Crnogorska policija obezbjeđuje stan iz čijeg je podruma iskopan trideset metara dug podzemni tunel do depoa Višeg suda u Podgorici a forenzičari pokušavaju da otkriju ko je tokom avgusta boravio u stanu.
Radi se na identifikaciji šest osoba za koje se sumnja da su učestvovale u kopanju tunela, saopšteno je nakon sjednice Biroa za operativnu koordinaciju organa obavještajnog bezbjednosnog sektora:
"Paralelno sa tim, preduzimaju se i aktivnosti na pronalaženju nalogodavaca tog kriminalnog poduhvata."
Stan u blizini suda u Njegoševoj ulici u strogom centru Podgorice bio je od kraja jula iznajmljen osobama koje su koristile falsifikovana dokumenta.
Provala je otkrivena 11. septembra, kada su službenici suda primijetili da su ispreturani predmeti unutar depoa.
U neposrednoj blizini stana osim zgrade Višeg suda nalaze se zgrade najvažnijih državnih institucija: Skupštine, Vlade, Ustavnog suda, Centralne banke.
Za 14. septembar najavljena je sjednica Vijeća za nacionalnu bezbjednost.
Vaš browser nepodržava HTML5
Tunel do depoa Višeg suda u Podgorici
Vrh Vlade u tunelu
Prema fotografijama tunela koje je objavila Vlada Crne Gore, prolazi su široki i visoki oko metar, zidovi su oivičeni daskama koje su trebalo da spriječe urušavanje zemlje i kamena.
Kraj tunela je vodio u podrumski depo Višeg suda čiji je zid probijen na mjestu gdje se nalaze police sa registratorima.
Forenzičari na licu mjesta
U depou Višeg suda je osim sudskih spisa, među kojima ima dokaznog materijala raznih krivičnih djela, smješteno je i oko devet i po tona zaplijenjenih narkotika, od čega oko dvije kokaina i oko sedam marihuane.
Premijer Dritan Abazović koji je u pratnji ministara, pravde i unutrašnjih poslova, Marka Kovača i Filipa Adžića, obišao lice mjesta, saopštio je da se prokopavanje tunela nije moglo obaviti bez pomagača iz Višeg suda:
"Organizovani kriminal funkcioniše tako što imaju involvirane ljude u svim institucijama. Mislim da je ovo pokušaj koordinirane akcije koja je osujećena".
On je dodao da je evidentirano više lica koja se mogu povezati sa ovim slučajem.
Lijevo, zgrada odakle je kopan tunel prema Višem sudu (zgrada desno).
Čija je odgovornost?
Vrhovni i Viši sud su Abazovićeve navode, da se tunel ne bi mogao iskopati bez pomoći nekoga iz suda, ocijenili proizvoljnim i neutemeljenim.
"Funkcija sudova je da sude, a drugih organa vlasti da im omoguće uslove za rad.I to upravo onih organa na čijem je čelu premijer, koji odgovornost za propuste prebacuje na zaposlene u sudu, kojima nije u opisu posla, niti su obučeni da se bave bezbjednošću zgrada".
Službenici Uprave policije obezbjeđuju zgrade sudova i tužilaštava .
Iz opozicione Demokratske partije socijalista su ocijenili da Abazović "nevješto " pokušava da sa sebe i ministra Adžića "skine teret odgovornosti za rasulo u bezbjednosnom sektoru":
"Oni su političkim podešavanjem bezbjednosnog sistema, ostrašćenim revanšizmom, i arogantnim neznanjem potpuno urušili najvažniji stub države”.
Zakoni jasno definišu čija je dužnost kontraobavještajna zaštita institucija i obezbjeđivanje predmeta, dokaza u krivičnim postupcima , poručili su iz DPS.
Udruženje penzionisanih službenika policije i Agencije za nacionalnu bezbjednost saopštilo je da su razaranje bezbjednosnog sektora, negativna kadrovska selekcija i uplitanje dnevne politike u sistem, doveli do opšteg pada povjerenja u institucije.
Motivi i ciljevi iskopavanja tunela nepoznati
Po Abazoviću motiv za kopanje tunela je pokušaj narko kartela da kontaminira dokaze koji su protiv njih pothranjeni u depou za šta su kako sumnja imali pomoć iz suda.
Nakon što je otkriven tunel, predsjednik Višeg suda Boris Savić je saopštio da "gotovo ništa ne nedostaje".
On je izrazio sumnju da su cilj počinilaca bili dokazi koji se nalaze u depou pošto su oni već izvještačeni i na osnovu njih već podignute optužnice ili izrečene presude.
Kako je rekao "ne bi bilo nepopravljive štete ukoliko bi neki predmeti bili ukradeni".
"Imamo pravo da sumnjamo da je, onaj ko je radio taj tunel, imao plan da dođe do prostorije za zadržavanje (optuženih)", rekao je sudija Savić.
Policija ispred zgrade u Njegovševoj 12, odakle se kopao tunel
Kako se ta prostorija se nalazi u blizini depoa on je naveo i mogućnost da je tunel iskopan kao priprema za pokušaj bjekstva nekog od okrivljenih, naglasivši da je o tome rano govoriti.
Građevinska struka: U pitanju jednostavni radovi
Sa građevinskog aspekta radi se o vrlo jednostavnim radovima, jer tu nema podzemnih voda, , kaže za Radio Slobodna Evropa sudski vještak građevinske struke Veljko Vasiljević.
"Znamo da se radi o rastresitom materijalu. Mogli su se upotrebljavati jedino ručni odnosno električni alati. Uz nekakvu logistiku, nas dvojica bismo mogli da ga iskopamo za mjesec dana a uz veću logistiku i organizaciju i za deset", navodi Vasiljević.
Probijen tunel kroz temelje Višeg suda
Na osnovu fotografija tunela koje je objavila Vlada, on procjenjuje da je iskopano oko 30 do 35 kubika materijala, što nije velika količina, ali čije je odvoženje trebalo da bude nevidljivo.
"Ili sakriveno u okviru nekih drugih radova i aktivnosti. Pretpostavljam da su se radovi odvijali tokom dana, u vrijeme saobraćajne gužve i spoljne buke."
Vasiljević primjećuje da su za postavljanje daska protiv odronjavanja korišćene električne mašine koje ne prave veliku buku:
"Vidim da je upotrebljavana pur pjena da se spriječi osipanje između podgrade od dasaka. Iako je rad vrlo jednostavan, ipak su morali su imati minimum tehničke pismenosti, ili da ih neko uputi da pogode trasu kopanja i da znaju dokle se kopa."
Procnjenjuje se da je zid zgrade suda debeo 70-80 santimetara, poput većine objekta izgrađenih u Podgorici nakon Drugog svjetskog rata
Inače početak kopanja tunela poklapa sa početkom renoviranja zgrade Višeg suda.
Provalu su otkrili službenici suda u ponedjeljak, 11. septembra, koji su primijetili da su ispreturani predmeti unutar depoa.
Viši sud je odmah obavjestio policiju koja je istog dana od sprovela uviđaj. Nakon njihovog uviđaja službenici suda su počeli popis predmeta i tek tada je pronađen otvor koji je bio sakriven predmetima u prostoriji.
U depou ima 100.000 predmeta, sudskih spisa, fizičkih predmeta.
Saradnja na tekstu: Digitalna forenzička jedinica