Najznačajniji problem sa kojim se države zapadnog Balkana suočavaju, sudeći po istraživanju o integritetu policije u Crnoj Gori, Srbiji, BiH i Kosovu su: nezaposlenost i korupcija kojoj su, po mišljenju građana, sklone i policijske službe. Ovo regionalno istraživanje je pokazalo da, po pitanju percepcije građana, države regiona karakterišu velike sličnosti, ali i razlike.
Prvi zaključak do kog se dolazi, analizom podataka regionalnog istraživanja o integritetu policije, je da su rezultati za Crnu Goru, Srbiju i Bosnu i Hercegovinu skoro identični, a da se zbog većeg povjerenja u policiju, građani Kosova razlikuju u odnosu na susjede.
„Pitali smo građane – koja im je prva asocijacija na pomen policije kao institucije. Prva asocijacija je bila pozitivna – sigurnost, bezbjednost i zaštita građana, ali odmah poslije toga, građani u svim državama osim Kosova su pomenuli korupciju. Ovdje se najbolje vidi ta razlika Kosova gdje je i druga asocijacija pozitivna“, pojašnjava istraživač javnih politika Instituta alternativa Marko Sošić.
Izveštaj o korupciji u policiji
Poslednje istraživanje Beogradskog centra za bezbednosnu politiku pokazuje da je primanje mita najučestaliji oblik korupcije. Novac policajcu dao je svaki dvanaesti građanin Srbije u prethodih godinu dana. Da čuvar reda zažmuri na prekršaj ili učini nešto preko veze mora se u proseku podmititi sa 2000 dinara, ali se može kupiti i raznim poklonima, protivuslugama, čak večerom ili ručkom. OPŠIRNIJE
Sošić je prezentovao i odgovore na pitanje koji su pokazali zanimljive razlike u percepciji građana četiri države, ali i u neposrednom doživljaju policije preko njenih službenika.
„Kada smo pitali građane koja im je prva asocijacija na policajca, specifičnost Crne Gore u odnosu na region je da je ovdje prva asocijacija neobrazovanost. I u Srbiji je prva asocijacija negativna, ali korumpiranost. U druge dvije države, asocijacije su pozitivne. U BiH je 'uliva sigurnost', a na Kosovu: kulturan, vaspitan i pristojan“, navodi Sošić.
Jedno od postavljenih pitanja na kom su se iskazale značajnije razlike je i učešće samih građana u borbi protiv korupcije, odnosno, prijavljivanje korupcije.
„U svim zemljama osim Crne Gore, razlog za neprijavljivanje korupcije je strah za ličnu bezbjednost i strah od posljedica. Međutim, u Crnoj Gori građani ne bi policiji prijavili korupciju jer smatraju da to nije njihov posao ili se ne žele time baviti. U drugim zemljama su navedeni drugi razlozi. Interesantan izuzetak je Srbija u kojoj, za razliku od drugih, smatraju da je borba protiv korupcije bila uspješna“, prenosi Sošić rezultate istraživanja.
U državama regiona koje je obuhvaćeno istraživanje, kao najvažniji problem, građani nedvosmisleno vide nezaposlenost, a poslije nje korupciju. Većina ispitanika u sve četiri države smatra da EU predstavlja važan faktor u borbi protiv korupcije, odnosno, doživljavaju je kao efikasan instrument pritiska i važan izvor finansija koji se uslovljava borbom protiv korupcije..
„Jedna od specifičnosti Crne Gore je da najviše građana, u odnosu na ostale ponuđene opcije, je da policija djeluje, prije svega, u interesu vlasti, a možda je jedan od najzanimljivijih podataka da najmanje građana upravo u Crnoj Gori smatra da se do posla u policiji dolazi preko javnog konkursa. U ostalim zemljama, taj procenat je nešto viši“, kaže Sošić.
Prezentaciju rezultata istraživanja javnog mnjenja „Integritet policije na Zapadnom Balkanu” je u Podogrici realizovao Institut alternativa kao dio regionalne mreže organizacija civilnog društva Pointpuls.