Direktorica Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević kazala je za Radio Slobodna Evropa da je sve vidljivija inferiornost i servilnost vladajućeg Pokreta "Evropa sad" premijera Milojka Spajića u odnosu na partije ranijeg Demokratskog fronta, a koje su pro-vučićevski i pro-putinovski orijentisane.
Ona je to kazala, komentarišući poteze poslanika Pokreta "Evropa sad" (PES) na Skupštini Savjeta Evrope 16. aprila, na kojoj se glasalo za prijem Kosova u tu organizaciju.
Poslanik Spajićevog PES-a Vasilije Čarapić je bio uzdržan, dok je 131 evropski poslanik bio "za". Uzdržanih je bilo 11, a "protiv" 29.
Zvaničnici Srbije, koja se protivi učlanjenju Kosova u Savjet Evrope, glasanje su ocijenili skandaloznim.
Čarapić je podržao amandman poslanika italijanskog desničarskog pokreta Braća Italije (Fratteli d’Italia), premijerke Đorđije Meloni, koji prijem Kosova u Savjet Evrope uslovljava prethodnim ispunjavanjem uslova oko Zajednica opština sa srpskom većinom.
Protiv članstva je glasala poslanica stranke bivšeg Demokratskog fronta (DF), Maja Vukićević.
U agendi stranaka proruskog DF-a, koje su koalicioni partneri Spajićevog PES-a, je povlačenje priznanja nezavisnosti Kosova, koje nazivaju "lažnom državom" i "privremeno okupiranom teritorijom".
Zalažu se i za ukidanje sankcija Rusiji i izlazak Crne Gore iz NATO-a.
Stranke DF-a trenutno nisu u Spajićevoj Vladi, ali se njihov ulazak očekuje narednih mjeseci, što je predviđeno koalicionim Sporazumom vladajuće većine.
Sporazum obavezuje potpisnice "da poštuju evroatlantski kurs države i razvijaju prijateljsku saradnju sa svim državama koje je Crna Gora priznala".
Crna Gora je Kosovo priznala 2008., tokom vlasti Demokratske partije socijalista (DPS)Mila Đukanovića, koja je smijenjena 2020. godine.
Vlast je preuzela koalicija predvođena DF-om.
Spajićevi poslanici i ranije bili uzdržani
Nasuprot Čarapiću, njegova partijska koleginica, ministarka evropskih integracija Maida Gorčević najavila je 29. marta u Prištini da će Crna Gora podržati prijem Kosova u Savjet Evrope.
Nakon toga našla se na meti kritika predsjednika Srbije Aleksandra Vučića, koji je rekao da je Gorčević "sva ustreptala", otišla u Prištinu "ne bi li se izvinili Amerikancima".
"Sram ih bilo sve zajedno", naveo je Vučić.
Niko od njenih partijskih ili kolega iz Vlade nije reagovao na Vučićeve komentare.
Poslanici Spajićevog PES-a bili su uzdržani i na prijedlog DF-a da se iz zajedničke rezolucije Evropskog parlamenta i Skupštine Crne Gore izbriše dio koji se odnosi na sankcije Rusiji i posvećenost NATO-u.
Na toj sjednici, sredinom marta, poslanik DF-a Vladislav Bojović je predložio da se iz Rezolucije, u dijelu koji govori o punoj usklađenosti Crne Gore sa spoljnom i bezbjednosnom politikom EU, izbriše dio "uključujući sve sankcije usvojene nakon ruskog agresorskog rata protiv Ukrajine" i dio o posvećenosti NATO-u.
Crna Gora je prateći politiku EU uvela sankcije Rusiji a NATO članica je od 2017.
Pokreta "Evropa sad" formiran je 2022. godine, da bi godinu kasnije osvojio najveći broj glasova na parlamentarnim izborima što im je donijelo mjesto premijera i deset ministarskih pozicija.
Uljarević: Neodrživ pristup PES-a da sjedi na više stolica
PES je nova partija bez jasne ideologije, programa i sa neiskusnim kadrovima u politici, ocjenjuje Uljarević.
"Sve češće isklizavaju na važnim i vrijednosnim pitanjima. Ako neko pretenduje da bude ozbiljna partija mora imati jasan stav oko ključnih pitanja, a pristup PES-a da sjedi na više stolica nije održiv", ističe ona.
