Na sjutrašnjoj sjednici parlamenta trebalo bi da se raspravlja i o novom zakonu o lokalnoj samoupravi.
Vladin prijedlog zakona o lokalnoj samoupravi, kojim je predviđeno da predsjednike opština biraju lokalni parlamenti, a ne građani na neposrednim izborima, po procjeni stručnjaka demokratski je korak unazad, ali i neustavan akt kojim se diskriminišu građani lokalnih zajednica.
"Povratak na staro rješenje da gradonačelnika ne biraju građani već lokalni parlament predstavlja korak unazad u regulisanju lokalne samouprave", rekao je za naš program stručnjak za pitanja lokalne samouprave i univerzitetski profesor Đorđije Blažić koji smatra da se radi o nastojanju političkih partija da uspostave punu kontrolu nad izvršnom vlašću:
"To još jednom pokazuje da političke partije dominiraju u cjelokupnom društvenom sistemu i svim institucijama, i samo vraćanje na raniji izbor predsjednika opštine od strane skupštine opštine govori samo o jednoj stvari da političke partije žele da imaju apsolutnu i punu kontrolu nad izvršnom vlašću".
DISKRIMINACIJA
Velika je sistemska razlika između varijanti u kojoj se gradonačelnik bira neposredno, ili u lokalnom parlamentu, smatra profesor Blažić koji dodaje da gradonačelnik koga nijesu izabrali građani više nije predstavnik građana neke opštine, već izvršni organ Skupštine opštine:
"To je jako važna statusna razlika, gdje on apsolutno gubi svoju autonomnost i odgovornost prema građanima i sve više se vezuje prema samoj Skupštini. Ti glavni vidovi javne kontrole koji su do sada postojali u novom zakonu o lokalnoj samoupravi 2003. godine evidentno se sada i gube. I kontronlu funkciju sada umjesto građana preuzimaju političke partije".
Koliko je zakon o lokalnoj samoupravi važan za partije govori i slučaj Socijalističke narodne partije čiji se kandidat za gradonačelnika Kolašina otrgnuo politici centrale, a u javnosti se špekulisalo i da vladajuća Demokratska partija socijalista nije blagonaklona prema svim potezima svog gradonačelnika Podgorice Miomira Mugoše, ali da ima u vidu činjenicu da je Mugoša u „lokalu“ osvojio više glasova nego odbornici DPS-a zajedno.
Zanimljivo je da je upravo Mugoša u međuvremenu izjavio da neke odredbe prijedloga odudaraju od demokratske prakse, te da ne zna da negdje postoje slična uporedna rješenja, ali da će ipak glasati - ZA. Međutim, prema tumačenju profesora Blažića zakon, ukoliko bude usvojen, neće uticati na gradonačelnike glavnog grada i Prijestonice.
"Smatram da se predloženim novim rješenjem povređuje Ustav, jer građani u lokalnim zajednicama nijesu u istom pravnom položaju", tvrdi profesor Blažić:
"Građani u lokalnim zajednicama koje imaju status opštine su ustvari diskriminisani u odnosu na građane Podgorice i Prijestonice. To praktično znači da građani koji žive u Podgorici i na Cetinju samim činom što su građani Podgorice i Cetinja imaju pravo da neposredno biraju i predsjednika opštine, dok građani u opštinama nemaju to pravo".
SVRŠEN ČIN
"Novi zakon o lokalnoj samoupravi sa manjim izmjenama sasvim sigurno će biti izglasan", kaže za naš program gradonačelnik Bijelog Polja Tarzan Milošević, koji je jedan od rijetkih funkcionera vladajuće koalicije koji se usprotivio novom riješenju.
