Specijalno državno tužilaštvo (SDT) Crne Gore sumnjiči 19 osoba da su organizovale međunarodnu kriminalnu grupu koja je učestvovala u švercu oko 2,5 tone kokaina.
Devet od njih je uhapšeno, za šest se traga a četvoro je od ranije u zatvoru.
Crnogorskim pravosudnim organima su u ovoj akciji, nazvanoj "General", pomogli EUROPOL, američki FBI (Federalni istražni biro) i DEA (Uprava za suzbijanje narkotika) i Australijska federalna policija.
Iz EUROPOL-a su ocijenili da su devet uhapšenih bili na ključnim pozicijama u organizacijama za trgovinu drogom na Zapadnom Balkanu.
Navode i da neki od osumnjičenih članovi najozloglašenijih crnogorskih klanova, dok drugi vode sopstvene, nezavisne kriminalne grupe.
Vođa ove kriminalne grupe, navodno je odgovoran za više ubistava izvršenih tokom ratova klanova, naveli su iz Europola.
Ukazuju da posljednjih godina kriminalne mreže Zapadnog Balkana sve više ciljaju na australijsko tržište zbog visine prihoda od preprodaje.
"Ako jedan kilogram kokaina košta nekoliko hiljada eura u zemljama porijekla (Južna Amerika), na australijskom crnom tržištu mogao bi dostići više od 100.000 eura", kaže se u saopštenju.
Ko su osobe koje je Specijalno državno tužilaštvo označilo članovima kriminalne grupe?
Ko su vođe ?
Kao vođe kriminalne grupe Specijalno tužilaštvo je označilo navodnog vođu "kavačkog" kriminalnog klana Radoja Zvicera i Vasa Ulića.
Kavački je jedan od dva najmoćnija kriminalna klana u Crnoj Gori. Drugi je Škaljarski. U ratu, oko prevlasti na tržištu narkotika, su od 2014. U sukobima je ubijeno preko 50 pripadnika ovih grupa.
Zvicer je u bjekstvu, dok je Ulić uhapšen 17. jula.
Radoje Zvicer iz Kotora, star 42 godine, široj javnosti je poznat od maja 2020., kada je uspio da izbjegne likvidaciju u Ukrajini.Tom prilikom je teško ranjen, a zbog pokušaja ubistva ukrajinska policija je uhapsila - dvojicu državljana Crne Gore i dvojicu Srbije.
Crna Gora je godinu kasnije, maja 2021, raspisala međunarodnu potjernicu za Zvicerom i više osoba zbog sumnje za stvaranje kriminalne organizacije i teško ubistvo.
On je obuhvaćen u više optužnica u Crnoj Gori, uključujući one za ubistva, šverc droge, krijumčarenje cigareta...
Da je imao veze sa crnogorskom policijom potvrđuju transkripti Skaj (Sky) aplikacije, koje je Crnoj Gori dostavio EUROPOL.
Naime, objavljene su komunikacje između policijskih službenika, Zvicera i članova kriminalnih grupa iz Srbije Veljka Belivka i Marka Miljkovića.
Ministar unutrašnjih poslova Srbije Ivica Dačić ocijenio je nedavno da to što je Zvicer na slobodi predstavlja bezbjednosnu prijetnju, naročito po predsjednika Srbije Aleksandra Vučića.
Vaso Ulić se prije dvadesetak godina vratio u Podgoricu iz Australije, u kojoj je decenijama živio.
Australijski mediji su ga opisivali kao šefa jednog od svjetskih narko-kartela i "crnogorskog Pabla Eskobara".
Zbog sumnje da je organizovao šverc 60 kilogram sintetičke droge MDMA u Australiju, u Crnoj Gori je uhapšen avgusta 2017. godine.
"Ulić je duže od 20 godina jedna od glavnih meta policijske obrade više najznačajnijih policijskih službi širom svijeta“, navela je tada policija.
Ulić je demantovao da je povezan sa ovim nelegalnim poslovima.
Međutim, dvije godine kasnije je pristao na sporazum o priznanju krivice sa Specijalnom tužilaštvom. Sporazum je predvidio dvije godine zatvora i uplatu po 50.000 eura državi i u humanitarne svrhe.
Osim priče o navodnom rukovođenju velikim narko kartelom, ime Vasa Ulića i njegovog brata Nikole, spominjalo se i u istrazi pokušaja atentata na srpskog opozicionog lidera Vuka Draškovića u Budvi 1999.
