojinović ocjenjuje da je BiH prekršila međunarodnu konvenciju o prekograničnom uticaju na životnu sredinu (ESPOO), a koja njene potpisnice obavezuje da susjedne države obavještavaju o projektima koji se mogu odraziti na ekologiju susjedne države.
Pomoćnica ministra je uvjerena da će se tim povodom oglasiti i sekretarijat ESPOO konvencije.
"Jer, posebno kada je riječ o konvencijama iz oblasti životne sredine nijedna država nema pravo da gleda usko u političkim granicama i političkim javno administrativnim okvirima jer je to naš zajednički resurs. Naše Piva i Tara čine Drinu i to je sve zajednički vodni potencijal i u tom smislu ni jedna država, ni Bosna, ni Srbija, ni Crna Gora, nema pravo samo da to gleda u okvirima administrativnih i političkih granica. I upravo zbog toga postoje te konvencije o prekograničnom uticaju", naglašava Ivana Vojinović.
Studije netransparentne
Nadležni u Republici Srpskoj su desetak dana uoči potpisivanja ugvora sa Nijemcima našem radiju saopštili da gradnja hidrocentrale Buk-Bijela na Drini ne utiče na ekologiju Crne Gore.
Direktor Elektroprivrede Republkike Srpske za insvesticije Željko Ratković tada nam je saopštio da je studija uticaja bila dostupna, te da zvanična Podgorica tokom javne rasrpave nije reagovala.
"Što se tiče uticaja na životnu sredinu i Studije uticaja na životnu sredinu ona je bila dostupna i odgovarajuće primedbe na tu studiju nijesu upućene od strane Crne Gore, a što je mogla da uradi. U suštini, na javnim raspravama koje su bile organizovane u Foči, niko se od organa ili institucija nije pojavio ko bi tvrdio da gradnja hidroelektrane utiče na životnu sredinu na teritoriji Crne Gore", rekao nam je Ratković.
Na pitanje da li je Vlada Crne Gore imala bilo kakvu informaciju da je javna rasprava na ovu temu u toku, Ratković je odgovorio:
"Informacije o javnoj raspravi se objavljuju u medijima i te informacije su svima dostupne."
U nevladinom “Grin houmu” (Green Home) tvrde da studije uticaja na životnu sredinu nijesu predstavljne transparentno. Ukazuju da je javna rapsrava na ovu temu organizovana tokom avgusta, zaključena u nedjelju 23. septembra, a ugovor sa njemačkom kompanijom o korišćenju hidropotencijala Drine potpisan tri dana po okončanju javne rasprave.
Zabrinutost izaziva to što Republika Srpska, sudeći po nacrtima studija, ne odustaje od gradnje hidroelektrane Buk-Bijela, čime se ne uvažava odluka crnogorske Skupštine iz 2005. godine, kojom je stopirano potapanje kanjona Tare, UNSCO-ovog zaštićenog područja.
Gradnja centrala, ukazuju u Grin houmu, višestruko utiče ne samo na ekologiju, nego i na lokalnu ekonomiju.
Koordinatorka za životnu sredinu podgoričke nevladine organizacije Nataša Kovačević ukazuje da ni slova o tome nema u studijama rađenim u Republici Srpskoj.
"Ovdje ne treba zaboraviti da se planirane hidroelektrane nalaze na pet odnosno 13 kilometra od administrativne granice sa Crnom Gorom, tako da postoji mogućnost uticaja na raznovrsne aspekte, od kojih se čak u samim studijama prepoznaje uticaj koji se vezuje za mikro klimu nakon izgradnje hidroelektrane, poremećaj brzine toka uzvodnog dijela, trajni gubitak kopna gdje se ne daju nikakve procjene i grafički prikazi ali se ne daju ni mjere za sprječavanje ovakvih uticaja. U daljem, ne identifikuje se uticaj na lokalno stanovništvo, privredu, bio diverzitet, zaštićena područja i drugi parametri, koji su su zaista neophodni za ovako značajne projekte", naglašava Nataša Kovačević.
Pred Crnom Gorom je nekoliko mogućih scenarija kako bi spriječila eventualne negativne posledice, ukazuje Kovačević i poziva se na odredbe prekršene međunarodne ESPOO konvencije:
"Našoj zemlji mora biti data mogućnost da se reaguje u nekim drugim rokovima, naravno van zakonskih rokova koji važe za javne rasprave, a mišljenja smo da bi povodom ovoga trebalo da se oformi jedna ekspertsko-konsultantska grupa koja bi na prekograničnom niovu sarađivala i dala jednu jasnu analizu tih prekograničnih uticaja. Tek kada ovo riješimo možemo da govorimo o nekim mogućim uticajima koji su to uticaji i da onda razgovaramo da li je ovakav projekat prihvatljiv."
