Dostupni linkovi

Odluke Podgoričke skupštine su već poništene


Sa premijerskog sata, 26. decembar 2014.
Sa premijerskog sata, 26. decembar 2014.

Zvanična Crna Gora neće posebnim aktom poništavati odluku nelegitimne Podgoričke skupštine iz 1918. godine prema kojoj je Crna Gora nakon Prvog svjetskog rata nestala sa mape svijeta i pripojena Srbiji, a njena dinastija protjerana. To je saopšteno na premijerskom satu u Skupštini Crne Gore, jer su odluke od prije skoro sto godina već poništene. Međutim, kako je konstatovano i dalje postoje retrogradne ideje u okruženju kojima se želi atakovati na crnogorsku teritoriju.

Da li će Vlada predložiti zakon kojim bi se i formalno poništile odluke Podgoričke skupštine iz 1918 godine kojima je Crna Gora prestala da postoji kao nezavisna država, bilo je pitanje poslanika Liberalne partije Andrije Popovića upućeno premijeru Milu Đukanoviću koje je obrazložio:

„Smatramo da bi se na taj način ispravila istorijska nepravda koja je učinjena Crnoj Gori. Da bi taj naveći poraz u istoriji Crne Gore dobio pravni odgovor, a ovo bi ujedno bila i poruka za generacije koje dolaze.“

Podsjetimo, godinama unazad u crnogorskom društvu postoji politička podjela i različita tumačenja događaja čiji je rezultat bio nestanak Crne Gore sa mape evropskih država 1918 godine.

Na jednoj strani podržavaoci odluka Podgoričke skupštine tvrde da su i sastav te skupštine i odluke bili legitimni, odnosno da Crna Gora bude prisajedinjena Srbiji i u takvom statusu uđe u Kraljevinu Srba Hrvata i Slovenaca,da je legitimna odluka o zabrani povratka u zemlju Kralju Nikoli, te tvrde da je ujedinjenje sa Srbijom bila težnja samih Crnogoraca.

Tome su suprostavljeni stavovi – da je Podgorička skupština bila posljedica akta nasilne aneksije Srbije, da je porodica Petrović Njegoš detronizovana protivno Ustavu Knjaževine Crne Gore, da je cilj bio nestanak Crne Gore, a takav čin je izazvao pobunu dijela stanovništva.

Više puta su određene političke partije prelagale da Skupština Crne Gore donese akt kojim će biti i formalno poništene odluke Podgoričke skupštine. Iako, barem u posljednjih 15 godina u parlamentu postoji većina koja bi izglasala takvu odluku, to nikada nije učinjeno jer se smatra da su odluke Podgoričke skupštine već poništene aktima iz 1945. formiranjem druge Jugoslavije u kojoj je Crna Gora postala ravnopravna federalna jedinica i referendumskom odlukom iz 2006 godine kada je obnovljena nezavisnost Crne Gore.

Ni pravno ni političko dejstvo

Milo Đukanović na premijerskom satu, foto: Savo Prelević
Milo Đukanović na premijerskom satu, foto: Savo Prelević

Priklanjajući se ovim stavovima premijer Đukanović je rekao da potencijalni akt poništenja odluka iz 1918 ne bi imao pravno ili političko dejstvo:

„Podgorička skupština je dakle poslužilakao instrument preko kojeg je tadašnja Vlada Srbije uz pomoć svojih povjerenika u Crnoj Gori izvršila prevrat i nedemokratski ukinula crnogorsku državu i njenu dinastiju. Poništavanje ovih odluka na način, kako se to zalaže vaša partija iako je moguće, imala bi samo simbolički značaj u ovom vremenu. On ne bi mogao proizvesti nikakvo pravno ili političko dejstvo s obzirom da je to već obezbjeđeno kroz rezultate referenduma od prije osam godina.“

Sličan je stav i predsjednika parlamenta Ranka Krivokapića koji je ocjenio da su dosadašnjim aktima u potpunosti poništene odluke nelegitimne Podgoričke skupštine: „Nešto što nije legitimno tijelo, nemate potrebe direktno poništavati zakonskim aktima ili drugim aktima.“

Pojašnjavajući svoj interes za pitanje Podgoričke skupštine, poslanik Andrija Popović je upitao - da li se može ponovo dogoditi 1918 godina, s obzirom na pojedine tendencije iz regiona da se potražuju određeni djelovi teritorije Crne Gore. Popović je naveo najnoviji primjer iz Bosne i Hercegovine, odakle se traži Sutorina kraj Herceg Novog:

„Vladika zakumsko-hercegovački Grigorije zalaže se za otimanje dijela teritorije Crne Gore- Sutorine i dodjeljivanje Bosni i Hercegovini. Poslije toga je pokrenuo tu inicijativu poslanik Denis Bećirović. Do kad ćemo čekati da nam se ponovo desi Podgorička skupština i 1918 godina?“

Premijer Đukanović je izrazio zabrinutost zbog retorike koja se u posljednje vrijeme može čuti u regionu, a ne samo iz Bosne:

„Ali bih se zabrinuo onim što ste kazali, inicijativama koje su pokrenute recimo prema nadležnim državnim organima u Bosni ili bilo kojoj drugoj državi u regionu. Nažalost to me ne iznenađuje.“

Šef parlamenta Ranko Krivokapić je u slučaju Sutorine i pojedinim aspiracijama iz Bosne iznio sljedeće viđenje:

„Ako vam je promaklo, zahtjev za sedam kilometara Sutorine uputio je jedan arhiepiskop Srpske pravoslavne crkve iz Bosne i Hercegovine, jedan ugledni Bošnjak, bivši predsjednik Predstavničkog doma iz Socijaldemokratske partije. Kao što vidite složili su se oko naše teritorije, a nikako da se slože oko svoje teritorije.“

XS
SM
MD
LG