Nakon razgovora sa predstavnicima Evropske unije u Podgorici o rješavanju duboke političke krize i opozicionog bojkota rada parlamenta, još od prošlogodišnjih oktobarskih izbora, lideri opozicije na istu temu razgovaraju i sa direktorom Kancelarije za jugoistočnu Evropu u Stejt dipartmentu Metjuom Palmerom.
Koji su dometi ovih razgovora i da li će uključivanje Brisela i Vašingtona doprinijeti postizanju prihvatljivog rješenja za ključne političke aktere?
Prije razgovora sa liderima opozicije Palmer i premijer Duško Marković zajednički su zaključili da bi prestanak bojkota državnih institucija od strane opozicije bio važan za dalji napredak Crne Gore, saopšteno je iz Markovićevog kabineta.
Kako se navodi, Palmer je podsjetio da je potpredsjednik SAD Majk Pens snažno pozvao opoziciju da se vrati u Parlament.
Palmer je razgovarao sa čelnicima Socijaldemokratske partije (SDP), Građanskog prokreta URA, Demokratske Crne Gore, Socijalističke narodne partije (SNP), Demosa, kao i liderom pokreta Ujedinjena Crna Gora, Goranom Danilovićem, dok članovi predsjedništva najjače opozicione grupacije - Demokratskog fronta, nijesu dobili poziv za sastanak.
Predstavnici opozicije su ponovili da je pristanak na ponovljene izbore jedini demokratski put za rješavanje krize u Crnoj Gori i uslov otpočinjanja dijaloga vlasti i opozicije.
Lider SDP Ranko Krivokapić je istakao da je obrazac u svim demokratijama da se ovako duboka i složena kriza može riješiti jedino izborima.
“Crna Gora se nalazi u dubokoj političkoj, socioekonomskoj i institucioanlnoj krizi koja bez adekvatnog i pravovremenog rješavanja može eskalirati. Monopol jedne partije blokira demokratski razvoj, parališe politički sistem i stvara zarobljene institucije kao partijski servis u koje građani nemaju povjerenja”, rekao je Krivokapić.
Sastanci sa američkim zvaničnikom uslijedili su neposredno nakon razgovora lidera opozicije sa šefom Delegacije Evropske unije (EU) u Crnoj Gori Aivom Oravom i ambasadorima članica Unije.
Iz Evropske komisije su nakon tih sastanaka saopštili da se kriza rješava u parlamentu i da jevažno da u tom dijalogu učestvuju sve partije, što se može tumačiti kao poruka EU crnogorskoj opoziciji da prekine bojkot rada parlamenta, koji traje još od prošlogodišnjih, oktobarskih izbora.
Opozicija je tada ocijenila da su izbori 16. oktobra održani u neregularnim uslovima i atmosferi, budući da su se na dan izbora dogodila hapšenja osumnjičenih za navodni pokušaj državnog udara.
Nema povratka u parlament bez datuma novih parlamentarnih izbora: Abazović
U izjavama nakon razgovora sa predstavnicima EU, opozicioni lideri su ostali pri stavu da se u postojećim uslovima neće vraćati u skupštinu.
Analizirajući moguće domete učešća Brisela i Vašingtona u pokušaju da se riješi politička kriza nastala nakon oktobarskih izbora, Direktorka Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević kaže za Radio Slobodna Evropa da EU i SAD samo pokušavaju da pomognu u tom procesu koristeći diplomatske metode:
„Mislim da se ovdje ne radi o medijaciji već da imamo takozvane dobre usluge. Radi se o onom vidu diplomatskog pristupa koji se koristi u pokušaju rješavanja određenih kriznih situacija kada treći subjekt kojeg uvažavaju obje suprostavljene strane, odnosno vlast i opozicija, ulaže napore da te strane dovede u direktnu komunikaciju kako bi postigle obostrano prihvatljivo rješenje. Treba da razlikujemo ono što se u javnosti pokušava objasniti kao neki vid uključenja međunarodne zajednice u crnogorsku političku krizu kroz neko eksterno dirigovanje, od onoga što su njihovi napori da se pospješi dijalog i ohrabre unutrašnji akteri da oni sami dođu do rješenja.“
Uljarević smatra da nakon razgovora opozicije i predstavnika EU proteklih dana evidentno niko nije promijenio stavove:
„Međunarodna zajednica nema razumijevanja za bojkot kao metod a opozicione strukture i same prepoznaju pored inicijalnih dobrih strana, u smislu njihovog rijetkog jedinstvenog izraza, i brojne nedostatnosti bojkota. Ja mislim i da su u tom smislu sve češći napori da se na neki način vrate u parlament. To, međutim ne može da se desi dok se ne ostvare određeni zahtjevi koji su jasno iznešeni, od kojih su neki u procesu a drugi su dalje na stolu i o njima mora da se razgovara.“
Na naše pitanje da li EU i SAD imaju mehanizme da kod vladajuće DPS izdejstvuju nešto što bi eventualno opoziciju ubijedilo da se vrati u parlament, Uljarević odgovara ovako:
„Moj je utisak da EU i SAD gotovo jedinstveno naglašavaju važnost uključenja svih u konstruktivne diskusije kako bi se prevazišla postojeća politička kriza. To će neminovno voditi ustupcima svih onih koji žele da budu dio rješenja, odnosno odgovornosti za one koji ne budu željeli da budu dio rješenja.“