Posjeta Patrijarha Srpske pravoslavne crkve Irineja Crnoj Gori, aktuelizacija pitanja limene crkve na Rumiji kao i služenje liturgije na ostacima katoličke crkve na Ratcu, ponovo su otvorili pitanje odnosa crnogorske države i Srpske crkve. Odnosi su sve bolji, ako je suditi po ordenju kojim je predsjednika Filipa Vujanovića srpski patrijarh nagradio za, kako je navedeno, doprinos slobodi vjere i unapređenja ljudskih prava i sloboda.
Tradicija prema kojoj su vjernici svih konfesija jednom godišnje iznosili krst na Rumiju kod Bara, trajala je više stotina godina. Taj običaj je prekinut 2005 godine kada je Srpska pravoslavna crkva helikopterom prenijela metalni objekat u vidu crkve na vrh te planine.
Od tada, iznošenje krsta predstavlja obred koji je jednonacionalni, a država je do danas gluva na zahtjeve da se nelegalni vjerski objekat ukloni.
U najnovijem rješenju Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore kao jedna od mjera zaštite kulta Svetog Vladimira predloženo je izmještanje limene crkve sa vrha Rumije.
No, i pored brojnih preporuka, nekoliko odluka državnih organa o uklanjanju tog objekta i brojnih osuda stručne i političke javnosti, limena crkva i danas se nalazi na vrhu Rumije.
Istoričar umjetnosti Aleksandar Čilikov kaže za naš program da se crkva mora izmjestiti, jer se zakon mora poštovati:
“Ako imate jedan objekat koji je praktično ilegalno postavljen, van postojećih zakonskih propisa bilo bi najnormalnije da se ta greška ispravi. Međutim, pošto je taj objekat tamo na Rumiji već postavljen i osveštan ja mislim da ga ne bi trebalo uništiti nego jednostavno izmjestiti”, smatra Čilikov.
Za Steva Vučinića iz Crnogorske pravoslavne crkve jasno je da crnogorska vlast iz više razloga ne želi da ukloni limenu crkvu sa Rumije:
Stevo Vučinić
“Crnogorska dministracija je korumpirana politički i finansijski od jedne premoćne organizacije kakva je beogradska patrijaršija koju podržavaju i Republika Srpska i država Srbija. Zato je ona ne samo paralisana nego za račun Beograda protiv nas i naše zemlje vodi rat i neće ukloniti taj simbol beogradske nadmoći sa Rumije ukoliko je ne prinude neke političke okolnosti koje ja nijesam u stanju da predvidim niti ih vidim na političkom horizontu”, konstatuje Vučinić.
Orden i za Šariće
Da je SPC u domaćoj javnosti sve prisutnija, kako na nivou onoga što radi i saopštava njen mitropolit Amfilohije, tako i kroz poteze i akcije njenih najviših predstavnika, pokazuje posjeta patrijarha Irineja koji je proteklih dana obilazio vjerske objekte u Crnoj Gori pa je tako zajedno sa Amfilohijem prije dva dana održao liturgiju na ostacima katoličke crkve u mjestu Ratac kod Bara.
Nije im smetalo što su taj obred obavili na objektu koji su osnovali benediktinci, najvjerovatnije u 9. vijeku. Inače, sveštenici SPC već godinama održavaju liturgije i drže beśede na Ratcu, ponašaju se kao da je to njihovo. Arheologa Predraga Malbašu pitali smo da li oni na to imaju pravo:
“To je zaštićen spomenik kulture koji je pod zaštitom države i sve podatke o tome objektu ima Uprava za zaštitu kulturnih dobara. Prvo i osnovno pitanje je ko je vlasnik objekta i onda tražiti odgovor na pitanje da li se to radilo mimo znanja i volje vlasnika objekta”, kaže Malbaša.
I dok se ne razjasni ko je vlasnik objekta na Ratcu u duhu sve boljih odnosa crnogorske države i Srpske crkve, patrijarh Irinej je tokom posjete Crnoj Gori odlikovao predsjednika Filipa Vujanovića ordenom za doprinos slobodi vjere i unapređenja ljudskih prava i sloboda.
Predsjednik Crne Gore samo je jedan od ukupno 78 dobitnika raznih ordenja koje je dodijelila Srpska pravoslavna crkva. Ordenima SPC su odlikovani, među ostalima ruski zvaničnici Dmitrij Medvedev i Vladimir Putin, teniser Novak Đoković, Matija Bećković, Bogoljub Karić, Miroslav Mišković, Emir Kusturica…
Među onima koji su se okitili ordenom SPC su i braća Darko i Duško Šarić koji su preko preduzeća „Mat kompani“ pomogli gradnju Hrama svetog Georgija u Pljevljima.
Stevo Vučinić iz CPC kaže da je orden SPC crnogorskom predsjedniku uvreda za državu Crnu Goru:
“Taj orden koji je dodijeljen nekolicini ratnih zločinaca iz Republike Srpske i Srbije kao i Šariću, jednom kriminalcu od međunarodnog ugleda je najveća uvreda za ovu zemlju i njenu najveću adresu koja je morala da odbije taj orden jer ga dodjeljuje patrijarh koji negira ovu zemlju, njenu istoriju i njen narod i podstiče crkvu na čijem je čelu da pripremi duhovnu aneksiju ove zemlje u korist Srbije“, naglašava Vučinić.
