PACK: Ja mislim da je krajnje vrijeme razmisliti o odlučnom započinjanju razgovora o promjenama Dejtonskog ustava. Sporazum iz Daytona je zaustavio rat, ali nije ponudio funkcionalna rjesenja za buducnost te drzave. Stoga vjerujem da bi reorganizacija BiH po kantonalnom, odnosno regionalnom principu, mogla biti adekvatno i funkcionalno rjesenje. To podrzaumjeva da bi Republika Srpska bila jedan kanton, sadasnji distrikt Brcko bi trebalo transformisati takodje u kanton. Trebalo bi razmisliti koliko bi bilo jos kantona u ostaku zemlje, ali vjerovatno ne u tako velikom broju kao sto je to slucaj sada. Ja mislim da bi to rjesenje moglo biti funkcionalno i ako bi to politicari zaista ozbiljno zajednicki razmotrili i prihvatili trebalo bi se na ovaj nacin doci do funkcionalne ustavne organizacije BiH.
RSE: Kava bi ovlascenja imao kanton u takvoj organizacije drzavne teritorije?
PACK: Kanton bi svakako imao vlast ispod drzavnog nivoa. Nesto slicno kao sto to imaju, naprimjer, kantoni u Svjacarskoj ili savezne pokrajine u Njemackoj, iako je to tesko porediti s obzirom na razliocite okolnosti. Ja moram reci da se u slucaju BiH ne zalazem za ukidanje Republike Srpske. Rijec je samo da se drzava BiH ucini funkcionalnijom. Republika Srpska moze funkcionisati kao kanton i trebala bi zadrzati vladu sa ministarstvima koja su potrebna tom kantonu. Izmedju kantona i drzave ne bi bilo drugog nivoa vlasti. Vlada BiH bi u ntom slucaju dobila znatno snazniju ulogu jer bi kao takva bila partner Evropskoj komisiji, a ne entiteti koji danas postoje.
U pomenutom prijedlogu regionalizacije bi trebalo vidjeti koji bi nivo vlasti trebalo ostaviti na kantonalnom nivou, a sta je drzavni suverenitet koji bi omogucavao funkcionuisanje sistema.
RSE: Zasto mislite da bi sadasnja teritorija Republike Srpske trebalo da bude jedan region?
PACK: Za mene je u ulozi predlagaca u ovm trenutku vazno osigurati postojanje samo dva nivoa vlasti – jedan je kanton, a drugi je nivo zajednicke drzave BiH. Nakon toga bi trebalo razgovarati o tzv. kantonalnim granicama. Ja u ovom trenutku nisam spremna govoriti o promjenami granice Republike Srpske. Politicari u BiH bi trebali naci najbolji moguci put za kantonizaciju zemlje. Ako je to jedino moguce sa postojanjem Republike Srpske u sadasnjim granicama onda to treba uciniti jer je to bolje nego izbjegavati bilo kakve promjene.
RSE: Ocekujete li da vasa inicijativa dobije podrsku u Evropskom parlamentu.
PACK: Mi bi veoma voljeli da pomognemo u tome. Ali mi smo samo parlamentarci i mozemo traziti da se to razmatra, i to cemo uciniti. Ovog mjeseca cemo u Briselu imati sastanak sa kolegama iz Parlamenta BiH i jedna od tema ce svakako biti Dejtonski sporazum. Tokom proteklih godinu dana ja sama obavila razgovore sa brojnim politicarima u regionu i zatrazila zapocinjaje razgovora o promjenama Dejtonskog mirovnog sporazuma. Moram reci da smo za nasu ideju dobili veliki broj potpisa od svih partija zastupljenih u Evropskom parlamentu kao i podrsku velikog broja visokih evropskih funkcionera. Svi koji su zainteresirani za razvoj dogadjaja u regionu Balkana podrzavaju nasi unicijativu i spremni su da pomognu da se nesto konacno ucini. Zato je sigurno da ce u vrijeme odlucivanja o tome veliki broj politickih partija biti na nasoj strani.
RSE: Zasto mislite da je moguce realizovati bilo kave ustavne promjene u BiH, ako su sadasnji zvanicnici Republike Srpske strogo protiv toga?
PACK: Moracemo uvjeriti te ljude. Dugo vremena nije nista ucinjeno zato sto oni vjeruju da sve sto se namjerava mjenjati u Daytnskom sporazumu znaci ukidanje republike Srpske. Stoga bi im htjela zaista iskreno savjetovati i reci da nudimo sansu da se zadrzi Republika Srpska, ali sa svim instrumentima vlasti kakve ce imati i kantoni. Zato mislim da bi trebalo uciniti optimistican i konstruktivan pritisak na srpske politicare u Republici Srspkoj i uvjeriti ih da se nista ne radi protiv njih vec daje Republici Srpskoj, kao dijelu BiH, sansa da postane clan Evropske unije. Treba da znaju da je to od izuzetne vaznosti za njihovu buducnost.
RSE: Je li BiH, sa sadasnjim dejtonskim rjesenjima i unutrasnjim politickim odnosima, prihvatljiva drzava za ukljucivanje u Evropsku uniju?
