Nikoliko sati nakon što je ambasador Srbije u Crnoj Gori odbio da primi protestnu notu Ministarstva vanjskih poslova te države, slično je učinio crnogorski predstanik u Srbiji.
Kako je saopštilo Ministarstvo inostranih poslova Srbije, otpravnik poslova Ambasade Crne Gore u Beogradu je odbio da primi notu tog Ministarstva, u skladu sa instrukcijom crnogorskog Ministarstva vanjskih poslova.
U noti srpskog ministarstva se izražava najoštriji protest povodom „navoda crnogorskih zvaničnika da je Srbija odgovorna za krizu u Crnoj Gori, kao i da Srbija svojim postupcima i politikom ugrožava nezavisnost Crne Gore“.
“Ministarstvo spoljnih poslova Srbije odlučno odbacuje neodgovorne izjave crnogorskih zvaničnika kojima se dodatno ugrožava stabilnost regiona, budući da ovakve i slične izjave ne doprinose miru, kao ni razvoju bilateralnih odnosa dve države, već pogoduju onima koji žele da naruše naše međusobne odnose”, objavljeno je večeras (petak, 3. januar) na internet stranici tog resora Vlade Srbije.
Prethodno u Podgorici
Ambasador Srbije u Crnoj Gori Vladimir Božović odbio je danas (petak, 3. januar, popodne) da primi protestnu notu crnogorskom Ministarstva vanjskih poslova shodno instrukciji Ministarstva spoljnih poslova Srbije, saopštio je resor crnogorske diplomatije.
Božović je pozvan na razgovor u Ministarstvo vanjskih poslova kako bi mu bila uručena protestna nota povodom dešavanja ispred prostorija Ambasade Crne Gore u Beogradu i pokušaja paljenja crnogorske zastave u četvrtak, 2. januara.
Kako je saopšteno generalni sekretar Miodrag Kankaraš uložio je protest Ministarstva vanjskih poslova Crne Gore najoštrije osuđujući višestruke pokušaje paljenja crnogorske zastave i nasrtaja na prostorije Ambasade, pri čemu su izostale reakcije državnih zvaničnika Republike Srbije.
„Pojedinim istupima javnih ličnosti u prethodnom periodu dovodi se u opasnost bezbjednost naših diplomata“, naglasio je Kankaraš.
On je naveo da su nekontrolisani protesti ispred prostorija Ambasade Crne Gore u Beogradu, necivilizacijsko ponašanje učesnika protesta i pokušaj paljenja državne zastave Crne Gore, u suprotnosti sa načelima dobrosusjedskih odnosa dvije prijateljske države.
Takođe, podvukao je da su takvi ispadi suprotni načelima međunarodnog prava o obezbjeđivanju nesmetanog i bezbjednog funkcionisanja diplomatsko-konzularnog predstavništva u zemlji prijema.
Sa protesta u Beogradu na dan usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovjesti u Skupštini Crne Gore, 27. decembra 2019.
U saopštenju ministarstva kaže da je Ambasador Božović osudio je pomenuti čin kao neprimjeren, naglašavajući da on ni u kom slučaju ne odražava zvaničan stav ni države Srbije niti njenih građana.
„Republika Srbija osuđuje gađanje i pokušaj spaljivanja crnogorske zastave“, rekao je ambasador, prenijevši „žaljenje ministra spoljnih poslova Republike Srbije Ivice Dačića zbog navedenog akta“.
Istakao je da se u komunikaciji sa ministrom unutrašnjih poslova Nebojšom Stefanovićem preduzimaju sve mjere u cilju zaštite prostorija i osoblja Ambasade Crne Gore. On je, izrazivši poštovanje prema Crnoj Gori kao susjedu, nezavisnoj i samostalnoj državi, istakao da se Srbija ne želi miješati u unutrašnje stvari Crne Gore.
