Samoubistvo visokog agenta Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB) Luke Bulatovića, otkrivanje uređaja za prisluškivanje u prostorijama glavnog specijalnog tužioca, a potom i privođenje nekadašnjeg šefa ANB-a Dejana Peruničića zbog toga, u samo par dana, jasan su pokazatelj da je bezbjednosna situacija u Crnoj Gori alarmantna, saglasni su članovi skupštinskog Odbora za bezbjednost.
Zbog toga je odlučeno da Odbor 25. oktobra sasluša potpredsjednika Vlade Dritana Abazovića, v.d. predsjednika vrhovnog državnog tužioca Dražena Burića, glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića, direktora ANB-a Dejana Vukšića i šefa specijalnog policijskog odjeljenja Dragana Radonjića.
„U Crnoj Gori je narušena ukupna bezbjednosna i društveno-politička situacija, koja je toliko kulminirala da posljedice mogu biti nesagledive. Ali to je ujedno i posljedica nasljeđenog stanja od prethodne vlasti“, ocijenio je predsjednik Odbora i jedan od lidera Demokratskog fronta Milan Knežević.
S druge strane, u opoziciji smatraju da su nejedinstvo i neznanje ljudi koji vode bezbjednosni sektor uzrok lošeg stanja u toj oblasti.
Krajem avgusta 2020. prosrpski Demokratski front, čiji je konstituent Kneževićeva partija, osvojili su vlast i formirali novu vladu sa Demokratama i Građanskim pokretom URA, a Demokratska partija socijalista prešla u opoziciju nakon trodecenijske vlasti.
Šta se dešavalo prethodnih dana u Crnoj Gori?
Naime, visoki službenik Agencije za nacionalnu bezbjednost (ANB) Luka Bulatović, pronađen je mrtav 15. oktobra u jednom stanu u Podgorici, a Specijalno državno tužilaštvo utvrđuje da li je riječ o samoubistvu ili ubistvu. U medijima je objavljena njegova video poruka u kojoj najavljuje samoubistvo koje povezuje sa svojim prethodnim radom u Agenciji i odnosima u crnogorskim bezbjednosnim institucijama.
On je sa mjesta šefa sektora u ANB smijenjen nakon promjena u Agenciji i imenovanja Dejana Vukšića na njeno čelo, koje su uslijedile nakon promjene vlasti u Crnoj Gori u avgustu prošle godine.
SDT utvrđuje i da li je smrt Bulatovića povezana sa uređajem za prisluškivanje u prostorijama glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića.
U sklopu istrage o prisluškivanju glavnog specijalnog tužilaštva Milivoja Katnića priveden je Dejan Peruničić, bivši šef ANB-a, koji je 22. oktobra, nakon dvosatnog saslušanja u SDT-u pušten da se brani sa slobode.
Informaciju da je Dejan Peruničić pušten da se brani sa slobode predsjednik skupštinskog Odbora za bezbjednost i odbranu, i jedan od lidera Demokratskog fronta, Milan Knežević slikovito je opisao.
„Puštanje Peruničića da se brani sa slobode potvrda je da je SDT sportsko-ribolovačko društvo. Upecaju ribu, poljube je u glavu i vrate nazad u vodu da pliva“, naveo je Knežević, uz konstataciju da u Crnoj Gori svako svakog prisluškuje.
„Kriminalni klanovi prisluškuju se međusobno, ANB prisluškuje za potrebe klanova i nalogodavaca, policija je prisluškivala ANB, a Vojna obavještajna je prisluškivala policiju. Ovdje je problem i što je prisluškivanje Milivoja Katnića trajalo godinama unazad i on je to vjerovatno i znao“, rekao je Knežević i dodao da su jedan od lidera Demokratskog fronta Andrija Mandić i on bili pod mjerama tajnog nadzora pet godina. On je optužio bivše čelnike ANB-a da su učestvovali u montaži „Državnog udara“ 2016. godine.
Knežević i Mandić su sa još 11 osoba, među kojima i dva ruska državljanina, optuženi u slučaju „Državni udar“ na dan parlamentarnih izbora 2016. godine. Oni su prvostepeno osuđeni maja 2019. godine na po pet godina zatvora, ali je Apelacioni sud u februaru 2021. ukinuo presudu i predmet vratio na ponovno suđenje, zakazano za januar naredne godine.
Ranije pokrenuti proces protiv Peruničića
Istraga o prisluškivanju vrha Tužilaštva nije jedini predmet u kome je Peruničić glavni akter.
Čim je, sredinom decembra prošle godine, postavljen na čelo Agencije, Dejan Vukšić je pokrenuo istragu u samoj Agenciji zbog sumnje da je u vrijeme bivšeg rukovodstva, sa Peruničićem na čelu, vršeno protivzakonito prisluškivanje političara i novinara u Crnoj Gori.
