Komunistička partija Kine nastavlja da koristi i jača svoj uticaj na univerzitetima demokratskih zemalja širom svijeta.
Univerzitet koji se našao pod lupom zbog mogućnosti otvaranja vrata za kineski uticaj na visoko obrazivanje je Univerzitet Oxford u Engleskoj.
Prema navodima The Guardiana, hongkonškom biznismenu i tajkunu Čan King Vaiju sa bliskim vezama sa Komunističkom partijom Kine prošle godine je dodijeljen "besmislen" univerzitetski certifikat na ceremoniji u Šangaju. "Besmisleni" certifikat izazvao je zabrinutost zbog sve većeg kineskog uticaja u kampusima britanskog univerziteta.
Akademska titula "Akademik pojasa i puta na Univerzitetu Oxford" dodijeljena hongkonškom biznismenu sugeriše Vaijev doprinos glavnoj inicijativi Si Đinpinga 'Pojas i put' - grandioznoj Evroazijskoj strategiji koja Kinu trgovinski povezuje sa Azijom, Afrikom, Bliskim istokom i Evropom – tzv. novi Put svile.
Univerzitet Oxford svake godine dodjeljuje samo nekoliko takvih počasnih diploma stoga je certifikat koji je dodijeljen Vaiju smatra važnim.
Vaiju je ovaj certifikat dodijelio penzionisani profesor Alan Hudson. Hudson je i sam priznao je da je titula dodijeljena Vaiju "besmislena". Guardian navodi da je izjavio: "Potražio sam značenje "akademik" i to je potpuno besmisleno, može značiti bilo koga ko je uključen na univerzitet. (...) Dakle, rekao sam da možemo tako da napišemo na certifikatu, kao priznanje za njegov doprinos programu".
Ali zašto bi Univerzitet Oxford - najstariji univerzitet engleskog govornog područja - dodijelio "apsolutno besmislenu" kvalifikaciju?
Hudson je za The Guardian odgovorio: "Poticaj za to bila je potencijalna donacija univerzitetu i brojnim programima". Dodao je: "Kontaktirao me je ured za razvoj u Hong Kongu [sa Univerziteta Oxford] koji je želio pristupiti Čan King Vaiju... Zbog značajne donacije univerzitetu."
Zanimljivo je da Čan, koji je rođen u Kini, a kasnije migrirao u Hong Kong, gdje je izgradio bogatstvo i osnovao konglomerat pod nazivom Hong Kong King Wai Group, s dubokim vezama s Komunističkom partijom Kine. Zamjenik je direktora Nacionalnog ekonomskog odbora 12-og CPPCC (Kineska narodna politička konsultativna konferencija) - savjetodavno tijelo Nacionalnog narodnog kongresa - najvišeg kineskog zakonodavnog tijela.
Čan je ujedno i potpredsjednik 11. Svekineske nacionalne federacije industrije i trgovine koja takođe ima veze sa Komunističkom partijom Kine. Osim toga, prošle godine je izviješteno da je King Wai grupa prva i jedina kompanija sa sjedištem u Hong Kongu koja je osigurala pokriće osiguranja projektima inicijative 'Pojas i put' koji služe kao kritično sredstvo u diplomatiji Si Đinpinga.
Čan je takođe u savjetima nekoliko kineskih univerziteta, što je razlog više za zabrinutost zbog certifikata Univerziteta Oxford.
Ali Velika Britanija sigurno nije jedina demokratska država koja se suočila sa ovim ozbiljnim problemom. Australija i Sjedinjene Države s velikom koncentracijom kineskih studenata suočavaju se sa sličnim pitanjima.
Australijski univerziteti imaju iskustva sa kineskim uticajem. Primjer je studentskog aktiviste Drew Pavloua, koji je organizovao prohongkonški skup u kampusu i bio kritičar Univerziteta u Queenslandu - univerzitet ga je suspendovao na dvije godine.
Konfucijevi instituti - kineske državne škole i kulturne ustanove postale su glavno pitanje u vezi kineskog uticala. Prošle godine, izvještaj istražnog odjela Senatskog odbora za nacionalnu sigurnost i vladina pitanja otkrio je da je Hanban, koji nadgleda ove institute kineskog jezika i kulture u kampusima širom svijeta, direktno poslao u Sjedinjene Američke Države 15,4 miliona američkih dolara.
Konfucijevi instituti su izbili na loš glas zbog cenzure na osjetljivim temama poput Tibeta, Sinđijanga i Tajvana, pa ih se smatra dijelovima kineske propagandne mašine. Štaviše, američki univerziteti uključujući Harvard i Yale, takođe se suočavaju sa istragom američkog Ministarstva obrazovanja zbog navoda da Kina i druge zemlje nisu prijavile "stotine miliona dolara stranih poklona i ugovora".
U SAD-u su zabrinutosti oko Kine koja koristi svoju "meku moć" da utiče na akademsku uajednicu i koristi američku intelektualnu svojinu u nedavnoj prošlosti značajno porasle. Peking ima puno koristi od vrhunskog uticaja u akademskim i univerzitetskim zemljama na Zapadu tako da demokratske zemlje trebaju naći način da se izbore sa finansijskom zavisnošću od kineskih studenata.
