Uoči izricanja presude bivšem lideru bosanskih Srba Radovanu Karadžiću koje je u Hagu najavljeno za četvrtak 24. mart, podsjećamo na njegove veze sa Crnom Gorom i bilježimo komentare građana u vezi sa njegovom odgovornošću za ratne zločine u BiH.
Rođen 1945. u Petnjici kraj Šavnika nakon završene osnovne škole Radovan Karadžić preselio se u Sarajevo gdje je ostao do kraja rata u Bosni i Hercegovini kada je nestao nakon podizanja optužnice za ratne zločine pred Haškim tribunalom.
Tokom devedesetih godina kada je postao lider bosanskih Srba nijesu zabilježene Karadžićeve zvanične posjete tadašnjim najvišim crnogorskom državnim organima ali je poznato da su ga podržavale prosrpske stranke u Crnoj Gori kao i Srpska pravoslavna crkva u Crnoj Gori.
Godine 1993. u Bijelom Polju, u jeku rata u Bosni Radovan Karadžić dobio je nagradu na Ratkovićevim večerima poezije. Od tada je tanagrada izgubila na značaju i mnogi pjesnici poslije toga su odbili da je prime.
Od momenta Karadžićevog bjekstva od haškog Tužilaštva, crnogorska policija je u više navrata pretresala objekte u kojima žive rođaci Radovana Karadžića, tražila dokumenta ili bilo kakve tragove koji bi upućivali na mjesto skrivanja Karadžića. Špekulisalo se da se on nalazi u manastirima u Crnoj Gori ili u blizini granice Crne Gore i Bosne i Hercegovine.
Srpski pjesnici iz Crne Gore i pripadnici prosrpskih političkih stranaka, ljudi bliski Srpskoj pravoslavnoj crkvi u Crnoj Gori su organizovali i javni protest u Karadžićevoj rodnoj Petnjici u julu 2001. godine gdje mu je data neskrivena podrška:
GUSLE: ..."Sačuvaj nam brata Radovana, brata Radovana"... .
GOVORNICI: "Danas imamo brata Radovana za vođu, sjutra brata Radovana za sveca. Ne može srpstvo umrijeti."
"Traže da mi sami Srbi kao posljednja bagra isporučimo onoga koji bijaše najneviniji i najhrabriji među nama."
U maju 2005. godine preminula je Jovanka Karadžić, majka Radovana Karadžića. Sahranjena je u Nikšiću, a mitropolit Amfilohije koji je i inače otvoreno podržavao Karadžića i na samoj sahrani pokazao je koliko ga vrednuje:
"Majka Jovanka spada među one majke među koje spada Majka Jugovića."
Kada je Radovan Karadžić uhapšen u Beogradu u julu 2008. u medijima se tvrdilo da su crnogorske službe bezbednosti imale važnu ulogu u njegovom lociranju i otkrivanju.
Sam tok suđenja i detalji nijesu u crnogorskoj javnosti dobijali na značaju, ni u medijima niti kroz bilo kakve izjave, komentare ili reakcije bilo političara bilo NVO sektora.
Izricanje presude Karadžiću očekuje se u četvrtak 24. Marta a građani Podgorice koje smo anketirali različito gledaju na njegovu odgovornost za "genocid, likvidacije, ubistva, kažnjavanja, deportaciju, nehumane akte i druge zločine prema nesrpskom stanovništvu" tokom rata u BiH.
