Berane će dobiti nove spomenike, a jedna ulica će dobiti nov naziv. Ličnosti kojima će biti posvećene su ruski heroji, a njima će se pridružiti i jedan znameniti crnogorski oficir koji se u ruskoj vojsci borio protiv Japanaca.
Beranski lokalni parlament je nedavno donio odluku da ruski maršal iz Drugog svjetskog rata, Georgij Žukov u ovom gradiću na sjeveru Crne Gore dobije spomenik, a da se jedna od ulica nazove po prvom čovjeku koji se otisnuo u svemir - Juriju Gagarinu.
Uz ove ruske istorijske ličnosti, spomenik će dobiti i jedan crnogorski oficir, Aleksandar - Lekso Saičić koji se, kao dobrovoljac u ruskoj vojsci tokom rusko-japanskog rata 1905. godine, istakao junaštvom i vojničkim umijećem, zbog čega je i odlikovan.
„Sovjetski maršal Žukov i Lekso Saičić iz sela Vinicka kod Berana su izuzetne ličnosti koje su zadivile svijet. I jedan i drugi su se borili za slobodu i dostojanstvo ljudskog roda. Lekso je bio veliki borac protiv japanskog imperijalizma i okupacije, a Žukov je spasao SSSR i čovječanstvo od fašizma. Time su zaslužili da im se podignu spomenici baš u slobodnim Beranama“, izjavio je ranije, prvi čovjek Opštine Dragoslav Šćekić.
O ovim odlukama lokalnog parlamenta, za Radio Slobodna Evropa, odbornik vladajuće koalicije – Zdravo Berane Radojica Živković kaže:
„Skupština Opštine Berane je osim legalizacije spomenika koji su postavljeni mnogo ranije, donijela odluku i o dva nova: – znamenitom Aleksandru Leksu Saičiću za koga odavno postoj predlog za spomenik ili ulicu i maršalu sovjetske armije – Žukovu.“
Sjednici lokalnog parlamenta u kom većinu ima koalicija Zdravo Berane, a koju čine dvije prosrpske partije koje su na državnom nivou u opoziciji: Demokratski front i Socijalistička narodna partija, prisustvovao je i predstavnik ruske Ambasade, Aleksandar Belčenko.
"Prenosim izraze zahvalnosti ruske Ambasade zbog odluke da se u Beranama podigne spomenik maršalu Žukovu. To je za nas velika čast", rekao je tada Belčenko.
Spomenik u Beranama će dobiti i jedan crnogorski oficir, Aleksandar - Lekso Saičić
Naglo ispoljen senzibilitet za ruske istorijske ličnosti i jednog domaćeg heroja koji se proslavio u Rusiji, prema riječima Radojice Živkovića, nema veze sa potrebom da se samo par mjeseci nakon prijema Crne Gore u NATO, iskaže privrženost Rusiji.
„Ne vidim zašto bi maršal Žukov... On je simbol pobjede nad Hitlerom. Simbol oslobodilačkih ratova i pobjede nad fašizmom. Uostalom, i Vlada je dala saglasnost za podizanje tog spomenika“, rekao je Živković.
Bogdan Fatić, šef beranskog odbora Demokratske partije socijalista koja je na državnom nivou vlast, a u Beranama opozicija, ipak uočava poseban odnos aktuelne lokalne vlasti prema ruskim istorijskim ličnostima.
„Na neki način su im bliži, imaju poseban odnos prema ljudima iz Rusije, dok potpuno drugi odnos imaju prema ličnostima iz Crne Gore i vasojevićkim prvacima“, tvrdi Fatić čija je partija zamjerila koaliciji koja je na vlasti u Beranama, da je ovu odluku donijela ekspresno, dok inicijativa za podizanje spomenika veoma značajnom poslijeratnom književniku Mihailu Laliću koji je takođe rođen u okolini Berana, čeka već tri godine.
Radojica Živković iz koalicije Zdravo Berane kaže da za to prvi put čuje, ali i uz napomenu da je DPS bio osam godina na vlasti u Beranama, te da je tada to mogao da uradi bez ikakvih smetnji.
U svakom slučaju, lokalna vladajuća koalicija Odlukom o novim spomenicima nije učinila ništa sa čim nije saglasna i Vlada što nam je potvrđeno u Ministarstvu kulture koje je izdalo saglasnost za postavljanje spomenika Žukovu i Saičiću.
Međutim, isto Ministarstvo nije bilo ni malo blagonaklono prema nedavno obnovljenoj inicijativi za podizanje spomenika četničkom vojvodi iz Drugog svjetskog rata, Pavlu Đurišiću u selu Zaostro nadomak Berana.
Prema Zakonu o spomen obilježjima, jasno je da tom licu nije dozvoljeno podizati spomenik, rekla je za RSE, savjetnica u Direktoratu Ministarstva kulture za kulturnu baštinu, Milica Martić.
„Licu koje je bilo saradnik, saveznik ili pomagač okupatora, koje je zastupalo fašističke, nacističke, šovinističke ideje, ili je osuđeno za zločine protiv čovječnosti ili ratne zločine... nije dozvoljeno podizati spomen-obilježja“, podjeća Martić.
Ministarstvo je ovim citiranjem zakona jasno predočilo karakter uloge četničkog vojvode Pavla Đurišića u Drugom svjetskom ratu, ali i svoj nedvosmislen odnos prema njemu kao istorijskoj ličnosti.
Međutim, predsjednik beranskog DPS-a, Bogdan Fatić, iako saglasan sa stavom Ministarstva kulture, ne želi da saopšti sopstveni stav o Pavlu Đurišiću.
„Istorija je dala sud o Pavlu Đurišiću i ličnosti koje se vezuju za sam četnički pokret, tako da ne bih da dajem komentar. Mislim da to treba da ostavimo istoričarima“, rekao je Fatić.