Biden i Harris u Bijeloj kući
Joseph Robinette Biden mlađi novi je, demokratski, izabrani predsjednik Sjedinjenih Država. Uz njega kao 46. predsjednika SAD-a naredne četiri godine bit će potpredsjednica Kamala Harris, prva žena izabrana na ovu poziciju i prva Afroamerikanka azijskog porijekla.
Nakon što su u subotu saopšteni preliminarni rezultati prema kojima je pobijedio, Joe Biden e poručio da će biti “predsjednik koji ujedinjuje, a ne dijeli”.
"Vrijeme je da okončamo oštru retoriku, spustimo temperaturu, vidimo jedni druge, ponovo se slušamo... i da bismo napredovali, moramo prestati tretirati svoje protivnike kao neprijatelje. Oni nisu naši neprijatelji. Oni su Amerikanci", rekao je Biden u svom pobjedničkom govoru.
Potpredsjednica Kamala Harris je izjavila da je prva žena na toj funkciji, ali “ne i posljednja”.
"Znam da su vremena izazovna, naročito posljednjih mjeseci. Međutim, odabrali ste nadu, jedinstvo, pristojnost, nauku i istinu, odabrali ste Joe Bidena za sljedećeg predsjednika SAD", rekla je Harris.
Nakon uske trke i četiri dana čekanja ishoda u ključnim državama, Biden i Harris pobijedili su nakon što su stigli rezultati iz Pennsylvanije, države koja im je donijela 273 glasa, stavljajući ih za tri glasa više iznad praga dovoljnog za osvajanje predsjedništva. U satima nakon toga i Nevada je proglasila Bidena za pobjednika, tako da prema dosadašnjim rezultatima on ima 279 glasova, dok njegov protukandidat, republikanski kandidat Donald Trump ima 214. glasova.
Trump još uvijek nije priznao poraz na izborima, a u satima nakon proglašenja Bidena, na Twitteru je napisao da izbori nisu gotovi te da će o rezultatima odlučivati sudovi. Njegova kampanja već je ranije podnijela tužbe u nekoliko ključnih država u kojima tvrde da je bilo izbornih nepravilnosti. Izborni zvaničnici ranije su saopštavali kako nisu zabilježili nikakve velike izborne nepravilnosti.
Trump je prvi predsjednik od 1992. godine koji nije osvojio drugi mandat, a tek deseti u američkoj historiji.
Pobjednika američkih izbora u samoj izbornoj noći proglase mediji na osnovu projekcija, anketa i brojeva iz izbornih jedinica. Pobjednik izbora ne bira se većinskim glasanjem već elektori koji su podijeljeni na osnovu broja stanovništva u svakoj državi biraju predsjednika. Sam proces potvrđivanja tih glasova traje i u mjesecima nakon izborne noći, a predsjednik polaže zakletvu 21. januara 2020.
Četiri dana se čekalo na rezultate iz ključnih država, Arizone, Nevade, Georgije, Pennsylvanije, kao i Sjeverne Caroline i Alaske.
Nakon uske trke, Biden je preuzeo vodstvo u svim ovim državama osim Sjeverne Caroline i Alaske koje i dalje idu u korist Trumpu, no broj elektora nedovoljan je da promijeni ishod rezultata izbora.
Ovo su u mnogo čemu bili historijski izbori u Americi. Glasalo je 190 miliona ljudi, od toga 103 miliona putem pošte ili prijevremeno zbog korona virusa zbog kojeg je u Sjedinjenim Državama preminulo više od 237.000 osoba.
Izlaznost je bila rekordna: Bajden je osvojio najviše glasova u historiji 74.565.086 ili 50.5 posto, a Trump 70.395.967 odnosno 47.7 posto. Izabrana je prva žena, ali i sa 78 godina, najstariji predsjednik ikada.
Radost ali i bijes zabilježeni su širom Amerike, dok su Bidenove pristalice slavile na ulicama, a Trumpove, sa druge strane protestovale.
Ishod izbora za Senat je i dalje neizjvestan jer su republikanci i demokrate osigurali po 48 mandata, dok se čekaju rezultati za još četiri mjesta.
Sada slijedi proces potvrđivanja glasova, kao i završetak trke za Predstavnički dom i Senat. O svemu ovome moći ćete da čitate na Radiju Slobodna Evropa u redovnoj rubrici vijesti.
Sa ovom objavom zatvaramo blog koji je bio posvećen američkim predsjedničkim izborima. Hvala svima koji su bili sa nama još od utorka. Dalju trku za Senat, kao i proces potvrđivanja vlasti moći ćete da pratite u našim redovnim rubrikama.
