Prema CEDEM-ovom istraživanju najzastupljeniji oblik diskriminacije u Crnoj Gori je zbog političkog uvjerenja. Naši sagovornici kažu da ih taj podatak ne iznenađuje i da ta pojava ima dalekosežne posljedice.
Najveći procenat građana smatra da je diskriminacija veoma prisutna u Crnoj Gori. To je pokazalo najnovije istraživanje javnog mnjenja koje je sproveo CEDEM, a čiji su rezultati prezentovani na skupu o novom antidiskriminacionom zakonodavstvu i evropskim standardima u toj oblasti. Razultate istraživanje je predstavio profesor Miloš Bešić:
"Mi smo pre svega pitali građane koliko je uopšte po njihovom mišljenju diskriminacija prisutna u Crnoj Gori, ovde vidite ponuđene odgovore, tako da je veoma prisutna reklo nešto preko četvrtine građana, 26,8 posto, do "uglavnom jeste", tu je neki blaži oblik u ovoj ogromnoj skali prisustva diskriminacije 45,8 posto. Da "uglavnom nije" 21,8 posto, preko petine, a da "uopšte nije" samo 5,6 procenata građana. Prema tome, taj prvi, najopšteniji indikator govori o jednom priličnom stepenu prisustva diskriminacije u Crnoj Gori".
Građani smatraju da je diskriminacija najprisutnija kada se govori o političkim uvjerenjima, invaliditetu i nacionalnosti:
"Najveću vrednost merimo kada je reč o političkom uverenju. Čak 35 posto građana Crne Gore smatra da je diskriminacija "veoma prisutna" kada je reč o političkom uverenju. Uz 27,8 posto koji smatraju da je "uglavnom prisutna" kada je reč o političkom uverenju. To je jako visok procenat građana Crne Gore. Drugi kriterijum, po frekventnosti, vidite da kada je reč o osobama sa invaliditetom, da je "veoma prusutna" 25,1 posto uz 35,8 koji kažu da je "uglavnom prisutna", to je isto jako visok procenat i građani nedvomisleno na osnovu opšteg stava smatraju da postoji visok stepen diskriminacije kada je reč o tretmanu osoba sa invaliditetom. Sledeći item koji ovde možemo da primetimo jeste diskriminacija po nacionalnosti, da je "veoma prisutna" 22 posto i da je "uglavnom prisutna" 31,9 posto, to je preko pola građana, a preko 50 posto, tačnije 53,9 posto građana smatraju da kada je reč o nacionalnosti diskriminacija je u Crnoj Gori prisutna. U ovim drugim aspektima merenja su vrednosti nešto manje, ali daleko od toga da se mogu zanemariti. Po godinama starosti da je "veoma prisutna" 17,9 posto, a po polovima 16 posto".
Uslov za zapošljavanje
Više od dvije trećine građana, oko 72 odsto, smatra da je u Crnoj Gori prisutna, ili veoma prisutna diskriminacija, navodi se u aprilskom istraživanju javnog mnjenja koje je sproveo Centar za demokratiju i ljudska prava. Prema tom istraživanju najzastupljeniji oblik diskriminacije u Crnoj Gori je zbog političkog uvjerenja. Tako smatra preko 62 odsto anketiranih građana.
Siniša Bjeković iz Centra za ljudska prava pri Univerzitetu Crne Gore, kaže da civilni sektor već duže ukazuje da je politička diskriminacija veoma prisutna, bez obzira na to ko i gdje obavlja vlast:
"U suštini, radi se o jednoj pojavi koja vas zbog vašeg političkog uvjerenja, mišljenja, ili izražavanja mišljenja, može do te mjere diskriminisati da to bude uslov za zapošljavanje ili neki drugi uslov na koji se ukazuje kao mogućnost, odnosno mogući oblik diskriminacije. U Crnoj Gori postoji jako izražena politička slika koja je ušla i u svakodnevni život i to je nešto sa čime se suočavamo svakodnevno. Razlog zbog čega su anketirani izrazili svoj stav je nešto što se bukvalno vidi na prvi pogled, što možete zaključiti ne samo iz medijskih izvještaja, već i svakodnevno razgovora na ulici".
Izvršni direktor Centra za monitoring Zlatko Vujović takođe kaže da ga ne čudi što građani tvrde da političko opredjeljenje često i presudno utiče na njihove karijere i živote:
"Zato što u situaciji kada imamo jedan partitokratski sistem napredovanja na državnom sistemu uprave, lokalne samouprave i takođe i po pitanju nekih drugih sektora kao što su obrazovanje itd. onda svakako da građani imaju osjećaj da su na neki način diskriminisani. U Crnoj Gori imamo situaciju da jedna politička partija vlada preko dvadeset godina, a samim tim, postoji jedan sistem napredovanja koji je jednim velikim dijelom baziran na klijentilističkim odnosima".