"Izbor predsjednika opštine po predlogu Vlade koji uskoro treba da se usvoji u skupštini jeste na neki način podvrgavanje predsjednika opštine pod partijsku disciplinu i korak nazad u demokratizaciji društva", kaže predsjednik opštine Bijelo Polje. Usvajanje toga zakonskog akta i pored njegovog protivljenja ipak je izvjesno, kaže Milošević:
"Izbor predsjednika opštine po dosadašnjem zakonu mislim da je bio u duhu evropskih standarda i da je bio mnogo transparentniji nego što su u prethodnom periodu kada su predsjednika opštine ili predsjednika skupštine birali odbornici u lokalnom parlamentu. Ono što je Vlada odlučila da predloži zakon o izboru predsjednika opštine u novoj formi da ponovo predsjednika opštine biraju odbornici u opštinskim parlamentima je u prilog racionalizacije i pojednostavljenja izbornog procesa i smanjenje troškova vezano za stalni izborni proces. Ono što je sigurno nedostatak u tom pravcu je da će predsjednici opština izabrani u parlamentu biti mnogo više vezani za same partijske infrastrukture nego što su do sada".
RSE: Šta bi to moglo da znači? Da li bi to moglo na neki način da znači partijska kontrola predsjednika opština?
Milošević: Ako ćemo realno da pričamo na tu temu, to je tačno. Istovremeno, ona može da bude i u ovom slučaju jer obično partije predlažu kandidate jer Crna Gora do sada nije imala praksu kao u svijetu da su nezavisni kandidati ili ljudi koji su bili na listi, a nijesu pripadali nekoj političkoj opciji pobijedili, tako da tu nalaze u tom dijelu opravdanje.
Sadašnje rješenje i neposredan izbor predsjednika opština bilo je bolje, smatra većina građana:
Tarzan Milošević, predsjednik Opštine Bijelo Polje:
"Ja sam član predsjedništva svoje partije i logično je da poštujem stav svoje partije. Ja pokušavam na organima kao i svi ostali da se izborim za stav. Kada ostanete u manjini onda je logično da postajete ono što je većina u tom momentu zaključila, ali mislim da bi sigurno trebalo da dođe do određenih modifikacija koje su potrebne i kod ovoga zakona, tako da očekujem da će biti određenih amandmana u cilju poboljšanja ovog zakona. Ne bih želio da prejudiciram neke stvari, ali mislim u tom pravcu postoji raspoloženje. Što se tiče samog izbora mislim da je svršen čin i da će se izborom ovako uraditi kako je Vlada predložila što se tiče da ga bira parlament".
Vladin prijedlog zakona o lokalnoj samoupravi, kojim je predviđeno da predsjednike opština biraju lokalni parlamenti, a ne građani na neposrednim izborima, po procjeni stručnjaka demokratski je korak unazad, ali i neustavan akt kojim se diskriminišu građani lokalnih zajednica.
"Povratak na staro rješenje da gradonačelnika ne biraju građani već lokalni parlament predstavlja korak unazad u regulisanju lokalne samouprave", rekao je za naš program stručnjak za pitanja lokalne samouprave i univerzitetski profesor Đorđije Blažić koji smatra da se radi o nastojanju političkih partija da uspostave punu kontrolu nad izvršnom vlašću:
"To još jednom pokazuje da političke partije dominiraju u cjelokupnom društvenom sistemu i svim institucijama, i samo vraćanje na raniji izbor predsjednika opštine od strane skupštine opštine govori samo o jednoj stvari da političke partije žele da imaju apsolutnu i punu kontrolu nad izvršnom vlašću".
DISKRIMINACIJA
Velika je sistemska razlika između varijanti u kojoj se gradonačelnik bira neposredno, ili u lokalnom parlamentu, smatra profesor Blažić koji dodaje da gradonačelnik koga nijesu izabrali građani više nije predstavnik građana neke opštine, već izvršni organ Skupštine opštine:
"To je jako važna statusna razlika, gdje on apsolutno gubi svoju autonomnost i odgovornost prema građanima i sve više se vezuje prema samoj Skupštini. Ti glavni vidovi javne kontrole koji su do sada postojali u novom zakonu o lokalnoj samoupravi 2003. godine evidentno se sada i gube. I kontronlu funkciju sada umjesto građana preuzimaju političke partije".
