Dostupni linkovi

Šta crnogorska privreda dobija članstvom u NATO


Ilustrativna fotografija
Ilustrativna fotografija

Crna Gora bi do kraja godine mogla dobiti poziv za učlanjenje u NATO. Da li će odgovor biti pozitivan, u mnogome zavisi i od podrške građana. Vlada shodno tome sprovodi kampanju čiji je cilj upoznavanje svih društvenih subjekata sa efektima članstva u Alijansi, a jedan od najvažnijih aspekata sigurno predstavlja - uticaj na privredu.

„Članstvom u NATO, Crna Gora se potvrđuje kao stabilan partner i kao zemlja sa stabilnim poslovnim ambijentom što omogućava porast investicija iz država EU i NATO članica“, kaže nacionalni koordinator za NATO, Vesko Garčević dodajući da članstvo u Savezu pospješuje dalje jačanje vladavine prava što dodatno obezbjeđuje povoljniji ambijent za strane investicije koje, opet, utiču na rast privrede i smanjenje nezaposlenosti.

Garčević je istakao da najveći broj zemalja članica NATO-a spada u red ekonomski najrazvijenijih država, naglasivši da su u Grupi 8, koju čine ekonomski najmoćnije države svijeta, šest država koje su članice NATO-a, a na OECD-ovoj listi 15 zemalja najboljih za život, osam država su članice Alijanse.

Ekonomske analize ukazuju da je kod svih, u periodu nakon učlanjenja u Savez, prvih pet-šest godina došlo do porasta stranih direktnih investicija od 150 do 700 posto. Njujorški magazin Incorporation prati kretanje u privatnom sektoru u SAD i Evropi, prije svega, malih i srednjih preduzeća. Na njihovoj listi deset najboljih država u Evropi u 2014. godini, za razvoj malih i srednjih preduzeća, svih deset su članice EU, a osam su članice NATO-a, od kojih su četiri nove članice: Latvija, Litvanija, Rumunija i Mađarska. To su efekti koji su se direktno osjetili u tim ekonomskim i društvenim sistemima, kao rezultat toga što sada rade u sigurnijem i bezbjednijem političkom i ekonomskom ambijentu.“

Tokom današnje diskusije koju je na temu: NATO kod – šansa za profit koju je organizovala Privredna komora Crne Gore, nacionalni koordinator za NATO, Vesko Garčević, je govorio i o drugim benefitima.

Vesko Garčević
Vesko Garčević

„Osim stranih direktnih investicija, članstvo u NATO bi po našim analiizama koje su rađene u „našem kontekstu“ bile dobre za dvije grane koje su za Crnu Goru veoma važne: turizam i poljoprivreda. Najpoznatije turističke destinacije u Evropi se nalaze upravo u državama članicama NATO-a. Istovremeno, turisti iz ovih država putuju najviše i troše najviše. Učlanjenjem Crne Gore u NATO savez, domaće kompanije bi mogle da učestvuju na tenderima NATO-a koje imaju godišnji budžet oko 700 milijardi dolara.“

Direktorka sektora industrije u Hrvatskoj privrednoj komori, Tanja Kesić Šapić je, upoznajući crnogorske privrednike sa vrlo zahtjevnim procesom konkurisanja na NATO-ove oglase za nabavku robe i usluga rekla da preduzeća u Crnoj Gori, kao i u ostalim zemljama regiona, ne treba da očekuju da će biti odabrane kao glavni dobavljači, ali da se kroz partnerstvo mogu ostvariti značajni benefiti ponudom koja odgovara potrebama NATO-a.

„To su komunikacijski i upravljački sistemi i oprema. Satelitska komunikacija, ICT oprema, razne konsultantske usluge, građevinski radovi, izgradnja cjevovoda, usluge u kampovima u sklopu NATO operacija i misija... Po ovom pregledu se vidi da se ne odnosi sve na vojne operacije, nego na sve usluge koje je moguće dogovoriti i ugovoriti, a da se ne misli odmah da neko mora da ide u rat. Tako je bilo i u Hrvatskoj. Kada smo ulazili, na spomen NATO-a, ljudi su odmah reagovali negativno ne sagledavajući sve ostale aspekte koje NATO donosi i u ekonomskom i u bezbjednosnom smislu.“

Predstavnik slovenačkog Ministarstva odbrane, Jože Lacko je, kao osnovni preduslov za učestvovanje na konkursima NATO-a za nabavku robe i usluga, prije svega naveo usklađivanje sa jedinstvenim NATO standardom – STANAG.

„Tu je, kao prvo, pitanje harmonizacije propisa. Drugo pitanje je – svi postupci se vode, više-manje po unutrašnjim pravilima međunarodne organizacije. Tu imate osnovna pravila: pravilo i izvođenju međunarodnih tendera, temljno pravilo naručivanja opštih proizvoda... To su procesi koji tačno određuju ko, kada i kako može da učestvuje u ovim procesima.“

XS
SM
MD
LG