Ogromne posljedice
U Centru za ljudska prava kažu da se ne nazire kraj ovog oblika diskriminacije. Siniša Bjeković:
"Do kada će takva slika trajati vjerovatno da dok god u Crnoj Gori postoje ovakvi oblici među političkim faktorima koji isključuju bilo kakvu mogućnost nekog pozitivnog suzbijanja ove pojave, odnosno te i takve političke diskriminacije. Nerijetko se ukazuje na to da je politička pripadnost jedini legitimitet da bi mogli da se izborite za bilo koju značajnu funkciju u crnogorskom društvu i to u suštini nije novina jer se to dešava već u dužem vremenskom periodu. Vjerovatno sa smanjenjem političkih konfrontacija, odnosno političkih tenzija koje su u Crnoj Gori jako prisutne doći će do pomjeranja na bolje obrasce".
Diskriminacija zbog političkog uvjerenja, smatra Zlatko Vujović, bitno ugrožava funkcionalnost i napredak države koja se nalazi u veoma osjetljivoj razvojnoj fazi:
"Posljedice su ogromne, posebno kada govorimo s aspekta razvoja Crne Gore, a ako kvalitet nije osnovni kriterijum napredovanja, onda pojedinci koji su manjeg kvaliteta brže pokrivaju značajne pozicije, a sa druge strane, oni koji su kvalitetni shvate da njihov kvalitet i dalje usavršavanje nije osnov da bi oni dalje napredovali dalje nego, naprotiv, dovoljno je da budete u milosti određenih partijskih funkcionera i to je dovoljna karta za ulazak na veće pozicije. To generalno utiče da se smanjuje konkurentnost naših institucija, kompanija i samim tim to će u nekoj krajnjoj instanci uticati negativno na razvoj Crne Gore, a samim tim i akraktivnost Crne Gore kao jednog tržišta koje ima velike ambicije kada govorimo o njegovom razvoju".
Prema istraživanju CEDEM-a nakon diskriminacije zbog političkog uvjeranje u Crnoj Gori je najizraženija diskriminacija zbog nekog invaliditeta, trećerangirana je diskriminacija o osnovu nacionalne pripadnosti, dok je na četvrtom mjestu diskriminacija zbog vjeroispovijesti.
Najveći procenat građana smatra da je diskriminacija veoma prisutna u Crnoj Gori. To je pokazalo najnovije istraživanje javnog mnjenja koje je sproveo CEDEM, a čiji su rezultati prezentovani na skupu o novom antidiskriminacionom zakonodavstvu i evropskim standardima u toj oblasti. Razultate istraživanje je predstavio profesor Miloš Bešić:
"Mi smo pre svega pitali građane koliko je uopšte po njihovom mišljenju diskriminacija prisutna u Crnoj Gori, ovde vidite ponuđene odgovore, tako da je veoma prisutna reklo nešto preko četvrtine građana, 26,8 posto, do "uglavnom jeste", tu je neki blaži oblik u ovoj ogromnoj skali prisustva diskriminacije 45,8 posto. Da "uglavnom nije" 21,8 posto, preko petine, a da "uopšte nije" samo 5,6 procenata građana. Prema tome, taj prvi, najopšteniji indikator govori o jednom priličnom stepenu prisustva diskriminacije u Crnoj Gori".
Građani smatraju da je diskriminacija najprisutnija kada se govori o političkim uvjerenjima, invaliditetu i nacionalnosti:
"Najveću vrednost merimo kada je reč o političkom uverenju. Čak 35 posto građana Crne Gore smatra da je diskriminacija "veoma prisutna" kada je reč o političkom uverenju. Uz 27,8 posto koji smatraju da je "uglavnom prisutna" kada je reč o političkom uverenju. To je jako visok procenat građana Crne Gore. Drugi kriterijum, po frekventnosti, vidite da kada je reč o osobama sa invaliditetom, da je "veoma prusutna" 25,1 posto uz 35,8 koji kažu da je "uglavnom prisutna", to je isto jako visok procenat i građani nedvomisleno na osnovu opšteg stava smatraju da postoji visok stepen diskriminacije kada je reč o tretmanu osoba sa invaliditetom. Sledeći item koji ovde možemo da primetimo jeste diskriminacija po nacionalnosti, da je "veoma prisutna" 22 posto i da je "uglavnom prisutna" 31,9 posto, to je preko pola građana, a preko 50 posto, tačnije 53,9 posto građana smatraju da kada je reč o nacionalnosti diskriminacija je u Crnoj Gori prisutna. U ovim drugim aspektima merenja su vrednosti nešto manje, ali daleko od toga da se mogu zanemariti. Po godinama starosti da je "veoma prisutna" 17,9 posto, a po polovima 16 posto".
