O ovom pitanju bi se mještani tog kraja mogli izjašnjavati na dan predsjedničkih izbora 6. aprila.
Naime, Demokratski savez Albanaca i građanska inicijativa uz podršku Socijalističke narodne partije, za 18. februar najavili su sjednicu na kojoj će se o tome raspravljati. Podsjetimo, status opštine Tuzi u više navrata je bio predmet političkih dogovora vlasti i albanskih stranaka.
Naime, Demokratski savez Albanaca i građanska inicijativa uz podršku Socijalističke narodne partije, za 18. februar najavili su sjednicu na kojoj će se o tome raspravljati. Podsjetimo, status opštine Tuzi u više navrata je bio predmet političkih dogovora vlasti i albanskih stranaka.
Vasilj Siništaj iz Albanske alternative predlagač je inicijative za organizovanje lokalnog referenduma o punopravnoj opštini Tuzi koju su podržali Građanska inicijativa, Demokratski savez i Socijalistička narodna partija. Siništaj za naš program da je odluka utemeljena na političkom sporazumu potpisanom između vlasti i dijela opozicije uoči usvajanja Ustava:
"Pravni osnov sa stanovišta propisa koji su važeći u Crnoj Gori bilo bi moguće osporiti. Međutim, ako se polazi od političkog sporazuma koji je plod rada više partija koje imaju svoje predstavnike u parlamentu Crne Gore i na osnovu čije volje je i došlo do Ustava onda mi smatramo da se takva volje ne može se osporiti sa pravnog aspekta jer je i sam Ustav, kao što znamo, plod političkog dogovora".
Predsjednički izbori 6. aprila iz niza praktičnih razloga su odabrali kao mogući datum za lokalni referendum:
"Mislimo da je to vrlo korektno s naše strane, a s druge strane da vidimo kako će se ponijeti i oni koji imaju vlast i koji su stavili na to svoj potpis, naravno DPS kao najjača pojedinačna partija u Crnoj Gori i predstavnici Unije kao i predstavnici Bošnjačke stranke , Pokreta za promjene i Hrvatske Građanske Inicijative".
Nikola Camaj, predsjednik Parlamenta gradske Opštine Tuzi obrazlaže:
"Naime, po međunarodnim krugovima se pokušala plasirati jedna neistina da su građani Malesije protiv svoje opštine i to nas je nekako dovelo pred svršen čin da mi iskažemo volju da testiramo građane jer mi vjerujemo građanima. Da li će se to ostvariti ili ne zavisi od drugih faktora i političkog stava možda i Podgoric.Mada mi to želimo u svakom slučaju i mislim da Tuzi i Malesija zaslužuju da imaju punopravnu opštinu , da ispunjavaju uslove više nego skoro pola opština u Crnoj Gori".
Crnogorska je vlast s predstavnicima albanskih stranaka u više navrata prilikom raznih političkih dogovora za Tuzi pored Podgorice, većinski nastanjen pripadnicima albanske nacionalne manjine, obećavala opštinu, ali je redovno izbjegavala da ispuni dogovoreno.
Gradonačelnik Podgorice, Miomir Mugoša međutim prije svega insistira na tome da gradska opština Tuzi nema zakonsko utemeljnje za taj zahtjev i poziva se na poduži niz zakosnskih rješenja:
“Apsolutno nema nikakvog paravnog utemeljenja i skupstina bi takvim odlučivanjem prekoračila Ustavom i zakonom joj data ovlašćenja.A to se temelji na sljedećem: Zakonom o lokalnoj samoupravi članom 112 stav 2 Statuta glavnog grda propisano je da Skupština grdske opštine može rapisati mjesni referendum za podrućje gradske opštine, milsim da je ovo u krajnjem najbitnije, odnosno pojedine njene cjeline, na prijedlog najmanje 5% birača sa područja za koje se predlaže raspisivanje referenduma “
Na našu primjedbu da se zahtjev temlji na potpisanom političkom dogovoru uoči usavanja Ustava Mugoša kaže:
«Gospodin Sineštaj prvi nije ispoštovao ono što je tražio u tom političkom dogovoru. Rekao je da će glasati za Ustav ako se to uradi, što je DPS, moja partija i uradila, a on onda nije ispoštovao»
RSE :Ali dogovor nije potpisao Vaš koalicioni partner SDP?
Mugoša: Ja o koalicionom partneru ne mogu da govorim to pitanje morate da uputite njima. Da li ja možda u ovom slučaju više dijelim mišljenje kolaicionog partnera ili moje partije neka ostane stvar izbora.
Iz vladajuće crnogorske koalicije preko portparola Demokratske partije socijalista Rajka Kovačevića upozoravju da bi mnogo bolje bilo da predlagaći procijene može li opština Tuzi sebe da izdržava:
"Demokratska partija socijalista Crne Gore ima potupno jasan i odgovoran odnos prema svim do sada iskazanim inicijativama za formiranje samostalnih opština i nema nikakve potrebe da se Demokratska partija socijalista od strane bilo kojih pojedinaca ili pojedinih partija, koje moram reći manipulišu ovim pitanjem, proziva kao neko ko se tim inicijativama suprotstavlja. Naravno, pod ovim odgovornim odnosom podrazumijevamo ozbiljnu procjenu ekonomske održivosti novoformiranih opština, analizu prihoda i rashoda, odnosno mogućnosti za funkcionisanje tih opština".
I predsjednik Demokratske unije Albanaca, inače koalicioni partner aktuelne vlasti Ferhat Dinoša, na naše pitanje da li će podržati odluku o referendumu za status opštine Tuzi ima sličnu argumentaciju:
"Mislim da su to više političke igre nego odraz realnih potreba lokalnog stanovništva. Mi smo rekli da ako ovi koji su bili protiv statusa gradske opštine, a drže vlast sa SNP-om u Tuzima imaju dokument, imaju argumente koji kažu da bi od sopstvenih resursa Tuzi mogle imati više novca mi bi apsolutno javno rekli da mi nijesmo znali što radimo i da oni treba da rade taj posao.Međutim, oni ne nude ništa u tom pravcu".
Odbornici gradske Opštine Tuzi će na sjednici zakazanoj za 18. februar raspravljati o donošenju odluke o organizovanju lokalnog referednuma da Tuzi dobiju status 22. opštine u Crnoj Gori, jer Demokratski savez i Građanska inicijativa, uz podršku Socijalističke narodne partije, kontrolišu vlast u toj gradskoj opštini. Predsjednik Parlamenta Tuzi Nikola Camaj kaže ipak da bi volio da odluka o lokalnom referendumu bude donesena koncenzusom i ostalih stranaka koje se nakon toga mogu izjasniti protiv dobijanja punopravnog statusa opštine.