PACK: Ne, ta drzava, kako je sada konstruisana, nikad nece moci biti clan Evropske unije. To nije moguce zbog njene sadasnje potpuno nefunkcionalne ustavne strukture koja, jednostavno, ne dozvoljava zemlji da udje u EU. Zato je vazno odgovoriti na pitanje - da li prihvatiti sansu za unaprijedjenje prilika koja se sada nudi ili to uciniti za pet ili deset godina. Ja mislim da bi odlaganje bilo samo dalje gubljenje vremena.
RSE: Kava bi ovlascenja imao kanton u takvoj organizacije drzavne teritorije?
PACK: Kanton bi svakako imao vlast ispod drzavnog nivoa. Nesto slicno kao sto to imaju, naprimjer, kantoni u Svjacarskoj ili savezne pokrajine u Njemackoj, iako je to tesko porediti s obzirom na razliocite okolnosti. Ja moram reci da se u slucaju BiH ne zalazem za ukidanje Republike Srpske. Rijec je samo da se drzava BiH ucini funkcionalnijom. Republika Srpska moze funkcionisati kao kanton i trebala bi zadrzati vladu sa ministarstvima koja su potrebna tom kantonu. Izmedju kantona i drzave ne bi bilo drugog nivoa vlasti. Vlada BiH bi u ntom slucaju dobila znatno snazniju ulogu jer bi kao takva bila partner Evropskoj komisiji, a ne entiteti koji danas postoje.
U pomenutom prijedlogu regionalizacije bi trebalo vidjeti koji bi nivo vlasti trebalo ostaviti na kantonalnom nivou, a sta je drzavni suverenitet koji bi omogucavao funkcionuisanje sistema.
RSE: Zasto mislite da bi sadasnja teritorija Republike Srpske trebalo da bude jedan region?
PACK: Za mene je u ulozi predlagaca u ovm trenutku vazno osigurati postojanje samo dva nivoa vlasti – jedan je kanton, a drugi je nivo zajednicke drzave BiH. Nakon toga bi trebalo razgovarati o tzv. kantonalnim granicama. Ja u ovom trenutku nisam spremna govoriti o promjenami granice Republike Srpske. Politicari u BiH bi trebali naci najbolji moguci put za kantonizaciju zemlje. Ako je to jedino moguce sa postojanjem Republike Srpske u sadasnjim granicama onda to treba uciniti jer je to bolje nego izbjegavati bilo kakve promjene.
RSE: Ocekujete li da vasa inicijativa dobije podrsku u Evropskom parlamentu.
PACK: Mi bi veoma voljeli da pomognemo u tome. Ali mi smo samo parlamentarci i mozemo traziti da se to razmatra, i to cemo uciniti. Ovog mjeseca cemo u Briselu imati sastanak sa kolegama iz Parlamenta BiH i jedna od tema ce svakako biti Dejtonski sporazum. Tokom proteklih godinu dana ja sama obavila razgovore sa brojnim politicarima u regionu i zatrazila zapocinjaje razgovora o promjenama Dejtonskog mirovnog sporazuma. Moram reci da smo za nasu ideju dobili veliki broj potpisa od svih partija zastupljenih u Evropskom parlamentu kao i podrsku velikog broja visokih evropskih funkcionera. Svi koji su zainteresirani za razvoj dogadjaja u regionu Balkana podrzavaju nasi unicijativu i spremni su da pomognu da se nesto konacno ucini. Zato je sigurno da ce u vrijeme odlucivanja o tome veliki broj politickih partija biti na nasoj strani.
RSE: Zasto mislite da je moguce realizovati bilo kave ustavne promjene u BiH, ako su sadasnji zvanicnici Republike Srpske strogo protiv toga?
PACK: Moracemo uvjeriti te ljude. Dugo vremena nije nista ucinjeno zato sto oni vjeruju da sve sto se namjerava mjenjati u Daytnskom sporazumu znaci ukidanje republike Srpske. Stoga bi im htjela zaista iskreno savjetovati i reci da nudimo sansu da se zadrzi Republika Srpska, ali sa svim instrumentima vlasti kakve ce imati i kantoni. Zato mislim da bi trebalo uciniti optimistican i konstruktivan pritisak na srpske politicare u Republici Srspkoj i uvjeriti ih da se nista ne radi protiv njih vec daje Republici Srpskoj, kao dijelu BiH, sansa da postane clan Evropske unije. Treba da znaju da je to od izuzetne vaznosti za njihovu buducnost.
RSE: Je li BiH, sa sadasnjim dejtonskim rjesenjima i unutrasnjim politickim odnosima, prihvatljiva drzava za ukljucivanje u Evropsku uniju?
PACK: Ne, ta drzava, kako je sada konstruisana, nikad nece moci biti clan Evropske unije. To nije moguce zbog njene sadasnje potpuno nefunkcionalne ustavne strukture koja, jednostavno, ne dozvoljava zemlji da udje u EU. Zato je vazno odgovoriti na pitanje - da li prihvatiti sansu za unaprijedjenje prilika koja se sada nudi ili to uciniti za pet ili deset godina. Ja mislim da bi odlaganje bilo samo dalje gubljenje vremena.
