Najjača politička stranka u Crnoj Gori, vladajuća Demokratska partija socijalista, u subotu održava svoj sedmi kongres na kome će njen dugogodišnji predsjednik Milo Đukanović učvrstiti svoju lidersku poziciju. Neprikosnoveni šef DPS-a, partijske uzde drži još od davne 1998. godine i nije ih ispuštao iz ruku čak ni kada se dva puta povlačio sa premijerske funkcije.
Odlučan stav, jasne poruke sabornosti partijskim kolegama i isijavanje optimizma široj javnosti, krasile su sve trijumfalne nastupe Mila Đukanovića, kada bi iznova i iznova sjedao na partijski tron. Tako je bilo i prije četiri godine, na šestom kongresu DPS-a.
“Šesti kongres Demokratske partije socijalista održavamo u uslovima političko-bezbjednosne stabilnosti, ekonomskog oporavka i otvaranja novih razvojnih mogućnosti. No, kao najjača i najiskusnija partija u državi, svjesni smo da sve političke bitke nijesu okončane. Moramo stalno i iznova potvrđivati našu spremnost da snažimo pobjednički kapacitet, neophodan da realnom dinamikom idemo ka konačnom cilju – evropskom kvalitetu života ljudi u Crnoj Gori“, poručio je tom prilikom Đukanović.
Bilo kakvo talasanje a kamoli potresi ili strujanja, koji bi rezultirali pojavom frakcija, nijesu zabilježeni tokom svih 17 godina neprikosnovenog Đukanovićevog upravljanja vladajućom partijom, koja je pod njegovim vođstvom iz izbora u izbore nizala uspjehe. To se nije desilo ni za vrijeme svih partijskih mijena i transformacija i promjena programskih odrednica, za šta su inicijacije uvijek dolazile sa samog vrha. Čime tu stvarnu ili prividnu monolitnost stranke pod Đukanovićevim vođstvom, objašnjava politička analitičarka Daliborka Uljarević, direktorka Nevladine organizacije Centar za gradjansko obrazovanje.
“DPS kao kontinuirana partija vlasti sa naglašenom zloupotrebom državnih resursa, može da nahrani interese svoje strukture . Sa druge strana sama struktura je uvjerena da je DPS nepobjediv i da su tako njihovi interesi zaštićeni. Zato bilo kakve ideološke, odnosno programske promjene ne dovode u pitanje ono što je vjernost ili lojalnost rukovodstava i članova prema DPS“, konstatuje Uljarević.
Iako u hijerahiji formalno nije bio Primus inter pares, odnosno prvi među jednakima, Đukanovićevu lidersku poziciju do sada je podržavao potpredsjednički trijumvirat. Prvi put, međutim , od 20. juna takva partijska struktura neće postojati pošto su predsjednik države Filip Vujanović i bivši premijer Igor Lukšić odlučili da se ne kandiduju na potpredsjedničke funkcije, dok će partijski ideolog Svetozar Marović tu ulogu obavljati sa pozicije novoformiranog predsjednika Političkog savjeta. Direktno uz bok Đukanoviću, kao njegov zamjenik, staće potpredsjednik Vlade i bivši ministar pravde Duško Marković, koji važi za jednog od najodanijih premijerovih ljudi. Šta centralizacija u rukovođenju partijom signalizira Daliborki Uljarević?
“Kratkoročno ova vrsta promjene u partijskoj organizaciji donosi koristi Đukanoviću, jer on formalizuje svoju partijsku moć istovremeno šaljući poruku da u samoj partiji nema dovoljno onih kojima vjeruje da bi ih dalje snažio. Praktično uspostavlja sistem suverena u odnosu na dosadašnji sistem partijskih lordova gdje je on bi prvi među njima, stavlja pored sebe jedinog kome u cjelosti vjeruje a osvježavajući partijsku mrežu brojnim novim imenima, on takođe centralizuje svoju moć jer ti novi ljudi su partijski nejaki i usmjereni samo prema njemu. Međutim, za partiju poput DPS-a to je dugoročno jako opasno rješenje i dovodi u pitanje održivost pošto je suviše moći koncetrisano kod jednog čovjeka a to partiju može da destabilizuje.“
Kada je riječ o odnosu novinara i kritičke javnosti prema višestrukom premijeru i kultu njegovog vladanja, možda kao najbolja ilustracija može da posluži nedavna emisija na Javnom medijskom servisu, u okviru koje se raspravljalo i o umješnosti Đukanovićeve državne i partijske politike. U jednom trenutku voditeljka u studiju i novinar gost poveli su dijalog.
