Učešće srpskih nacionalnih stranaka i organizacija iz Crne Gore u pisanju Deklaracije o zaštiti srpskog naroda je izvjesno ali još uvjek nema konkretnih imena. Deklaraciji bi trebalo da prethodi otvaranje „Srpske kuće“ u Podgorici u kojoj će se naći sve relevantne institucije koje se bave političkim i kulturnim statusom Srba u Crnoj Gori. Ipak, mnogo je nepoznatih u odnosu na ove projekte.
Prema posljednjoj izjavi Jovana Vučurovića, portparola i poslanika Nove Srpske demokratije, članice opozicionog Demokratskog fronta, lider stranke Andrija Mandić će pozvati sve relevantne predstavnike srpskog naroda u Crnoj Gori kako bi definisali i saopštili zajednički stav u odnosu na Deklaraciju o zaštiti i očuvanju srpskog naroda. Deklaraciju su inicirali predsjednici Srbije i Republike Srpske Aleksandar Vučić i Milorad Dodik. Vučurović je izjavio za podgoričku „Pobjedu“ da će predstavnici Srba iz Crne Gore učestvovati u izradi Deklaracije, te konkretnim tekstom obuhvatiti sve teme koje su važne za srpski narod. On međutim nije precizirao ko će učestvovati u samom radnom timu. O tome šta bi trebalo da sadrži tekst Deklaracije, a da se odnosi na Srbe iz Crne Gore, nedavno je za naš radio govorio funkcioner Nove srpske demokratije Budimir Aleksić.
Delegacija političkih predstavnika Srba iz Crne Gore na sastranku sa predsednikom Srbije Aleksandrom Vučićem
„Ta Deklaracija će, kako je najavljeno, sadržati jedan konkretan plan zaštite vitalnih nacionalnih interesa Srba na njihovim etničkim prostorima. Predviđena je zaštita kulturnog identiteta, ostvarivanje duhovnog jedinstva srpskog naroda na Balkanu, biće tu i razmatrana mogućnost specijalnih veza sa matičnom državom Srbijom, iako su i BiH i Crna Gora i ostali prostori na kojima Srbi žive takođe etničke srpske zemlje“, rekao je Aleksić početkom septembra.
Jedna od srpskih organizacija, Srpski nacionalni savjet, nije za sada dobila poziv za konsultacije u vezi Deklaracije. Predsjednik Savjeta Momčilo Vuksanović za Radio Slobodna Evropa kaže da treba naći način za rješavanje srpskog pitanja u Crnoj Gori:
„Nismo dobili zvanični poziv za učešće u donošenju bilo kakve Deklaracije. Sve što znamo, saznali smo iz novina. Ali vjerovatno se računa i na naše mišljenje u vezi s tim. Mi u Srpskom nacionalnom savjetu mislimo da Srbi u Crnoj Gori mogu da riješe svoje pitanje jedino ako se okrenu sami sebi i ako eliminišu sve moguće građanske koncepcije koje su vezane za rješavanje statusa srpskog naroda. Jer sve druge nacionalne zajednice i sve druge organizacije, političke ili druge, su apriori protiv interesa srpskog naroda u Crnoj Gori. to konačno treba da bude jasno svim organizacijama i pojedincima koji mogu da imaju uticaj na rješavanje srpskog pitanja u Crnoj Gori“.
Paralelno sa odlučivanjem o personalnom sastavu članova radne grupe za izradu Deklaracije, u toku su pripreme za otvaranje „Srpske kuće“ u Podgorici. Radi se o projektu koji je finansirala Vlada Srbije u iznosu od skoro tri i po miliona eura. Sjedište se nalazi u samom centru Podgorice, a kako je predviđeno, na osnovu šturih informacija – „Srpska kuća“ bi trebalo da okupi sve organizacije koje se bave političkim i kulturnim statusom srpskog naroda u Crnoj Gori. Andrija Mandić kao predsjednik najjače srpske stranke u Crnoj Gori, koja je članica najjačeg opozicionog saveza, bi trebalo da pozive na sastanak relevantne srpske predstavnike, koji su okupljeni oko projekta Srpska kuća.
Moguće budući direktor "Srpske kuće": Emilo Labudović
U ovom trenutku se kroz medijske izvještaje provlače nepotvrđene informacije da je Vlada Srbije otkupila od crnogorskog biznismena Miodraga Davidovića poslovni prostor za „Srpsku kuću“. Davidović je medijski često direktno povezivan sa opozicionim Demokratskim frontom. Špekuliše se da bi Davidović mogao da pokrene formiranje novih medijskih platformi u okviru „Srpske kuće“. Takođe je objavljivano da će direktor „Srpske kuće“ biti dugogogodišnji poslanik Demokratskog fronta Emilo Labudović, te da bi otvaranje trebalo da bude obavljeno tokom septembra.
Srpski nacionalni savjet neće ući u „Srpsku kuću“, ali Momčilo Vuksanović očekuje da u „Srpskoj kući“ participiraju organizacije koje su vezane za Srpski nacionalni savjet.
„Očekujemo da se nađe prostor i za organizacije koje su vezane za Srpski nacionalni savjet i da se ostvari ono što je najavljivano, da se u toj „Srpskoj kući“smjesti jedan kulturno informativni centar u kojem bi bili srpska televizija, radio, novine i portal, Srpska književna zadruga. Ali ne i Srpski nacionalni savjet jer je to organizacija koja je vezana za Vladu države Crne Gore i o njoj treba da brine država Crna Gora. Mi nemamo nikakvu ambiciju da kao Srpski nacionalni savjet zauzimamo dio tog prostora koji treba da pripadne ovim organizacijama koje se bave kulturom, informisanjem i naukom vezano za srpski narod u Crnoj Gori“, kaže Vuksanović.
Sa biznismenom Miodragom Davidovićem, funkcionerima Nove srpske demokratije, Emila Labudovića i drugim učesnicima u izradi Deklaracije i formiranju „Srpske kuće“, nismo mogli stupiti u kontakt u cilju pojašnjenja funkcije, zahtjeva i očekivanja od predstojećih aktivnosti i novih institucija koje su vezane za status srpskog naroda u Crnoj Gori.