Koliko je zakon o lokalnoj samoupravi važan za partije govori i slučaj Socijalističke narodne partije čiji se kandidat za gradonačelnika Kolašina otrgnuo politici centrale, a u javnosti se špekulisalo i da vladajuća Demokratska partija socijalista nije blagonaklona prema svim potezima svog gradonačelnika Podgorice Miomira Mugoše, ali da ima u vidu činjenicu da je Mugoša u „lokalu“ osvojio više glasova nego odbornici DPS-a zajedno.
Zanimljivo je da je upravo Mugoša u međuvremenu izjavio da neke odredbe prijedloga odudaraju od demokratske prakse, te da ne zna da negdje postoje slična uporedna rješenja, ali da će ipak glasati - ZA. Međutim, prema tumačenju profesora Blažića zakon, ukoliko bude usvojen, neće uticati na gradonačelnike glavnog grada i Prijestonice.
"Smatram da se predloženim novim rješenjem povređuje Ustav, jer građani u lokalnim zajednicama nijesu u istom pravnom položaju", tvrdi profesor Blažić:
"Građani u lokalnim zajednicama koje imaju status opštine su ustvari diskriminisani u odnosu na građane Podgorice i Prijestonice. To praktično znači da građani koji žive u Podgorici i na Cetinju samim činom što su građani Podgorice i Cetinja imaju pravo da neposredno biraju i predsjednika opštine, dok građani u opštinama nemaju to pravo".
SVRŠEN ČIN
"Novi zakon o lokalnoj samoupravi sa manjim izmjenama sasvim sigurno će biti izglasan", kaže za naš program gradonačelnik Bijelog Polja Tarzan Milošević, koji je jedan od rijetkih funkcionera vladajuće koalicije koji se usprotivio novom riješenju.
"Izbor predsjednika opštine po predlogu Vlade koji uskoro treba da se usvoji u skupštini jeste na neki način podvrgavanje predsjednika opštine pod partijsku disciplinu i korak nazad u demokratizaciji društva", kaže predsjednik opštine Bijelo Polje. Usvajanje toga zakonskog akta i pored njegovog protivljenja ipak je izvjesno, kaže Milošević:
"Izbor predsjednika opštine po dosadašnjem zakonu mislim da je bio u duhu evropskih standarda i da je bio mnogo transparentniji nego što su u prethodnom periodu kada su predsjednika opštine ili predsjednika skupštine birali odbornici u lokalnom parlamentu. Ono što je Vlada odlučila da predloži zakon o izboru predsjednika opštine u novoj formi da ponovo predsjednika opštine biraju odbornici u opštinskim parlamentima je u prilog racionalizacije i pojednostavljenja izbornog procesa i smanjenje troškova vezano za stalni izborni proces. Ono što je sigurno nedostatak u tom pravcu je da će predsjednici opština izabrani u parlamentu biti mnogo više vezani za same partijske infrastrukture nego što su do sada".
RSE: Šta bi to moglo da znači? Da li bi to moglo na neki način da znači partijska kontrola predsjednika opština?
Milošević: Ako ćemo realno da pričamo na tu temu, to je tačno. Istovremeno, ona može da bude i u ovom slučaju jer obično partije predlažu kandidate jer Crna Gora do sada nije imala praksu kao u svijetu da su nezavisni kandidati ili ljudi koji su bili na listi, a nijesu pripadali nekoj političkoj opciji pobijedili, tako da tu nalaze u tom dijelu opravdanje.
Sadašnje rješenje i neposredan izbor predsjednika opština bilo je bolje, smatra većina građana:
Tarzan Milošević, predsjednik Opštine Bijelo Polje:
"Ja sam član predsjedništva svoje partije i logično je da poštujem stav svoje partije. Ja pokušavam na organima kao i svi ostali da se izborim za stav. Kada ostanete u manjini onda je logično da postajete ono što je većina u tom momentu zaključila, ali mislim da bi sigurno trebalo da dođe do određenih modifikacija koje su potrebne i kod ovoga zakona, tako da očekujem da će biti određenih amandmana u cilju poboljšanja ovog zakona. Ne bih želio da prejudiciram neke stvari, ali mislim u tom pravcu postoji raspoloženje. Što se tiče samog izbora mislim da je svršen čin i da će se izborom ovako uraditi kako je Vlada predložila što se tiče da ga bira parlament".