Najava da bi se novih hiljadu Nikšićana u septembru moglo naći na Birou rada drastično pogoršava ionako sumornu socijalnu sliku, po veličini i značaju, drugog grada u Crnoj Gori.
Kako pišu podgoričke "Vijesti" protekla godina koju su u Nikšiću obilježili radnički protesti i štrajkovi, lako bi u septembru mogla biti neslavno krunisana sa novih 1.000 otkaza koje radnicima, piše ovaj medij, prema ranijim najavama spremaju rukovodstvo Željazare i Boksita. Naime, u Željezari već neko vrijeme najavljuju otpuštanje četvrtine zapošljenih, ili oko 400 ljudi, dok su u Rudniku Boksita za socijalni program pisalo oko 600 radnika.
Svi oni bi se oni ubrzo mogli naći na Birou rada, što bi prema riječima nikšićkog psihologa i bivšeg direktora Zavoda za zapošljavanje Božine Mrdovića, imalo poguban uticaj na grad čija je socijalna slika uslovljena njegovom demografskom specifičnošću:
"Nikšić je jedan, demografski, veoma specifičan grad koji je poslije rata od jedne male varoši projektovan da bude industrijski centar Crne Gore, što znači da je on bio jedna fabrika proletera poslijeratnih, jedan in vivo eksperiment industrijalizacije prelaska sa seoskog mentaliteta i seoskog načina rada, razmišljanja i odnosa prema radu i prema privredi u industrijski centar, dok na jedan put veliki broj radnika ostaje bez posla. Od proletera postaju lumpen-proleteri, njihova djeca se nalaze u jednoj bezizlaznoj situaciji u najvećem broju slučajeva ona se više ne mogu vratiti na imanja koja su njihovi očevi napustili prije pedeset godina, tako da se oni nalaze u jednoj delikatnoj i bezizlaznoj situaciji."
Biviši direktor nikšićke Željezare i funkcioner vladajuće Demokratske partije socijalista Vojin Đukanović kaže da ipak nije sve tako crno i da se ne slaže sa ocjenama da je u Nikšiću privreda desetkovana jer, kaže on, sve kompanije i dalje rade:
"Naravno, u mnogo drugačijim uslovima. Sada u potpunoj tržišnoj privredi to znači da se mora tržišno ponašati i kada se tiče radne snage. Prema tome, dobro je što sva preduzeća rade. Nije dobro što se mora smanjivati da bi se na tržištu Evrope opstalo, ali to je jedna neminovnost i treba tražiti rješenja što kroz socijalne programe, što kroz razvoj novih firmi."
Najava da bi u nikšićkoj opštini od nekih 100.000 stanovnika broj nezaposlenih mogao porasti za 1.000 u u jednom naletu prema riječima Alekse Marojevića iz Unije slobodnih sindikata predstavlja poražavajući podatak jer veliki broj radnika već kuburi sa nemaštinom, neredovnim platama i ne izmirenim kreditima:
"U jednoj veoma teškoj ekonomskoj i socijalnoj situaciji 1.000 zapošljenih Boksita, Željezari bi bili izuzetno veliki udar za takvu tešku situaciju to je u odnosu na ukupni broj zapošljenih u Nikšiću nešto oko osam odsto. Taj podatak je dovoljan da zabrine sve odgovorne ne samo u Nikšiću nego u Crnoj Gori. To znači da nikšićke prilike i smanjenje nekakvog ukupnog obima opšte potrošnje na nivou samog grada svakako će destabilizovati neke ukupne prilike sa pozicija da ljudi koji ostanu bez posla svakako, obzirom da nema otvaranja novih radnih mjesta neće moći naći svoju radnu angažovanost i neće moći obezbjeđivati svoju ekonomsku i socijalnu stabilnost sebi i svojim porodicama."
Psiholog Božina Mrdović kaže da direktno povezuje evidentan porast nasilja i razbojništva u Nikšiću sa turobnom socijalnom stvarnošću. On kaže da to otvara brojne rizike jer djeca nekadašnjih proletera koji su završili na ulici imaju iste potrebe kao njihovi klasno izdignuti i povlašćeni vršnjaci:
"I oni žele da imaju sve ono što imaju djeca krem društva, novac i tako dalje. U nemogućnosti to stvara kod njih strašne frustracije koje neminovno vode u agresije i neadekvatne oblike ponašanja."