Uloga Ulića u pokušaju atentata na Draškovića nikada nije rasvijetljena. Iako su se pominjali kao svjedoci oni se nijesu odazvali pozivima sudova u Crnoj Gori i Srbiji.
U sklopu akcije "General" 17. jula uhapšen je i Vasov sin, Nikola Ulić.
Ko od osumnjičenih je od ranije u zatvoru?
Od 19 osoba protiv kojih je SDT podnijelo krivičnu prijavu, četiri su u zatvoru po drugim osnovama.
Naime, u spuškom zatvoru, nomak Podgorice, od ranije su Damir Mandić, Milo Božović, Vjekoslav Lambulić i Radovan Pantović.
Damir Mandić je jedini osuđen na 19 godina zatvora za saučesništvo u ubistvu Duška Jovanovića vlasnika i urednika lista "Dan", koji je tih godina pisao o učešću tadašnje crnogorske vlasti u švercu cigareta.
Ubijen je ispred redakcije u Podgorici maja 2004. a do danas se ne znaju direktni izvršioci i nalogodavci.
Prema pisanju M portala, koji navodi da je imao uvid u prijavu SDT-a, Mandićeva uloga je bila da vrbuje pripadnike za kriminalnu organizaciju, prenosi poruke i obavještava o realizaciji planova.
Uz to, Mandić je navodno organizovao nabavku i dostavljanje kriptovanih telefona članovima kriminalne grupe, koji su im služili za međusobno povezivanje.
Milo Božović, čelnik budvanske Opštine, uhapšen je sredinom aprila 2023. Tereti se za stvaranje kriminalne organizacije i još tri krivična djela povezana sa švercom droge.
Visoki je funkcioner rasformiranog proruskog Demokratskog fronta, koji je na izborima 2022. osvojio apsolutnu vlast u Budvi.
Uhapšen je nakon što je 2022. objavljena Skaj prepiska dvojice pripadnika kriminalnog klana, u kojoj se pominju navodni Božovićevi nezakoniti poslovi.
Uz to, Božovića, koji je u to vrijeme bio član skupštinskog Odbora za bezbjednost, pominju i kao osobu koja bi im mogla obezbijediti neku vrstu podrške u bezbjednosnom sektoru.
Vjekoslav Lambulić je uhapšen prošle godine zbog sumnje da je počinio krivična djela stvaranje kriminalne organizacije i šverc droge. Od ranije je poznat policiji kao jedan od vođa kriminalnih klanova.
Godine 2012. bio je osuđen na dvije godine zbog pranja novca u saizvršilaštvu.
Bio je osuđen na tri i po godine zatvora zbog krijumčarenja oko tri kilograma kokaina. Suđeno mu je i zbog šverca 25 kilograma kokaina od Beograda do Osla, u Norveškoj, ali ga je Apelacioni sud oslobodio ovih optužbi.
Prema navodima prijave SDT-a, uloga Božovića i Lambulića bila je da daju savjete u vezi sa nabavkom plovila za šverc droge, obezbjeđuju novac i organizuju njegov prenos.
Radovan Pantović je pružao usluge prevoda, savjetovao ih u vezi načina plaćanja, prenosio novac i šifrovane poruke vezane za transfer novca, navodno, sve po nalogu vođe grupe Radoja Zvicera.
U zatvoru je od jula 2022., kada je uhapšen na Božaju, graničnom prelazu Crne Gore sa Albanijom.
Optužnicom, kojom su obuhvaćeni Milo Božović i bivši policijski funkcioner Dejan Knežević, Pantović se tereti da je dio kriminalne organizacije koja je, osim u Crnoj Gori, djelovala u Južnoj Americi, Africi, Evropi i Australiji.
"Dio je grupe koja se tereti za šverc 4,3 tone kokaina, pranje sedam miliona eura…", kaže se u optužnici.
Ko su uhapšeni članovi grupe?
Osim Ulića i njeovog sina, uhapšeno je još sedam osoba.
Među njima je i Viktor Drešaj.
On je sa bratom Leonom, koji je u bjekstvu, vođa kriminalnog klana iz Tuzi, opštine u blizini Podgorice, navodi se u dokumentu Procjena opasnosti od teškog i organizovanog kriminala (SOCTA).
Prema tom dokumentu, braća Drešaj godinama švercuju drogu i cigarete.
