EK o Crnoj Gori: Korupcija, neriješeni napadi na novinare, afera 'koverat'

I pored određenog napretka, za Crnu Goru na njenom putu ka članstvu u EU kao najvažniji izazov ostaje vladavina prava, odnosno efikasnija borba protiv organizovanog kriminala i korupcije, naročito na visokom nivou a brine i stagnacija u istragama napada na novinare, navodi se u izvještaju Evropske komisije (EK) o napretku Crne Gore za 2019. godinu.

Pročitajte i ovo: BiH bez preporuke EK za status kandidata, kritike Srbiji i Crnoj Gori

U borbi protiv organizovanog kriminala Crna Gora je i dalje umjereno pripremljena, navodi se u izvještaju i dodaje da su potrebni dalji rezultati koji bi prikazali ubjedljive podatke u borbi protiv organizovanog kriminala sa fokusom na pranje novca, trgovinu ljudima, šverc cigareta kao i oduzimanje imovine stečene kriminalom.

EK je konstatovala da su započete istrage oduzimanja imovine u procesima korupcije na visokom nivou ali da je odgovor na presude ograničen. U Evropskoj komisiji ocjenjuju da finansijske instrage kao i zapljena imovine treba da se poboljšaju navodeći da je to moguće “samo u okruženju u kojem su nezavisne institucije zaštićene od bilo kakvog neprimerenog uticaja“.

Navodi se da nema napretka ni u procesuiranju napada na novinare.

“Nedavni politički uplivi u Savjet Javnog servisa i Agenciju za elektronske medije jesu stvar koja zaista zabrinjava. Medijska scena ostaje visoko polarizovana a i dalje su glavni izazovi razumijevanje uloge medijske slobode, navodi se rezimeu izvještaja o napretku Crne Gore.

Pročitajte i ovo: State Department: Problemi korupcije i slobode medija na Balkanu

Šef delegacije Evropske unije u Podgorici, Aivo Orav nije želio da zalazi u detalje izvještaja, niti da odgovara na novinarska pitanja, navodeći da je riječ o veoma sadržajnom izvještaju na 100 stranica, za koji je potrebno vremena da se detaljnije analizira.

“Crna Gora je zemlja kandidat. Želite da se pridružite Evropskoj uniji, a EU s druge strane želi i da vi postanete njen član”, rekao je Orav u EU info centru, nakon prenošenja konferencije za medije iz Brisela.

Komentarišuči navode iz izvještaja, predsjednik parlamentarnog Odbora za evropske integracije Slaven Radunović iz Demokratskog fronta kaže za RSE da ga raduje što se prvi put EK malo detaljnije bavila onim problemima koji su izazvali najviše medijske pažnje u poslednjoj godini a dio su priče o ključnim pregovaračkim poglavljima 23 i 24:

Pročitajte i ovo: Talas istraga, prijava i tužbi u Crnoj Gori

„Naravno, svi smo primijetili da se prvi put navode i neki konkretni detalji, od hapšenja poslanika bez skidanja imuniteta preko afere 'Koverat', podsjeća se i na probleme kada su novinari u pitanju i napadi na njih. Ima nekoliko stvari koje zaista bude određenu nadu da će EK-a pažnju posvećivati, u budućim izvještajima, onome što tišti građane Crne Gore a manje koje su političke potrebe režima, kako bi relativno povoljnim Izvještajem režim mogao da, kako to građani kažu, pegla situaciju na domaćem terenu“, ističe Radunović.

Pročitajte i ovo: Afere nedovoljne za ostavku Đukanovića

Evropska komisija je ocijenila da je ostvaren ograničen napredak u uspostavljanju političkog dijaloga u parlamentu tokom 2018. godine, uz privremeni i djelimični povratak dijela opozicionih stranaka u parlament. Ipak, dodaje se, nakon hapšenja jednog opozicionog lidera 2018. i afere "Koverta" 2019. opozicija se vratila bojkotu parlamenta.

Nakon toga su, kako piše u Izvještaju, počeli ulični protesti građana i pokušaji vanparlamentarnog političkog dijaloga u kome opozicija insistira na formiranju tehničke vlade.

Protest u Podgorici: "Crna Gora zavisna od kriminala"

Navodi se da nije bilo političkih i sudskih pomaka u vezi sa nezakonitim korišćenjem javnih fondova za potrebe političkih partija.

“Tužilaštvo je pokrenulo istrage u nekim slučajevima i Agencija za sprječavanje korupcije (ASK) je kaznila političku partiju koja je donacijom dobila ilegalan novac. Ove tvrdnje zahtijevaju kredibilan, nezavisan i djelotvoran institucionalni odgovor”, ističu u EK.

Za Predraga Sekulića iz vladajuće Demokratske partije socijalista najnoviji izvještaj EK ne govori ništa manje ili ništa više u odnosu na neke ranije ili prethodne izvještaje:

“Očito da još uvijek ima puno posla pred nama i očito da je EK dosta suzdržana valjda čekajući rasplet i evropskih izbora i svega onoga što će se izdešavati u nekom kasnijem periodu. Ovo je izvještaj koji se može tumačiti na razne načine. Naravno, mi koji smo na vlasti potenciraćemo one stvari koje su pozitivne u tom izvještaju a to je da se ipak radi na procesu evropskih integracija i na izgradnji tih evropskih standarda. Sa druge strane, naravno kritičari vlasti će samo da gledaju negativnu stranu odnosno da je moglo da se uradi mnogo više u tom periodu“, rekao je Sekulić za RSE.

Direktorica Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević kaže za RSE da izvještaj nije povoljan za Crnu Goru koja u sedmu godinu pregovora sa EU ulazi sa ocjenama EK koje su godinama manje ili više slične:

“Mislim da možemo da zaključimo da već počinjemo da stagniramo a posebno ako uzmemo u obzir da u nekim oblastima poput medija je naglašeno da nema nikakvog napretka, da preporuke od ranije nijesu adresirane i sa zabrinutošću su konstatovani politički pritisci na neka od ključnih tijela kao što su Agencija za elektronske medije ili Javni servis TVCG”, ističe Uljarević.

Pročitajte i ovo: Motri li Brisel na afere u Podgorici?

U izvještaju EK je uz ostalo ocijenjenio da u pravosudnom sistemu Crne Gore postoji određeni napredak ali da je neophodno unaprijediti zakonodavni okvir u pravcu jačanja nezavisnosti i profesionalizma pravosuđa i sprovođenja u praksi.

Navedeno je da postoje izazovi za ASK kao što su kredibilnost i nezavisnost.

Daliborka Uljarević primjećuje da EK u izvještaju ukazuje na posljednje afere koje su uzdrmale Crnu Goru, poput afere “Koverat” ali i one iz prošlosti koje nadležni organi nijesu procesuirali na odgovarajući način:

“Ne samo što pominju aferu 'Koverat' nego se ukazuje da mi nijesmo imali adekvatan politički, pravosudni ishod ranijih navoda o zloupotrebama javnih fondova i drugih resursa u partijske svrhe iz 2012. godine. Daje se jedna snažna opomena u dijelu gdje se kaže da navodi koji su iznešeni tokom afere Koverat zahtijevaju adekvatan institucionalni odgovor, a do toga nije došlo ni nakon pola godine od kada je ta afera otvorena”, ističe Uljarević.