Napominjući da je glas Čarapića u suprotnosti sa onim što je u Prištini kazala ministarka evropskih poslova, Uljarević ukazuje da PES nema usaglašen stav oko nekih bazičnih pitanja.
"A bez toga ne može računati na izgradnju kredibiliteta ni kod naše ni kod međunarodne javnosti", navodi ona.
Uljarević ističe da je Čarapić sam priznao da je imao težak izbor.
"Oni koji ne priznaju Kosovo kao državu će ga kritikovati što je bio uzdržan jer će to čitati kao da je bio "za". Istovremeno će ga oni koji priznaju Kosovo kritikovati čitajući njegovu uzdržanost kao glas protiv. Tako su i on i partija u pokušaju da se dopadnu svima faktički izgubili kod svih", riječi su Daliborke Uljarević.
'Crna Gora mijenja kurs'
Komentarišući glasanje poslanika PES-a iz opozicionog DPS-a su poručili da se ovim pokazuje da Spajićeva Vlada samo deklarativno slijedi pro-evroatlantsku vanjskopolitičku orijentaciju, "a Crna Gora polako, ali sigurno mijenja svoj kurs".
Analizirajući politiku PES-a na primjeru Kosova, bivša potpredsjednica Vlade i ministarka evropskih poslova Jovana Marović ukazala je da je politika vladajućeg Pokreta "Evropa sad" nedefinisana.
"Vi ste ideološki nedefinisana interesna skupina koja bi i u EU i u 'srpski svet'. A to baš ne može zajedno", ističe Marović.
Termin "srpski svet" odnosi se na ideologiju objedinjavanja svih Srba gdje god žive. Nastao je uzoru na "ruski svet", koji je služio širenju kulture van Rusije, gdje god se govori ruski jezik.
Tvorac ove ideje je bivši ministar odbrane Srbije Aleksandar Vulin, bliski saradnik predsjednika, Aleksandra Vučića.
Istog dana kada je bila sjednica Savjeta Evrope, predsjednik Vlade Milojko Spajić je pred Odborom za spoljne poslove Evropskog parlamenta istakao da Crna Gora u potpunosti slijedi evropsku politiku i vrijednosti.
On je dodao i da ruski uticaj na crnogorsku politiku nikad nije bio manji.
Uljarević je ocijenila "veoma opasnim" Spajićevo kontinuirano potcjenjivanje određenih pitanja, uključujući i ona koja se odnose na vanjsku politiku.
Kaže i da je očigledno kako se Crna Gora sve ubrzanije udaljava od davno utvrđenih prioriteta za koje se i Vlada deklarativno zalaže.
"Vlada nije apstraktna kategorija nego lice parlamentarne većina kroz izvršno djelovanje i sve ovo ukazuje da parlamentarna većina, a samim tim i Vlada, nisu ono za što su se predstavljali i čemu je jedan dio javnosti i povjerovao", navodi Uljarević.
"PES nema snage ni hrabrosti za minimalnim konfrontiranjem sa DF, čak ni oko onih pitanja koja mogu imati dalekosežne posljedice po državu i javni interes", zaključuje Uljarević.
Spajićevi poslanici podržali su nedavno ostanak jednog od lidera DF-a, Andrije Mandića, na funkciji predsjednika Skupštine Crne Gore.
Oni su glasali za opstanak Mandića na poziciji šefa parlamenta, 11. marta, odbacujući optužbe opozicije da je njegova politika antievropska, nacionalistička i da ugrožava odnose sa dijelom susjeda.
Zapadni partneri podržavaju Spajićevu Vladu jer je za četiri mjeseca, od kada je izabrana, odblokirala proces integracija izborom ključnih funkcija u pravosuđu, počela reforme i organizovala popis stanovništva.
I poslanici Evropskog parlamenta su 16. aprila ohrabrili Crnu Goru da nastavi napredak u oblasti vladavine prava i ponovo počne sa zatvaranjem pregovaračkih poglavlja.
Crna Gora je pristupne pregovore počela 2012.godine. Do sada su otvorena 33 od 35 pregovaračkih poglavlja, a privremeno zatvorena tri.
Facebook Forum