Prethodno je Ministarstvo inostranih poslova Srbije osudilo incidente ispred Ambasade Crne Gore u Beogradu. U saopštenju ove institucije se navodi da "to ide na ruku onima koji odgovornost za krizu u Crnoj Gori pokušavaju da prebace na Srbiju".
Protest premijera Crne Gore
Crnogorski premijer Duško Marković nazvao necivilizacijskim atakom skup Zvezdinih navijača ispred ambasade Crne Gore u glavnom gradu Srbije, a odnos vlasti Srbije prema tom događaju i paljenju državne zastave Crne Gore je ocijenio zaprepašćujućim.
“Sačuvaćemo našu Crnu Goru uprkos mržnji kojom je zasuta od istih aktera unutar i van njenih granica”, poručio je Marković u objavi na twitter nalogu.
Pročitajte i ovo: Navijači protestovali ispred Ambasade Crne Gore u BeograduKako je odgovorio Vučić?
Na to je odgovorio predsjednik Srbije Aleksandar Vučić gostujući na televiziji Pink, u petak ujutro, 3. januara. On nije osudio pokušaj spaljivanja zastave na crnogorskoj ambasadi i odbacio je konstataciju crnogorskog premijera da Ambasada te države u centru Beograda nije bila zaštićena:
“To sa zastavom svakako nije nešto za pohvalu i nije nešto čime možemo da se dičimo. Ali ja vas pitam kako to nije bila zaštićena Ambasada (Crne Gore)? Crnogorski premijer govori notorne neistine, ali nemoj da govorimo šta su sve radili srpskom narodu i šta rade svakog dana. Niko vam ne ugrožava nezavisnost, samo nemojte da uzimate srpske svetinje. Mi da ratujemo i da se sukobljavamo nećemo”, rekao je Vučić optužujući crnogorsku vlast da je ugrozila svetinje.
Predsednik Srbije Alekandar Vučić razgovarao je sa patrijarhom SPC Irinejom o prilikama u Crnoj Gori, nakon usvajanja Zakon o slobodi vjeroispovjesti: 31. decembar 2019.
Vučić je najavio da će u narednih 36 sati odlučiti da li će doći u Crnu Goru kako bi prisustvovao Badnjem danu, koji se po Julijanskom kalendaru kalendaru obeležava 6. januara.
Oglasila se i partija Mila Đukanovića
Incidente u Beogradu pred ambasadom Crne Gore osudili su iz partije vladajuće koalicije na čelu sa Demokratskom partijom socijalista (DPS), strankom predsednika države Mila Đukanovića.
Ta stranka navodi da sa posebnom pažnjom očekuje reakciju zvaničnih organa Republike Srbije na najgrublje kršenje Bečke konvencije, povodom događaja u Beogradu.
Iz DPS-a su oštro kritikovali poslanike opozicionog Demokratskog fronta Milana Kneževića i Milutina Đukanovića koji su bili u koloni navijača pred crnogorskom ambasadom u Beogradu porukom:
“Kad im već nije uspjelo da iznutra sruše Crnu Goru, odlučili da na sopstvenu kuću udare zajedno s prvim komšijama.”
Opozicioni poslanik Milan Knežević, prilikom incidenta u Skupštini Crne Gore u noći usvajanja Zakona o slobodi vjerispovjesti 27. decembra 2019.
SPC i odnos prema Vučićevoj posjeti
Episkopski savjet Srpske pravoslavne crkve (SPC) u Crnoj Gori je saopštio da je veoma važno da se ne dozvoli politizacija i da se ne dopusti instrumentalizacija Crkve za bilo kakve političke ili ideološke interese.
U saopštenju Episkopskog savjeta se ne pominje odnos prema najavljenoj posjeti predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, ali se naglašava da “narodno jedinstvo u Crnoj Gori pokazuje čvrstu riješenost Crkve i njenih vjernika da ne dozvoli politizaciju ovog pitanja sa bilo koje strane”.