Uslov za zapošljavanje
Više od dvije trećine građana, oko 72 odsto, smatra da je u Crnoj Gori prisutna, ili veoma prisutna diskriminacija, navodi se u aprilskom istraživanju javnog mnjenja koje je sproveo Centar za demokratiju i ljudska prava. Prema tom istraživanju najzastupljeniji oblik diskriminacije u Crnoj Gori je zbog političkog uvjerenja. Tako smatra preko 62 odsto anketiranih građana.
U Crnoj Gori postoji jako izražena politička slika koja je ušla i u svakodnevni život i to je nešto sa čime se suočavamo svakodnevno.
"U suštini, radi se o jednoj pojavi koja vas zbog vašeg političkog uvjerenja, mišljenja, ili izražavanja mišljenja, može do te mjere diskriminisati da to bude uslov za zapošljavanje ili neki drugi uslov na koji se ukazuje kao mogućnost, odnosno mogući oblik diskriminacije. U Crnoj Gori postoji jako izražena politička slika koja je ušla i u svakodnevni život i to je nešto sa čime se suočavamo svakodnevno. Razlog zbog čega su anketirani izrazili svoj stav je nešto što se bukvalno vidi na prvi pogled, što možete zaključiti ne samo iz medijskih izvještaja, već i svakodnevno razgovora na ulici".
Izvršni direktor Centra za monitoring Zlatko Vujović takođe kaže da ga ne čudi što građani tvrde da političko opredjeljenje često i presudno utiče na njihove karijere i živote:
"Zato što u situaciji kada imamo jedan partitokratski sistem napredovanja na državnom sistemu uprave, lokalne samouprave i takođe i po pitanju nekih drugih sektora kao što su obrazovanje itd. onda svakako da građani imaju osjećaj da su na neki način diskriminisani. U Crnoj Gori imamo situaciju da jedna politička partija vlada preko dvadeset godina, a samim tim, postoji jedan sistem napredovanja koji je jednim velikim dijelom baziran na klijentilističkim odnosima".
Ogromne posljedice
U Centru za ljudska prava kažu da se ne nazire kraj ovog oblika diskriminacije. Siniša Bjeković:
"Do kada će takva slika trajati vjerovatno da dok god u Crnoj Gori postoje ovakvi oblici među političkim faktorima koji isključuju bilo kakvu mogućnost nekog pozitivnog suzbijanja ove pojave, odnosno te i takve političke diskriminacije. Nerijetko se ukazuje na to da je politička pripadnost jedini legitimitet da bi mogli da se izborite za bilo koju značajnu funkciju u crnogorskom društvu i to u suštini nije novina jer se to dešava već u dužem vremenskom periodu. Vjerovatno sa smanjenjem političkih konfrontacija, odnosno političkih tenzija koje su u Crnoj Gori jako prisutne doći će do pomjeranja na bolje obrasce".
To generalno utiče da se smanjuje konkurentnost naših institucija, kompanija i samim tim to će u nekoj krajnjoj instanci uticati negativno na razvoj Crne Gore.
"Posljedice su ogromne, posebno kada govorimo s aspekta razvoja Crne Gore, a ako kvalitet nije osnovni kriterijum napredovanja, onda pojedinci koji su manjeg kvaliteta brže pokrivaju značajne pozicije, a sa druge strane, oni koji su kvalitetni shvate da njihov kvalitet i dalje usavršavanje nije osnov da bi oni dalje napredovali dalje nego, naprotiv, dovoljno je da budete u milosti određenih partijskih funkcionera i to je dovoljna karta za ulazak na veće pozicije. To generalno utiče da se smanjuje konkurentnost naših institucija, kompanija i samim tim to će u nekoj krajnjoj instanci uticati negativno na razvoj Crne Gore, a samim tim i akraktivnost Crne Gore kao jednog tržišta koje ima velike ambicije kada govorimo o njegovom razvoju".
Prema istraživanju CEDEM-a nakon diskriminacije zbog političkog uvjeranje u Crnoj Gori je najizraženija diskriminacija zbog nekog invaliditeta, trećerangirana je diskriminacija o osnovu nacionalne pripadnosti, dok je na četvrtom mjestu diskriminacija zbog vjeroispovijesti.