Evropa svoj identitet ne smije graditi samo na hrićanstvu i judaizmu već u njega mora utkati i islam koji je, prema mišljenju pojedinih intelektualaca, ali i istorijskim činjenicama, na njene prostore stigao nekoliko stotina godina prije pomenutih religija.
No, zašto Evropa danas ne želi da shvati da su i islam kao i hrišćanstvo dvije vjere koje se moraju međusobno poštovati? O tim temama kao i o raširenoj islamofobiji na Starom kontinentu razgovaralo se u Baru na promociji knjige "Islamski identitet Evrope".
Iako istorijske činjenice govore da je islam daleko ranije, oko 800-te godine nove ere došao na balkanske prostore prije hrišćanstva, koje je došlo oko 1200. godine u današnjoj Evropskoj uniji ne žele da prihvate da se u priči o identitetu Starog kontinenta moraju poštovati i hrišćanska Evropa potpuno isto kao i islamska Evropa.
Autor knjige "Islamski identitet Evrope" i predsjednik Bošnjačke akademije nauka i umjetnosti prof. dr. Ferid Muhić kaže da niko u islamskom svijetu ne traži revanšizam za takav odnos prema islamu u Evropi već samo prihvatanje u uvažavanje činjenice da islam ima važan uticaj na evropski razvoj i pored pokušaja promocije hrišćanskog ekskluziviteta na evropske vrijednosti.
No i u prošlosti, kao i danas, biti musliman u očima Evrope nije najpoželjnija stvar. To je profesor Muhić ironično prikazao u priči o svom odrastanju kada je imao 9 godina i kada je prvi put čuo o jakim, hrabrim, sa jedne i prevrtljivim i podmuklim sa druge strane.
"Vidio sam da ja, nažalost, spadam u onu drugu kategoriju – prevrtljivih i podmuklih kojima svako ima pravo da udari čvrgu i čija je vjera sramna. Sramna ili ako hoćete besramna i to je jedna od rijetkih riječi kod koje i pozitiv i negativ znače isto. Dakle u tom kontekstu shvatio sam da živim u svijetu u kojem sam ja ne samo prinuđen da budem defanzivan nego sam prinuđen da se osjećam i da pokazujem da jesam i da prihvatam to osjećanje kao javno ispoljavanje – da sma inferioran", kaže Muhić.
Ulazeći dublje u razloge islamofobije ali i negativnog odnosa prema prihvatanju islama kao jednog pozitivnog lica evropskog indetiteta, akademik iz Sarajeva Rusmir Mahmutćehajić kaže da je Evropa na političkom niovu u kontinuitetu proizvodila unutrašnje i spoljašnje neprijatelje.
"U Evropi kroz cijelu njenu istoriju kao političkog projekta Jevreji su unutarnji ili teološki neprijatelji uz paralelno postojanje vanjskog, političkog neprijatelja, a to su muslimani. Tako su naši evropski subjektiviteti ili identiteti formulirani. Nikada ni u jednom razdoblju bez bitnog hrabrog pothvata dekonstruiranja mi nismo mogli živjeti bez ta dva neprijatelja – vanjskog političkog, što jesu muslimani i unutarnjeg, teološkog što jesu Jevreji", konstatuje Mahmutčehajić.
Suživot i uvažavanje nemaju alternativu,a islam je kao religija ključni elemenat jedne najbolje tradicije - tradicije tolerancije prema svima onima koji dolaze iz drugih vjera ili religija. No, već duže vrijeme jačaju negativni stavovi prema islamu i muslimanima u Evropi ali i cijelom svijetu.
O islamofobiji je govorio crnogorski istoričar Šerbo Rastoder.
"Postavlja se pitanje gdje je izvorište i uporište savremene islamofobije. Postoji li šansa mogućnost i pravo da se o ovom pitanju počne razmišljati na radikalno drugačiji način u kojem će Evropa biti dovoljno prostran dom za sve a ne samo za odabrane. Može li Evropa pobijediti samu sebe na putu samospoznaje ili će iznova rizikovati sopstvenu propast i platiti novi danak svom civilizacijskom autizmu. Odgovore na ova pitanja mi nudimo i to radimo. Da li će ih neko čuti i uvažiti ostaje da nagađamo. Sudeći po dosadašnjim iskustvima Evropa se učila na svoj greškama, ali se ipak učila", rekao je Rastoder.
Ključna poruka bošnjačkih intelektualaca je da je je islam evropska religija koliko i hrišćanstvo, kao i da obije vjere ne potiču sa evropskog kontinenta.S toga poručuju da evropski muslimani nisu ništa manje Evropljani u etničkom smislu od većine drugih Evropljana.