Pročitajte i ovo: Vučić: Uskoro konačna odluka da li idem u Crnu GoruPodsjetimo, rektor cetinjske Bogoslovije Gojko Perović je povodom mogućeg dolaska srpskog predsjednika u Crnu Goru na Badnji dan, rekao dnevnom listu Dan:
“Vučić neka dođe kao državnik u posjetu državi. Ozbiljno, višednevno, planski i najavljeno. Vjerski praznici nijesu prilika za to. Pogotovo ne u situaciji kada se borimo za prava Crkve, a ne bilo koje nacije ili etničke grupe", naglasio je Perović.
Pročitajte i ovo: Protestne šetnje u Crnoj Gori protiv Zakona o vjeroispovjestiEpiskopski savjet je saopštio da se unaprijed ograđuje od mogućih incidenata “koje bi neko mogao da iscenira oko Badnjeg dana i Božića čiji bi cilj bio kompromitacija hrišćanskog mirnog otpora širom Crne Gore”.
Osuda iz Ambasade SAD
Ambasadorka Sjedinjenih Američkih Država u Crnoj Gori Džudi Rajzin Rajnke (Judy Rising Reinke), osudila je napad na ambasadu Crne Gore u Beogradu i poručila na svom twitter nalogu da je šokirana snimkom oskrnavljene zastave i pozvala na dijalog.
“Napad na Ambasadu Crne Gore i pokušaj paljenja crnogorske zastave apsolutno je neprihvatljiv. Razlike u mišljenju moraju se riješavati dijalogom, a ne nasiljem i vandalizmom. Šokirana sam snimkom oskrnavljene zastave“, navela je ambasadorka SAD u Podgorici Džudi Rajzing Rajnke na svom Twitter nalogu.
Kometari Milanovića i Kitarović
I predsjednički kandidati Hrvatske Zoran Milanović i Kolinda Grabar Kitarović su komentarisali događanja u Crnoj Gori u posljednjem TV duelu pred drugi krug glasanja koje će biti održano u nedelju, 5. januara.
Zoran Milanović je saopštio:
“Iza ovoga što se dešava u Crnoj Gori stoji Beograd-čaršija. Ljudi koji su na čelu pobune, navodno oko statusa Srpske pravoslavne crkve, su ljudi kojima se sudi u pokušaju rušenja crnogorske vlasti 2016. godine”.
Kandidatkinja Kolinda Grabar Kitarović je ocijenila da je suvereno pravo Crne Gore da donosi svoje zakone, a “previše komentirati bi bilo miješanje u unutarnje stvari te države, a to pitanje se neće preliti na Republiku Hrvatsku”.
Kako je počelo?
Od usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti 27. decembra 2019, širom Crne Gore se održavaju protesti vjernika Srpske pravoslavne crkve koja je taj zakon okarakterisala “pokušajem otimačine crkvene imovine u Crnoj Gori”.
Za SPC sporna je pre svega formulacija iz zakona po kojoj će "svi vjerski objekti koji su bili imovina države Crne Gore prije gubitka njene nezavisnosti 1918. godine, a koji kasnije nisu na odgovarajući pravni način prešli u vlasništvo neke vjerske zajednice, biti prepoznati kao državna imovina i biće upisani kao kulturno blago".
Pročitajte i ovo: Kolika je vrijednost crkvene imovine u Crnoj Gori?Vjernici u gotovo svim gradovima, predvođeni sveštenicima, u večernjim satima najprije prisustvuju crkvenim obredima u hramovima, a zatim se izlazi u šetnju glavnim gradskim ulicama.
Osim prvog dana kada su zabilježeni incidenti i napadi na policiju, te hapšenje i privođenje osumnjičenih, naredni crkveni skupovi protiču bez problema. Iz Mitropolije crnogorsko-primorske je najavljeno da će povodom Zakona o slobodi vjeroispovijesti podnijeti ustavnu žalbu, te da očekuju da Ustavni sud proglasi sporne odredbe neustavnim.