Kome na ruku ide usitnjavanje opozicije u Crnoj Gori

Jedan od protesta opozicije u Podgorici nakon izbora 2013.

Prvo se u dvije kolone podijelila Pozitivna Crna Gora – koja je na poslednjim parlamentarnim izborima ostvarila respektabilan rezultat. Stranku su, teško optužujući rukovodstvo, napustili funkcioneri i poslanici koji danas u Parlamentu zastupaju novoosnovani Građanski Pokret. Ni u najjačem opozicionom Demokratskom frontu ne cvjetaju ruže.

Dvije godine nakon osnivanja lider Fronta Miodrag Lekić kazao je da je vrijeme da taj savez postane funkcionalan, te da će u protivnom razmisliti o odlasku. Lekić je istovremeno najavio jačanje i profilaciju građanskog kluba u okviru Fronta, koji je nedavno, pored Nove srpske demokratije i Pokreta za promjene dobio još jednog konstituenta, Demokratsku narodnu partiju, na čijem su čelu bivši funkcioneri SNP-a Predrag Bulatović i Milan Knežević.

Osnivanje posebnog politčkog subjekta u okviru Fronta, kako je saopšteno, po ugledu na grčku Sirizu danas je najavio i poslanik Demokratskog fronta Janko Vučinić. Ponovo se podijelila i Socijalistička narodna partija koju je nakon funkcionera koji su prešli u Front napustio i mladi političar Aleksa Bečić, a podršku su mu dali uticajni funkcioneri stranke koji se sa Bečićem slažu da je lider Srđan Milić partiju poveo gubitničkom stazom. Politički analitičar Dragiša Janjušević, blizak Demokratskom frontu, za naš radio kaže da u ovom trenutku ne prepoznaje prednosti usitnjavanja političke scene.

„Iz razloga što opozicija 25 godina nije uspjela da smijeni vlast, niti joj je pošlo za rukom da uveća svoj politčki potencijal, da napravi jedan crnogorski DOS, vladu u sjenci, široku koaliciju koja bi uspjela da smijeni vlast. Što se tiče loših strana ova atomizacija može na jesen proizvesti vanredne parlamentarne izbore jer mislim da će DPS, odnosno Đukanović,iskoristiti loš momenat u kome se nalaze opozicione partije – Pozitivna Crna Gora, SNP, komešanja u DF-u, podijeljenost u vladajućem SDP-u – otvara mu velik prostor da krene u vanredne parlamentarne izbore“.

Zlatko Vujović iz Centra za monitoring smatra da potencijalna prednost atomizacije opozicione scene može biti u tome što bi raznolika ponuda mogla motivisati veći broj birača da izađu na izbore.

Zlatko Vujović

„Međutim, to ne znači da će sve te partije steći parlamentarni status. Odnosno jedan broj neće, pa će doći do rasipanja glasova. Drugi alternativni scenario je da bude veliki broj opozicionih partija okupljenih unutar nekog koaliconog aranžmana, poput Demokratskog fronta. Ali, opozicija je već imala iskustvo sa velikim brojem malih parttija okupljenih na jednoj listi. Sjetimo se lokalnih izbora i vidjećemo da je to velika opasnost kada se govori o konstituisanju potencijalne vlasti. To je, po meni, već viđeno i loše“.

Vujović je kategoričan u stavu da usitnjavanje opozicije ide na ruku ovoj vlasti, ali dodaje da je taj proces teško izbjeći.

„Iz prostog razloga što pojedini manji ili veći lideri unutar opozicionog bloka dobijaju samostalne pravne subjekte, pa samim tim i sredstva iz budžeta. Podsjetiću da po novom zakonu o finasiranju političkih partija čak 0,6 odsto budžeta države Crne Gore ide politčkim partijama. Riječ je o veoma velikom novcu, koji, kada govorimo o partijama koje nemaju razvijenu infrastrukturu, dodatno dobija na značaju i stavlja u veoma privilegovan položaj one koji kontrolišu te pravne subjekte.“

Dragiša Janjušević kaže da su ovi trendovi karakteristični za pretpolitička društva.

„Sama činjenica da u parlamentu imamo oko dvadeset stranaka govori da smo mi još jedno pretpolitičko društvo. Da smo u političkoj i partijskoj tranziciji. Ne možemo imati profilaciju politčkih partija u ideološkom i programskom smislu sve dok ne budemo imali prirodnu smjenu vlasti. Mislim da atomiziranje uvlači opoziciju u veoma opasnu zonu, koja znači da ako ovako razdrobljeni i usitnjeni odu na izbore, da bi ih nakon tih izbora mogla čekati potpuna disfunkcionalnost“.