Predsednik Irana pozvao Bajdena da se SAD vrate nuklearnom sporazumu
Predsednik Irana Hasana Rohani rekao je u nedelju da bi naredna američka administracija trebalo da iskoristi priliku da „ispravi greške“ predsednika Donalda Trampa, prenela je državna agencija Irana nakon što je saopšetno da je Džozef Bajden pobednik američkih predsedničkih izbora, preneo je Rojters.
Izjava predsednika Rohanija reakcija je na najvišem nivou do sada iz Irana na vest da su Bajden i njegova kandidatkinja za potpredsednicu Kamala Haris pobedili na predsedničkim izborima održanim 3. novembra.
„Trampovoj štetnoj politici suprotstavio se američki narod. Sledeća administracija bi trebalo da iskoristi priliku i da nadoknadi greške iz prošlosti", citiran je predsednik Rohani, navela je britanska agencija.
Rojters navodi kako se Bajden obavezao da će se vratiti nuklearnom sporazumu Irana sa šest svetskih sila iz 2015. godine, ukoliko se Iran vrati poštovanju svojih obaveza. Dogovor je skloljen u vreme kada je Bajden bio potpresednik SAD, dodaje agencija.
Napetosti su narasle između dugogodišnjih neprijatelja od 2018. godine, kada je Tramp napustio dogovor i ponovo uveo sankcije koje su osakatile iransku ekonomiju.
Kao meru odmazde, Teheran je postepeno smanjivao svoje obaveze koje proizilaze iz sporazuma. Ali, iranski klerikalni vladari rekli su da su ti koraci reverzibilni ukoliko bi se poštovali interesi Teherana.
Indija proslavlja izbor Kamale Harris
Stanovnici Indije proslavljaju izbor Kamale Harris za potpredsednicu SAD, pozdravljajući time istorijsku pobedu žene indijskog porekla, prenosi AFP.
Kamala Harris je noćas odala počast svojoj majci Šjamali Gopala, specijalisti za rak rođenoj u južnom indijskom gradu Šenaju.
"Ona je duboko verovala u Ameriku gde je trenutak kao što je ovaj moguć", rekla je Kamala Harris obraćajući se svojim pristalicama pošto su agencije proglasile da su demokrata Džo Bajden i ona kao potpredsednica pobedili na izborima u SAD.
U selu Tulasendrapuramu, u južnoj indijskoj državi Tamil Nadu, gde je rođen deda Kamale Harris po majci, P.V. Gopalan, visoki indijski funkcioner, stanovnici su slavili njen izbor, navodi AFP.
Agencija dodaje da su palili petarde, molili se u glavnom hramu i mahali slikama prve žene koja je izabrana za potpredsednicu SAD.
I u glavnom gradu Indije Nju Delhiju stanovnici su se radovali, prenosi AFP.
Indijski premijer Narendra Modi čestitao je u nedelju ujutru Džou Bajdenu na njegovom izboru za šefa države SAD i istakao da je izbor Kamale Harris kao njegove potpresednice izvor "ogromnog ponosa".
Harris je prva žena, prva Afroamerikanka i prva Amerikanka azijskog porekla na položaju potpredsednika SAD.
AP: Džordžija sada ključna u borbi za Senat
Većina u američkom Senatu, najverovatnije neće biti poznata do januara, kada budu poznati rezultati u Džordžiji, čak i nakon što je bajden obezbedio ulazak u Belu Kuću, prenosi agencija AP.
Ta postizborna klackalica će odrediti odnos snaga u Vašingtonu, jer izgleda da nijedna stranka trenutno nema obezbeđenu većinu u Senatu, navodi AP i podaseća da demokrate i republikanci za sada imaju po 48 senatorskih mesta, dok je za većinu potrebno 51.
Još dva mesta iz Džordžije biće određena 5. januara, a po jedno upražnjeno mesto biće i iz Aljaske i Severne Karoline.
"Ako osvojimo Džordžiju, promenićemo Ameriku", rekao je demokratski lider Čak Šumer (Chuck Schumer) obraćajući se u subotu uveče okupljenima na ulicama Bruklina, na slavlju povodom pobede Džoa Bajdena.
Naime, ako bi demokrate dobile većinu u Senatu, uz kontrolu Predstavničkog doma i uz šefa države, imali bi apsolutnu vlast u Vašingtonu, ukazuje AP.
"Senat je poslednja linija odbrane", tvitovao je Nacionalni republikanski senatorski komitet, nakon što je proglašeno da je Bajden odneo pobedu.
Republikanci rade na očuvanju većine, ali i u slučaju da obezbede mesta na Aljasci i u Severnoj Karolini, opet bi im falio jedan senator za većinu od 51 mesta.
Sledeća bitka republikanaca i demokrata, najverovatnije će zato, dodaje AP pozivajući se na mišljenja eksperata, biti izbor dva senatora iz Džordžije.