On je ubrzo podnio krivičnu prijavu protiv svog prethodnika Dejana Peruničića zbog nedozvoljenog prisluškivanja političkih ličnosti i novinara. Po tom osnovu Peruničiću se već sudi u Višem sudu gdje je, uz još jednog službenika ANB-a, optužen za krivično djelo zloupotreba službenog položaja.
Suđenje se od maja ove godine odvija iza zatvorenih vrata.
Na sjednici Odbora za bezbjednost i odbranu, 22. oktobra, Knežević je kazao da je Dejan Peruničić mogao primati naloge samo od dvojice ljudi – bivšeg premijera Duška Markovića i predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića.
„Pozivam Tužilaštvo da Peruničiću da status svjedoka saradnika. Tako će se sve riješiti za 72 sata, a spriječićemo mnoge likvidacije“, ocijenio je Knežević.
Poslanik Marko Milačić smatra da Peruničić od danas treba da bude pod mjerama tajnog nadzora.
„Imamo paradoks, da je Katnić danas puštanjem Peruničića da se brani sa slobode postao saučesnik u sopstvenom prisluškivanju“, poručio je Milačić, dodajući da je Katnić Peruničića pustio pod pritiskom Đukanovića.
Poslanica DF-a, Branka Bošnjak, dodala je da je ANB, kao tajna služba, do te mjere iskompromitovana da bi je trebalo rasformirati.
„Treba ispitati i imovinu tajnih agenata jer tamo ima milionera i milijardera“, kazala je Bošnjak.
Šta kaže opozicija?
Predrag Bošković, poslanik Demokratske partije socijalista Mila Đukanovića, ocijenio je da je ono što se dešava u bezbjedonosnom sektoru posljedica neznanja i loših namjera, „kojim je ova Vlada krenula od kada je instalirana u Crnoj Gori“.
„Bezbjednosni sektor je unižen i zato što je nejedinstven i u nesaglasju u ključnim situacijama kada se treba izboriti sa problemima u Crnoj Gori“, smatra Bošković, nekadašnji ministar odbrane.
I Raško Konjević, lider opozicione Socijaldemokratske partije, ukazao je na činjenicu da unutar same Vlade postoji sukob u odnosu na djelovanje bezbjednosnih službi, što je podržao Danijel Živković iz DPS-a, navodeći da „ljudi u bezbjednosnom sektoru ne pričaju jedni s drugma, već rade jedni protiv drugih“.
Živković je kazao da su na jednoj strani potpredsjednik Vlade Dritan Abazović „koji je prvi policajac, prvi sudija, prvi tužilac“, na drugoj premijer Zdravko Krivokapić, koji pokušava da stavi bezbjednosni sektor pod svoju kontrolu, a na trećoj aktuelni šef ANB-a Dejan Vukšić.
Šta je razlog podjele u vlasti?
Naime, politički sukob u vrhu trojne vladajuće koalicije, između ostalog, postoji oko rada bezbjednosnih službi u Crnoj Gori.
Građanski pokret URA, na čelu sa potpredsjednikom Vlade Dritanom Abazovićem ne dozvoljava smjenu ministra unutrašnjih poslova Sergeja Sekulovića i šefa policije Zorana Brđanina kako traže premijer Krivokapić, Demokratski front i Demokrate zbog različitog viđenja kako je bezbjednosni sektor odradio posao na Cetinju prilikom ustoličenja mitropolita Joanikija.
Naime, zbog povećanog bezbjednosnog rizika, Sekulović i Brđanin su se zalagali da ustoličenje bude izmješteno s Cetinja, čemu su se usprotivili DF, Demokrate i premijer.
Živković je upozorio da je bezbjednosna situacija u Crnoj Gori, zbog političke nestabilnosti i krze u vladajućoj većini, dodatno pogoršana i da može eskalirati sa nesagledivim posljedicama.
Paralelno sa problematičnom bezbjednosnom situacijom, u Crnoj Gori je na sceni i kriza između članica vladajuće većine, okupljene u Demokratskom frontu (DF), Demokratama i Građanskom pokretu URA.
Pregovori o konceptu vlade i njenoj rekonstrukciji traju od početka septembra. Prosrpski Demokratski front zahtijeva da dobije ministarska mjesta u Vladi, čemu se URA protivi insistirajući na aktuelnom ekspertskom konceptu Vlade.
O smrti Bulatovića bilo je malo riječi. Poslanici su uglavnom apelovali da se slučaj što prije riješi jer, kako su poručili, špekulacije nikome ne koriste, „a najmanje porodici“.