„Ponosni smo i srećni jer je danas završena integracija Crne Gore u NATO i mislim da je napravljen jedan ogroman iskorak kada je u pitanju bezbjednosni sektor i kada je uopšte bezbjednost, suverenost i nezavisnost ove države u pitanju.“
To je u Skupštini Crne Gore poručio ministar odbrane Predrag Bošković obrazlažući predložene izmjene Zakona o odbrani.
One podrazumevaju dovođenje sistema bezbjednosti i standarda na nivo koji podrazumjeva članstvo Crne Gore u Sjevernoatlantskoj alijansi, kojoj se ova država priključila 2017. godine.
Vaš browser nepodržava HTML5
Nedirnuti suverenitet
Izmjenama Zakona o odbrani se predviđa da će Skupština Crne Gore odlučivati o zahtjevu za aktiviranjem Člana 5. Sjevernoatlantskog ugovora koji omogućava NATO snagama da uđu u Crnu Goru, a predsjednik Crne Gore će donijeti odluku o upotrebi vazduhoplova NATO saveza na teritoriji Crne Gore za slučaj potrebe odbrane zemlje.
Pročitajte i ovo: Ministar odbrane: Crna Gora ne prenosi suverenitet na NATO„Bilo koja upotreba Člana 5. (Sjevernoatlantskog ugovora) ili dolazak međunarodnih jedinica koje nisu iz Crne Gore na teritoriju Crne Gore, taj poziv, desiće se, ne daj bože, ovdje u Skupštini Crne Gore. Sve to ukazuje da, za razliku od ulaska u Evropsku Uniju kada država gubi jednu vrstu suvereniteta, kada je u pitanju NATO suverenitet ostaje na državama članicama“, rekao je ministar Bošković koji je time između ostalog odgovorio na oštre kritike dijela opozicionih partija koje su konstatovale da se izmjenama Zakona o odbrani ugrožava suverenitet Crne Gore.
Dio opozicionih stranaka iznosi suprotne stavove.
„Mi kao Demokratski front, iako smo protiv članstva Crne Gore u NATO, veoma smo zabrinuti za poziciju Crne Gore, za njen suverenitet, za njenu samostalnost i nezavisnost“, naveo je poslanik opozicionog Demokratskog fronta Predrag Bulatović.
„Ovim Zakonom se uvodi do detalja gubljenje suverenosti institucija Crne Gore, gubljenje suverenosti Crne Gore nad njenom teritorijom, nad njenim kopnom i vazdušnim prostorom“, uveren je Bulatović.
Predstavnici vladajuće Demokratske partije socijalista (DPS) su branili izmjene i dopune Zakona o odbrani, odbacujući tezu da se njima ugrožava suverenitet države, kao i druga pitanja koja su se u raspravi o zakonskim izmenama postavila kao potencijalno sporna.
Granice prikupljanja podataka
Andrija Nikolić poslanik DPS-a, odbacio je mogućnost da vojno obavještajna služba ubuduće, na osnovu izmjena Zakona o odbrani, prikuplja podatke od svih građana:
„Podaci se prikupljaju od onih lica koja su povezana sa licima koja su zaposlena u Ministarstvu odbrane. Ne vidim da tu postoji bilo šta problematično i bilo šta što je mimo standarda zemalja članica NATO“, kaže Nikolić.
Odredbama kojima se omogućava prikupljanje podataka o građanima od strane vojno obavještajne službe ugroženo je osnovno ljudsko pravo građana, ocjenio je poslanik Demokratskog fronta Nebojša Medojević, te konstatovao da to nije u skladu sa standardima zemalja Evropske Unije:
„Znate li koliko hiljada građana Crne Gore može biti predmet tajnih mjera nadzora i prisluškivanja, znači grubog kršenja ljudskih prava, ako usvojite ovakav zakon. Ovaj Zakon je direktno suprotan osnovnim demokratskim standardima i veoma je opasna tendencija ovog ministarstva ali i drugih ministarstava, da sve što je kršenje ljudskih prava, sužavanje ljudskih prava i širenja ovlašćenja vlasti podvodite pod NATO standarde. To nije tačno. Uzmite i pogledajte koja su ovlašćenja vojno bezbjednosne službe u Njemačkoj. Trendovi nisu dobri, vučete ovu zemlju ka militarizaciji, ka vojnoj hunti“.
„Skupština odlučuje o upućivanju zahtjeva o ulasku pripadnika vojski država članica Sjevernoatlantskog saveza na teritoriju Crne Gore radi pomoći u odbrani. Predlogom Zakona se propisuje da na predlog ministra odbrane, predsjednik donosi odluku o upotrebi vojnih vazduhoplova i protivvazdušnih sredstava članica NATO u vazdušnom prostoru Crne Gore, protiv civilnih vazduhoplova koji se koriste kao oružje za izvršenje terorističkog napada i vojnih vazduhoplova koji predstavljaju prijetnju po bezbjednost Crne Gore“, saopštio je državni sekretar u Ministarstvu odbrane Slobodan Filipović dodajući da se izmjenama Zakona o odbrani proširuju ovlašćenja vojno obavještajnog sektora.
Pročitajte i ovo: Da li je crnogorska Strategija odbrane antiruska i antisrpska?Za razliku od dosadašnjeg zakona - tajno prikupljanje podataka se sada može se vršiti, ne samo prema zaposlenim u Ministarstvu odbrane, već i prema sa njima povezanim građanima. Takođe lica koja obavljaju obavještajne, kontraobavještajne i bezbjednosne poslove mogu prikupljati podatke od građana bez izričite saglasnosti građana.
Osnaživanje tajnih službi?
Opozicioni Demokratski front je insistirao i na tezi da je Zakon o odbrani suprotan svim Demokratskim standardima.
„Nije tačno da se ta špijunska, 'ušna' odjeljenja i prisluškivanja građana vrše u razvijenim zemljama Evropske Unije koje su članice NATO. Ali se ovdje usavršava sistem prisluškivanja i suspendovanja demokratskog poretka, jačaju se tajne službe“, kazao je poslanik Budimir Aleksić.
Pročitajte i ovo: Godina članstva Crne Gore u NATO: Pečat na sigurnostMinistar odbrane Predrag Bošković je odgovorio:
„Ne želim da ulazim u ove politikantske izjave koje su se čule oko 'ušnog' i 'špijuna'. Mislim da to više govori o onima koji te riječi odgovaraju nego o samom predlogu Zakona“.
Polemici o izmjenama Zakona o odbrani prethodila je sjednica Savjeta za odbranu i bezbjednost na kojoj je konstatovano da je „Crna Gora postigla značajne rezultate nakon dvije godine članstva u NATO-u, a kvalitetnim i pravovremenim ispunjavanjem obaveza u okviru Saveza potvrdila je, da je kredibilna i odgovorna saveznica, što su prepoznale i članice Alijanse“.