Srozavanje obrazovanja: Univerzitet Crne Gore daleko od svjetskih

Ilustracija

Objavljivanje "šangajske liste"500 najboljih univerziteta na svijetu koju svake godine sastavlja Centar za prestižne univerzitete pri Univerzitetu Jiao Tong u Šangaju pokazuje slabu konkurentnost univerziteta u regionu. Međutim, dok su se neke komšije bar našle na listi, u Crnoj Gori najstariji - državni Univerzitet, kao i nekoliko privatnih se ni ne pominje.

Iako je, s obzirom na istorijske činjenice, u Crnoj Gori tokom istorije, bila razvijena svijest o važnosti školstva, nijedan crnogorski univerzitet, računajući i državni, ne uspijeva da nađe svoje svoje mjesto među 500 najboljih univerziteta na svijetu.

Članu Upravnog odbora Univerziteta Crne Gore i saradnik u nastavi, Vukašin Zogović kaže da nema mjesta nikakvom iznenađenju.

"S obzirom na sredstva koja država ulaže u Univerzitet Crne Gore, činjenica da na šangajskoj listi nema državnog Univerziteta je potpuno očekivana", kaže Zogović i dodaje:

"Laboratorije i potencijal opreme koji ima državni univerzitet ne omogućava vrhunske rezultate koji će biti prepoznati u okruženju ili svijetu i na tim listama. Teško je objaviti naučni rad prepoznatljiv u međunarodnim časopisima koji će sjutra da posluži kao mogućnost vrednovanja univerziteta, ako vi nemate uslova za rad. Tako da i ovo što je urađeno i napredak koji je ostvaren na svim listama iz oblasti koje su obrađene je više ostvaren individualnim naporima pojedinaca da dobiju stipendije, da se uključe u projekat, da u vrijeme odmora borave u stranim laboratorijama i da rade sa poznatim stručnjacima na najpoznatijim univerzitetima u svijetu. To je jedan način da budete prepoznatljivi u svijetu".

Crnogorsko školstvo je ekspanziju doživjelo još u doba Knjaza Nikole, kada su ustanovljene prve institucije za upravljanje prosvjetom i istovremeno otvoren veliki broj osnovnih škola. Kotor je gradsku javnu školu imao još u 13. odnosno, 14. vijeku, dok je prva savremena gimnazija otvorena 1880. na Cetinju, gdje je 1947. nastala i prva visokoškolska ustanova u Crnoj Gori - Viša pedagoška škola. Međutim, čini se da je svijest o važnosti školstva kakva je postojala u prošlosti, u Crnoj Gori sada na značajno nižem nivou.

Profesorka Elektrotehničkog fakulteta, Branka Bošnjak odgovornost, prije svega vidi u sistemu, ali krivicu za sadašnje stanje vidi i u samom Univerzitetu.

"Mene ne bi iznenadilo da se vrlo brzo Univerzitet Crne Gore ne nađe ni na listi crnogorskih univerziteta jer je izgleda sistem da treba uništiti državni univerzitet. Ali zbog jednog apaitčnog i nedopustivo flegmatičnog stava akademskog osoblja na Univerzitetu Crne Gore skoro da je to i zaslužio", ocjenjuje Bošnjak.

Vlasti trebaju klimoglavci

Šangajska lista je neformalna rang lista 500 najboljih univerziteta na svijetu, a osam od prvih 10, pored Harvarda koji je na prvom mjestu, zauzima još sedam američkih i dva britanska univerziteta.

Od komšijskih visokoškolskih institucija, na šangajskoj listi, najbolje se kotira beogradski Univerzitet koji je zauzeo 301. poziciju, dok su se zagrebački i ljubljanski našli u dijelu liste iznad 401. mjesta.

Univerzitet Crne Gore se, prije nešto više od pola godine, našao na poziciji koja je malo iznad polovine liste istraživačkog centra Webometrics iz Španije koji djeluje pri Savjetu za naučna istraživanja, jedne od najpoznatijih istraživačkih organizacija u Evropi koji je objavio je rang listu najboljih univerziteta u svijetu.

Zagrebački se našao na 446, beogradski na 716. mjestu, a Univerzitet Crne Gore na 9947. mjestu. Nekoliko crnogorskih privatnih univerziteta se nigdje i ne pominju.

Dekan privatnog Univerziteta Donja Gorica, Veselin Vukotić u petak nije želio da govori na ovu temu, ali je ostala zabilježena njegova izjava od prije pola godine kada je komentarisao Webometrics-ove rezultate.

"Mene to toliko pravo da vam kažem ne interesuje. Već me interesuje kakav je status naših studenata u biznisu, u istraživanjima i akademijama i tako dalje. Nama će trebati nekih 10 godina da uđemo u kompeticiju takvog tipa".

Na pitanje - zašto je, spolja gledano, crnogorsko visoko školstvo na tako niskom nivou - odgovara univerzitetski profesor, Branka Bošnjak.

"Očigledno je da ovoj vlasti ne treba ni znanje, ne trebaju im ljudi koji znaju više i bolje od njih, niti ljudi koji će voditi Crnu Goru ka uspjehu. Njima odgovara jedno ovako stanje, njima trebaju poslušnici i klimoglavci, a institucije koje školuju takve ne mogu se naći na listi najboljih univerziteta. Najgore od svega je to što za ovaj sistemski genocid prema znanju i onima koji znaju u ovoj državi niko ne odgovara već duže vrijeme", ističe Bošnjak.