U tom biznisu sa njima je, prema ranijem pisanju portala Libertas, povezan kontroverzni nikšićki biznismen Miodrag Daka Davidović.
Klan Drešaj bio je u fokusu javnosti avgusta 2022. kada su se pojavile fotografije pripadnice tog klana Sofije Bulatović u društvu tadašnjeg direktora Uprave prihoda i carina i visokog funkcionera građanskog pokreta URA Rada Miloševića.
Milošević je tvrdio da dugo poznaje Bulatović i da je njena pripadnost klanu za njega novina, te da je riječ o napadu na njega, zbog uloge koju je imao u sprječavanju šverca cigareta u Luci Bar.
Četiri mjeseca kasnije Milošević je uhapšen zbog sumnje da je stvorio kriminalnu organizaciju.
Braća Drešaj dovode se u vezu i sa fudbalskim klubom Dečić iz Tuzi.
U martu 2022. Leon Drešaj uhapšen je zbog nasilničkog ponašanja tokom fudbalskog meča tog kluba sa podgoričkom Budućnošću.
Juče uhapšeni Budvanin Vukan (Vinetu) Čoković Matić, hapšen je i 2015. u Španiji u sklopu akcije u kojoj je zaplijenjeno više od 3,5 tone kokaina i gotovo deset miliona eura.
U španskim medijima opisivan je kao čovjek "koji je pola svijeta snabdijevao kokainom" a tadašnja policijska akcija je po njemu dobila je naziv - Vinetu.
U Španiji se predstavljao i kao fudbalski menadžer.
Njegovo ime našlo se i u Plavoj knjizi crnogorske mafije, koja sadrži listu "bezbjednosno interesantnih osoba, porijeklom sa ovog prostora koje su pobjegle u zapadnu Evropu da bi izbjegle zatvor ili likvidaciju".
U sklopu akcije "General" uhapšen je i Podgoričanin Veselin (Paro) Pavličić.
On je, kao i Čoković Matić, uhapšen 2015. zbog krijumčarenja više desetina kilograma kokaina iz Venecuele u Crnu Goru i Srbiju.
Policiji je od ranije poznat i juče uhapšeni Podgoričanin Petar Miranović, koji je septembra 2013. ispred svoje kuće, nakon kraće prepirke, nožem teško ranio sugrađanina Predraga Lazarevića.
Viši sud u Podgorici je to kvalifikovao kao pokušaj ubistva i Miranovića osudio na dvije godine zatvora. Ipak, 2018. nakon ponovljenog sudskog procesa, Apelacioni sud preinačio je tu presudu, osudivši ga na tri mjeseca zatvora.
U sklopu akcije "General" 17. jula uhapšeni su i crnogorko javnosti manje poznati Radomir Dobriša, Mileta Božović i Marinko Prelević.
Ko je u bjekstvu?
Osim za Radojem Zviceom, koji je označen kao vođa ove kriminalne grupe, policija traga za Leonom Drešajem, bratom uhapšenog Viktora, potom Budvaninom Ivanom Delićem i Berancem Vukom Vulevićem.
Uz njih, potražuje i crnogorskoj javnosti manje poznate Dragana Pavličevića i Radomira Dobrišu.
Vuk Vulević je ranije bio optužen za švrc kokaina iz Venecuele i za ubistvo iz 2005. policijskog inspektora Slavoljuba Šćekića, ali je oslobođen tih optužbi.
Crnogorska policija ga je ranije pominjala i kao jednog od učesnika u ubistvu urednika "Dan-a" Duška Jovanovića, ali protiv njega, po tom osnovu nije pokrenut sudski postupak.
Ivan Delić je javnosti poznat od 2002. kada ga je odbor Savezne skupštine zajedničke države Srbije i Crne Gore sumnjičio za ubistvo ministra odbrane Pavla Bulatovića iz februara 2000. u Beogradu.
Delić je policiji dao izjavu, ali nisu nađeni dokazi koji bi ga povezali sa ubistvom.
I sam Delić je inače više puta bio na meti atentatora, ali je u tim napadima ostajao nepovređen.
Ukupan broj ubistava u mafijaškim obračunima u Srbiji i Crnoj Gori od 2012. godine je 193, pokazuju podaci Crne knjige, zajedničkog projekta istraživačke mreže KRIK i Radija Slobodna Evropa.