Kako pišu podgoričke "Vijesti" protekla godina koju su u Nikšiću obilježili radnički protesti i štrajkovi, lako bi u septembru mogla biti neslavno krunisana sa novih 1.000 otkaza koje radnicima, piše ovaj medij, prema ranijim najavama spremaju rukovodstvo Željazare i Boksita. Naime, u Željezari već neko vrijeme najavljuju otpuštanje četvrtine zapošljenih, ili oko 400 ljudi, dok su u Rudniku Boksita za socijalni program pisalo oko 600 radnika.
Svi oni bi se oni ubrzo mogli naći na Birou rada, što bi prema riječima nikšićkog psihologa i bivšeg direktora Zavoda za zapošljavanje Božine Mrdovića, imalo poguban uticaj na grad čija je socijalna slika uslovljena njegovom demografskom specifičnošću:
"Nikšić je jedan, demografski, veoma specifičan grad koji je poslije rata od jedne male varoši projektovan da bude industrijski centar Crne Gore, što znači da je on bio jedna fabrika proletera poslijeratnih, jedan in vivo eksperiment industrijalizacije prelaska sa seoskog mentaliteta i seoskog načina rada, razmišljanja i odnosa prema radu i prema privredi u industrijski centar, dok na jedan put veliki broj radnika ostaje bez posla. Od proletera postaju lumpen-proleteri, njihova djeca se nalaze u jednoj bezizlaznoj situaciji u najvećem broju slučajeva ona se više ne mogu vratiti na imanja koja su njihovi očevi napustili prije pedeset godina, tako da se oni nalaze u jednoj delikatnoj i bezizlaznoj situaciji."
Biviši direktor nikšićke Željezare i funkcioner vladajuće Demokratske partije socijalista Vojin Đukanović kaže da ipak nije sve tako crno i da se ne slaže sa ocjenama da je u Nikšiću privreda desetkovana jer, kaže on, sve kompanije i dalje rade:
"Naravno, u mnogo drugačijim uslovima. Sada u potpunoj tržišnoj privredi to znači da se mora tržišno ponašati i kada se tiče radne snage. Prema tome, dobro je što sva preduzeća rade. Nije dobro što se mora smanjivati da bi se na tržištu Evrope opstalo, ali to je jedna neminovnost i treba tražiti rješenja što kroz socijalne programe, što kroz razvoj novih firmi."
Najava da bi u nikšićkoj opštini od nekih 100.000 stanovnika broj nezaposlenih mogao porasti za 1.000 u u jednom naletu prema riječima Alekse Marojevića iz Unije slobodnih sindikata predstavlja poražavajući podatak jer veliki broj radnika već kuburi sa nemaštinom, neredovnim platama i ne izmirenim kreditima:
"U jednoj veoma teškoj ekonomskoj i socijalnoj situaciji 1.000 zapošljenih Boksita, Željezari bi bili izuzetno veliki udar za takvu tešku situaciju to je u odnosu na ukupni broj zapošljenih u Nikšiću nešto oko osam odsto. Taj podatak je dovoljan da zabrine sve odgovorne ne samo u Nikšiću nego u Crnoj Gori. To znači da nikšićke prilike i smanjenje nekakvog ukupnog obima opšte potrošnje na nivou samog grada svakako će destabilizovati neke ukupne prilike sa pozicija da ljudi koji ostanu bez posla svakako, obzirom da nema otvaranja novih radnih mjesta neće moći naći svoju radnu angažovanost i neće moći obezbjeđivati svoju ekonomsku i socijalnu stabilnost sebi i svojim porodicama."
Psiholog Božina Mrdović kaže da direktno povezuje evidentan porast nasilja i razbojništva u Nikšiću sa turobnom socijalnom stvarnošću. On kaže da to otvara brojne rizike jer djeca nekadašnjih proletera koji su završili na ulici imaju iste potrebe kao njihovi klasno izdignuti i povlašćeni vršnjaci:
"I oni žele da imaju sve ono što imaju djeca krem društva, novac i tako dalje. U nemogućnosti to stvara kod njih strašne frustracije koje neminovno vode u agresije i neadekvatne oblike ponašanja."
