Finansiranje medija iz javnih fondova u Crnoj Gori ostaje neregulisano, nekontrolisano i netransparentno i u suprotnosti sa preporukama Evropske komisije. Time se direktno se podržavaju jedni, a diskriminišu drugi mediji od strane državnih organa, zaključak je između ostalog Centra za građansko obrazovanje koji je analizirao raspodjelu državnog novca na medije u Crnoj Gori.
Država neprimjereno utiče na medijsko tržište putem oglašavanja i reklamiranja. Vlada i drugi državni organi i javne institucije, prema dostupnim podacima ulažu godišnje više od dva miliona eura u svoju promociju putem medija ili daju finansijsku pomoć medijima.
Prema podacima iz istraživanja Centra za građansko obrazovanje mediji se finansiraju od strane države selektivno i prema političkim kriterijumima, saopštila je izvršna direktorka Daliborka Uljarević:
„Država vrši neprimjeren uticaj na medijsko tržište kroz netransparentna i selektivna izdvajanja javnih sredstava putem oglašavanja i reklamiranja, ali i kroz druge ugovorne usluge. Tome doprinosi postojeća ekonomska kriza i smanjenje marketinških ulaganja preduzeća uz istovremeno povećanje učešća države, što otvara dodatan prostor za oblikovanje medijske scene u odnosu na interese vladajuće političke strukture, a kroz zloupotrebu državnih resursa“.
Prema podacima Centra za građansko obrazovanje najveći dio državnog novca odlazi Javnom servisu RTCG i dnevnom listu „Pobjeda“ koji je do prije dvije godine bio državni list, a sada u vlasništvu grčkog biznismena Petrosa Statisa vlasnika najelitnijih hotela na crnogorskom primorju.
Za tri godine, zaključno za 2015. list „Pobjeda“ je od državnih organa prihodovao blizu pola miliona eura, dok svi ostali štampani mediji zajedno - upola manje. U istom periodu RTCG je od reklama državnih organa prihodovala blizu 400.000 eura, a ostale televizije zajedno oko 250.000 eura.
Kada je riječ o internet portalima, ubjedljivo najveća suma državnih institucija i preduzeća je otišla portalu „Analitika“ koji je u vlasništvu takođe biznismena Statisa, dok su ostali informativni portali zaradili svega oko 40.000 eura.
Ukazujući da u nekim slučajevima nije jasno da li se radi o finansiranju reklama ili skrivenoj propagandi, analitičarka Ana Nenezić je saopštila slikovit primjer ugovora između Centralne banke i medija:
„Dakle imate Centralnu banku Crne Gore koja je u toku istog dana za tri medija isplatila finasijsku pomoć sa linije za humanitarne aktivnosti fizičkim i pravnim licima. Ne vidimo zašto bi mediji za pomoć u njihovom funkcionisanju i radu trebalo da budu finansirani sa linije za humanitarnu aktivnost“?
Izvršna direktorka Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević je ukazala da oko 30 posto državnih institucija nije dostavilo informacije o finansiranju promocije u medijima ili davanju pomoći medijima, a među njima su i neke od finansijski najjačih državnih kompanija.
Problem netransparentnog finansiranja medija od strane državnih i lokalnih institucija i javnih preduzeća je konstatovala i Evropska komisija koja je u posljednjem izvještaju o napretku postavila kao jedno od četiri za prioritetno rješavanje.
EK je preporučila da “Crna Gora posebno treba, da osigura transparentnost i nediskriminaciju medija u pogledu državnog oglašavanja“. U ovom trenutku slika je takva da je uticaj države na medijsku scenu ogroman, kaže Uljarević:
„Kada vi uložite toliko novca, kada to radite na netransparentan način, kada u nekim slučajevima obavezujete medij kako će da izvještavaju o vama - pa nema sumnje da vi utičete na ono što je uređivačka politika, da utičete na ono što su profesionalni standardi“.
Rezultat toga je propaganda, a ne objektivno informisanje smatra Uljarević.
„Mislim da građani više ne dobijaju objektivne i profesionalne informacije jer mi više ne možemo da razlikujemo to što je propaganda od onoga što je istraživački rad. Ovo medijsko tržište je izmanipulisano. I u tome najveći teret i odgovornost snosi država, odnosno upravo one strukture koje, na netransparentan pa i nezakonit način u nekim slučajevima, odlučuju na koji način će da raspodjeljuju novac svih nas“, zaključila je Uljarević.
Facebook Forum