Ministarstvo unutrašnjih poslova Crne Gore je potvrdilo za Radio Slobodna Evropa (RSE) da više od polovine birača u biračkom spisku nema zaveden kućni broj ili se adresa vodi kao BB (bez broja). Tačnije, broj punoljetnih građana koji nemaju kućni broj ili se on vodi kao BB je 291.770. Na osnovu ovog podatka, dio opozicionih stranaka optužuje vlast i institucije da se, izostavljanjem tačne adrese stanovanja birača, mogu kreirati takozvani fantom birači.
Gotovo 55 odsto biračkog tijela u Crnoj Gori nema zaveden kućni broj, nego se adresa stanovanja upisuje kao naziv ulice BB, ili ako je u pitanju selo, samo naziv tog mjesta. Prema podacima Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) koji su dostavljeni Radiju Slobodna Evropa, od ukupno 532.599 birača, 291.770 upisanih u birački spisak nema kućni broj ili se vodi kao BB. Pri tom MUP napominje da su lokalne samouprave nadležne za donošenje odluka o nazivima naselja, ulica i trgova, kao i brojevima stambenih i poslovnih zgrada.
I prethodnih godina su opozicione političke stranke ukazivale da je izostanak preciznih adresa birača potencijalni izvor izbornih manipulacija. Opoziciona Demokratska Crna Gora, jedna od učesnica u Radnoj grupi za sveobuhvatnu izmjenu izbornog zakonodavstva, insistira da se između ostalog, u birački spisak unesu precizne adrese. Portparol Demokrata Nikola Rovčanin tvrdi da vladajuća Demokratska partija socijalista (DPS) nalazi prostor za formiranje takozvanih fantom birača, koji jednokratno mijenjaju adresu u vrijeme izbornog procesa.
“Imamo čitava naselja u Crnoj Gori, od po pet ili deset hiljada stanovnika koji su pod BB adresom. Upravo DPS nezakonitim i manipulativnim metodama upisuju u birački spisak ljude koje jednokratno angažuje da glasaju na izborni dan. Mi smo do tih podataka došli detaljnom analizom biračkog spiska i prezentovali javnosti. Imamo, sa druge strane i priznanje Državne izborne komisije kao organa koji je nadležan za sprovođenje izbora, da nema nikakvu kontrolu nad upisom podataka Ministarstva unutrašnjih poslova. Dakle, MUP je ovdje napravio jednu potpunu anarhiju kako bi sačuvao manipulativne metode”, tvrdi Rovčanin iz Demokratske Crne Gore koji naglašava da se može lako evidentirati i numerisati sve adrese. Rovčanin sumnja da se radi o opstrukciji sa centralnog nivoa države jer nije uradila dovoljno da obaveže lokalne uprave da donesu odgovarajuće odluke o imenovanju naselja, ulica i trgova.
'Izlaznost ko u Sjevernoj Koreji'
Šavnik je jedna od opština u kojoj ne postoje brojevi ulica, pa se na primjer pošiljke šalju na adresu “Šavnik BB”. Pitali smo predsjednika Opštine Šavnik i funkcionera vladajućeg DPS-a Mijomira Vujačića kako izostanak brojeva i naziva ulica utiče na život građana, ali i na regularnost izbornog procesa. Vujačić tvrdi da u malom mjestu kao što je Šavnik, građani nikada nisu imali problema zbog izostanka numeracije ulica.
“Mene te političke konotacije ne interesuju i nisu utemeljene u odnosu na izborne rezultate. U centru Šavnika živi oko 400 stanovnika. Svi se poznajemo i znamo đe smo i na kojoj smo adresi i nema građanina koji je trpio posljedice što nema numeracije ulica. Imamo trg i sedam uličica. Nema obavještenja koje nije uručeno građaninu, jer poštari znaju u Šavniku svakoga. Nije mi se požalio bilo koji građanin Šavnika da su im zbog numeracije uskraćena bilo kakva prava”, kaže Vujačić.
Najavljuje da će početkom naredne godine biti obilježene ulice u Šavniku i određeni brojevi. Vujačić smatra da su neosnovani navodi dijela političkih stranaka, da izostanak kućnih brojeva u biračkom spisku može uticati na regularnost izbora jer se građani Šavnika odazivaju na izbore u maksimalnom broju.
“Ako pričamo korektno, izlaznost na svim izborima u Šavniku u višepartijskom sistemu, vjerujte koliko ja pamtim, je bila kao u Sjevernoj Koreji. Prema tome, nije smetao izostanak brojeva na adresama. Tačno je da nismo dali nazive ulicama i numerisali brojeve, međutim neka se niko ne sjekira do prvog kvartala naredne godine Šavnik će imati ulice i numerisane brojeve”, kaže predsjednik Opštine Mijomir Vujačić.
Odgovarajući na pitanje o mogućim manipulacijama zbog velikog broja birača uz čije ime stoji adresa bez broja, ili samo naziv naselja u kojem žive, Vuk Maraš, nevladin aktivista koji se godinama unazad bavio regularnošću izbornog procesa, kaže da postoji politički, ali i objektivni problem. Politički problem podrazumijeva da postoji mogućnost manipulacije, ali da je objektivan problem parcelizacije svih mjesta stanovanja, kaže Maraš i dodaje:
“Veliki broj birača živi na adresama koje nisu provjerljive, gdje nije moguće otići i vidjeti da li taj birač tu živi ili ne. To potencijalno omogućava prijavu birača koji su fiktivna lica i ne postoje u biračkom spisku, ali i da se birači prebacuju iz jedne opštine u drugu kako bi se na lokalnim izborima iskoristio prostor da birači glasaju u više opština. Pored toga, imate sela BB u kojima veliki broj ljudi ima potpuno ista imena i prezimena. Tu imamo problem identifikacije. Da bi se sve to riješilo opštine bi trebalo da imaju proaktivan pristup, da se identifikuje svaki stambeni objekat i da se utvrdi ko u tim objektima stvarno živi”.
- Izbori pred vratima, a birački spisak pod znakom pitanja
- Đukanović: Crna Gora ima najuređeniji birački spisak u Evropi
Ministarstvo unutrašnjih poslova je nedavno saopštilo da nijedan državljanin Crne Gore ne može u posjedu imati dva ista važeća dokumenta. To znači da nije moguće ni da se isto lice nađe u isto vrijeme na dva biračka mjesta. Ovo je MUP saopštio nakon niza optužbi dijela opozicionih stranaka u kojima su tvrdili da dio birača navodno glasa na izborima falsifikovanim ili duplim dokumentima. U crnogorskom parlamentu je u toku rad Radne grupe za sveobuhvatnu reformu izbornog zakonodavstva, čiji je početa rada pomogla Evropska unija. Cilj rada Radne grupe je da naredni parlamentarni izbori u Crnoj Gori budu priznati od strane svih učesnika.
Facebook Forum